Τόπος φορολόγησης, επιστροφή Φ.Π.Α. κ.λπ.
Κοινοποίηση διατάξεων του νόμου 3763/2009, για θέματα Φ.Π.Α.

Υπ. Οικ. 1101096/21.10.2009/Πολ. 1136

Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις του άρθρου 22 του ν. 3763/2009 (ΦΕΚ 80 τ.Α'/27.5.09), με το οποίο ενσωματώθηκαν στο εσωτερικό δίκαιο οι διατάξεις του άρθρου 2 της Οδηγίας 2008/8/ΕΚ και οι βασικότερες διατάξεις της Οδηγίας 2009/9/ΕΚ σχετικά με τον προσδιορισμό του τόπου φορολόγησης της παροχής υπηρεσιών, τις υποχρεώσεις των υποκειμένων στο φόρο που εμπλέκονται σε ενδοκοινοτικές συναλλαγές υπηρεσιών για υποβολή ανακεφαλαιωτικών πινάκων και τη νέα διαδικασία επιστροφής του φόρου σε υποκείμενους στο φόρο εγκατεστημένους σε άλλα κράτη μέλη.

Οι ανωτέρω διατάξεις εφαρμόζονται από 1.1.2010 και θα ακολουθήσει νέα εγκύκλιος, με την οποία θα δοθούν αναλυτικές διευκρινίσεις και οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή τους.

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού τροποποιούνται ή συμπληρώνονται αναλόγως οι διατάξεις των παρακάτω άρθρων του Κώδικα ΦΠΑ (ν. 2859/2000):

1. Άρθρο 14 - Τόπος παροχής υπηρεσιών

Το άρθρο 14 του Κώδικα ΦΠΑ αναμορφώνεται στο σύνολό του και τίθενται κατ’ αρχήν οι γενικοί κανόνες και στη συνέχεια οι εξαιρέσεις από τους γενικούς κανόνες για κάθε συγκεκριμένη κατηγορία υπηρεσιών.

Κατά γενικό κανόνα, οι υπηρεσίες που παρέχονται προς λήπτες υποκείμενους στο φόρο, φορολογούνται στον τόπο εγκατάστασης του λήπτη, ανεξάρτητα εάν αυτός είναι εγκατεστημένος εντός ή εκτός Κοινότητας και ανεξάρτητα επίσης από τον τόπο εγκατάστασης του παρέχοντος. Εξαίρεση από τον κανόνα αυτό ισχύει μόνο για τις υπηρεσίες τις παραγράφου 4 (πράξεις σχετικές με ακίνητα), 5 (μεταