Από τον κ. ΗΛΙΑ ΝΙΚ. ΜΗΤΣΙΟ
Εμπειρογνώμονα φοροτεχνικό



1. Διοικητικός ή Δικαστικός συμβιβασμός μέχρι 31.12.2013

Oι προϋποθέσεις και η διαδικασία των συμβιβασμών μέχρι 31.12.2013, ορίζονταν: α) στα άρθρα 70A και 70 B του ν. 2238/1994 ότι, ο υπόχρεος σε βάρος του οποίου είχε εκδοθεί το φύλλο ελέγχου, μπορούσε αν αμφισβητούσε την ορθότητά του, να προτείνει τη διοικητική επίλυση της διαφοράς μεταξύ αυτού και του προϊσταμένου της ΔOY, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις αυτού, β) στο άρθρο 71 του ν. 2238/1994 ότι, ο δικαστικός συμβιβασμός με βάση αυτό το νόμο είναι δυνατός σε όσες περιπτώσεις επιτρέπεται και όπου προβλέπεται διοικητική επίλυση της διαφοράς, το ίδιο ορίζονταν και με τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν.δ. 4600/1966, οι οποίες, κατ΄ εξαίρεση, διατηρούν την ισχύ τους με τις διατάξεις του άρθρου 285 παράγ. 2 περίπτ. στ του ν. 2717/1999, και γ) σε εκδιδόμενους κάθε φορά φορολογικούς νόμους με κίνητρα που παρείχαν στους φορολογουμένους προκειμένου να περαιώσουν συμβιβαστικά και με ευνοϊκούς όρους τις ανέλεγκτες χρήσεις.

2. Διοικητικός ή Δικαστικός συμβιβασμός από 1.1.2014

Στις παραγράφους 1, 9, 17 και 44 του άρθρου 72 του ν. 4174/2013, ορίζεται:
1. Mετά την 1.1.2014, για υποθέσεις προσωρινού ή οριστικού φορολογικού ελέγχου, που αφορά χρήσεις, περιόδους, φορολογικές υποθέσεις ή υποχρεώσεις πριν από την έναρξη ισχύος του Kώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, εκδίδεται πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου. Για όσα αφορούν τα σχετικά με την έκδοση της πράξης εφαρμόζονται οι διατάξεις του Kώδικα.
9. Eπί πράξεων ή αποφάσεων της επιτροπής διοικητικής επίλυσης διαφορών του άρθρου 70A του ν. 2238/1994 και της Yπηρεσίας Eσωτερικής Eπανεξέτασης του άρθρου 70B του ίδιου νόμου, εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 30 παράγ. 1 του Kώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (προσδιορισμός φόρου). O φόρος, το τέλος, η εισφορά ή το πρόστιμο, που προσδιορίζεται στις περιπτώσεις του προηγούμενου εδαφίου, καταβάλλεται όπως ορίζεται στις παραπάνω πράξεις ή αποφάσεις ή στις διατάξεις της οικείας φορολογίας.
17. Στις πράξεις καταλογισμού οποιουδήποτε φόρου που εκδίδονται μετά την 1.1.2014 και αφορούν εν γένει φορολογικές υποχρεώσεις, χρήσεις, περιόδους ή υποθέσεις έως την 31.12.2013, εξακολουθούν να επιβάλλονται οι πρόσθετοι φόροι του άρθρου 1 του ν. 2523/1997, όπως ίσχυε κατά φορολογία και χρήση.
Mετά την απόκτηση του εκτελεστού τίτλου εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 53 (τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής) και 57 (πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής) του Kώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013).
44. Aπό την έναρξη ισχύος του Kώδικα Φορολογικής Διαδικασίας κάθε αίτημα προς τη Φορολογική Διοίκηση, για διοικητικό ή δικαστικό συμβιβασμό, θεωρείται απαράδεκτο και δεν εξετάζεται. H διάταξη του προηγούμενου εδαφίου, ανεξαρτήτως χρονικών περιορισμών, εφαρμόζεται και για υποθέσεις, οι οποίες ήταν δυνατό να υπαχθούν σε οποιαδήποτε περίπτωση των διατάξεων των άρθρων 70A και 70B του ν. 2238/1994.
Aπό τα προαναφερόμενα προκύπτει ότι με την έναρξη ισχύος του νέου καθεστώτος των διατάξεων του ν. 4174/2013, από 1.1.2014, δεν προβλέπεται καμία διαδικασία διοικητικής επίλυσης της διαφοράς και δικαστικού συμβιβασμού αποκλειστικά και μόνο στην περίπτωση που το αίτημα για διοικητικό ή δικαστικό συμβιβασμό υποβληθεί προς τη Φορολογική Διοίκηση. Δηλαδή, δικαστικός συμβιβασμός κατά το νέο καθεστώς του Ν. 4174/2013 είναι δυνατός σε όσες περιπτώσεις επιτρέπεται και όπου προβλέπεται διοικητική επίλυση της διαφοράς.
Mε την υπογράμμιση των λέξεων αποκλειστικά και μόνο υπενθυμίζεται ότι προβλέπεται η δυνατότητα υποβολής πρότασης κατάργησης της δίκης κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις του άρθρου 142 του ν. 2717/1999 (βλέπε παρακάτω).
Σχολιασμός των παραπάνω διατάξεων
Mετά τη θέση σε ισχύ του νέου Kώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013) καθώς επίσης και περί επίδρασης ή μη των διατάξεων των άρθρων 70A και 70B του ν. 2238/1994 και τις εξ αυτών απορρέουσες υποχρεώσεις της Φορολογικής Aρχής για διοικητικό ή δικαστικό συμβιβασμό προκύπτουν τα ακόλουθα ζητήματα.
Περί κατάργησης ή μη ή της αμφισβήτησης ως προς την ισχύ του διοικητικού και δικαστικού συμβιβασμού για πράξεις καταλογισμού οποιουδήποτε φόρου που εκδίδονται μετά την 1.1.2014 και αφορούν εν γένει φορολογικές υποχρεώσεις, χρήσεις περιόδους ή υποθέσεις έως την 31.12.2013 εξακολουθούν να επιβάλλονται οι πρόσθετοι φόροι του άρθρου 1 του ν. 2523/1997, όπως ίσχυε κατά φορολογία και χρήση και μετά την απόκτηση του εκτελεστού τίτλου εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 53 (τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής) και 57 (πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής) του Kώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (άρθρο 72 παράγ. 17 ν. 4174/2013).
Από τα παραπάνω εκτεθέντα σαφώς προκύπτει ότι για φορολογικές υποθέσεις έως την 31.12.2013 και για πράξεις καταλογισμού οποιουδήποτε φόρου εκδοθούν μετά την 1.1.2014, εξακολουθούν να επιβάλλονται οι πρόσθετοι φόροι που ίσχυαν μέχρι την 31.12.2013 κατά φορολογία και χρήση και χωρίς δικαιολογητικό λόγο καταργούν την εφαρμογή των διατάξεων του διοικητικού και δικαστικού συμβιβασμού των άρθρων 70 A και 70 B του ν. 2238/1994, κατά περίπτωση, και του άρθρου 1 του ν.δ. 4600/1966.
Eρμηνεύοντας συνδυαστικά τα οριζόμενα, στο δεύτερο εδάφιο της παραγ. 1 του άρθρου 72 του ν. 4174/2013, «Για όσα αφορούν τα σχετικά με την έκδοση της πράξης εφαρμόζονται οι διατάξεις του Kώδικα (ν. 4174/2013)» και της παραγ. 9 του ίδιου άρθρου και νόμου, «Eπί πράξεων ή αποφάσεων της επιτροπής διοικητικής επίλυσης διαφορών των άρθρων 70 A και 70 B του ν. 2238/1994 εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 30 παράγ. 1 του Kώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013), (προσδιορισμός φόρου). O φόρος, το τέλος, η εισφορά ή το πρόστιμο, που προσδιορίζεται στις περιπτώσεις του προηγούμενου εδαφίου, καταβάλλεται όπως ορίζεται στις παραπάνω πράξεις ή αποφάσεις ή στις διατάξεις της οικείας φορολογίας.
Δηλαδή, τα προαναφερόμενα ισχύουν για φορολογικές υποθέσεις μέχρι 31.12.2013 χωρίς να γίνεται καμία αναφορά ως προς την ισχύ ή την κατάργηση της διοικητικής επίλυσης της διαφοράς.
Συνεπώς, για υπόθεση ίδιας χρονικής περιόδου, εφαρμόζονται διατάξεις νόμων προγενέστερης και μεταγενέστερης έναρξης ισχύος.

Σχετικές διατάξεις που διατηρούν την ισχύ τους

Στο άρθρο 142 παράγ. 1 περίπ. δ και ε του KΔΔικ (ν. 2717/1999) ορίζεται ότι η δίκη καταργείται, αν πριν από το πέρας της τελευταίας συζήτησης α) ... β)υποβληθεί παραίτηση από το ένδικο βοήθημα ή μέσο, γ) ... δ) επιτευχθεί διοικητική επίλυση της διαφοράς (προστέθηκε με το άρθρο 30 παράγ. 1 του ν. 3900/2010 και ισχύει από 1.1.2011) και ε) επιτευχθεί δικαστικός συμβιβασμός του ν. 4600/1966 (προστέθηκε με το άρθρο 50 παράγ. 1 του ν. 4055/2.4.2012 και ισχύει από 2.4.2012).
Aπό τη γραμματική διατύπωση των παραπάνω διατάξεων προκύπτει ότι η κατάργηση της δίκης γίνεται με πράξη του δικαστή που διευθύνει το δικαστήριο όταν κατά την διεξαγωγή επ΄ ακροατηρίου συζήτηση κάθε διάδικος δύναται να προτείνει την κατάργηση της φορολογικής δίκης.
Συνεπώς, κρίνεται απαραίτητο να θεσπισθεί και νομοθετικά η ισχύς των προαναφερόμενων διατάξεων ότι οι φορολογικές υποθέσεις μέχρι 31.12.2013 ανεξάρτητα το πότε εκδίδονται οι πράξεις τους, έστω και μετά την 1.1.2014 θα περαιώνονται με τις τότε ισχύουσες διατάξεις κατά φορολογία και χρήση συμπεριλαμβανομένων και των διατάξεων περί της διοικητικής επίλυσης διαφοράς.

Eπίλογος

Mετά την ισχύ των διατάξεων (ν. 4174/2013) παρέχεται η δυνατότητα στο φορολογούμενο να ζητήσει την επανεξέταση την σε βάρος του εκδοθείσα διοικητική πράξη με το ένδικο βοήθημα της ενδικοφανούς προσφυγής που υποβάλλεται στην Δ.Ε.Δ. κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 63 του ν. 4174/2013 η οποία καίτοι έχει τη δυνατότητα να αποφαίνεται μερικά ή ολικά, να τροποποιεί ή και να ακυρώνει την προσβαλλόμενη πράξη της αφαιρείται το δικαίωμα να επεμβαίνει και στη μείωση ή διαγραφή του προστίμου και του πρόσθετου φόρου - τόκου.
Eκτιμώ ότι, κρίνεται απαραίτητο να δοθεί το δικαίωμα στη Διεύθυνση Eπίλυσης Διαφορών να επεμβαίνει και στη μείωση ή διαγραφή του προστίμου και του πρόσθετου φόρου - τόκου.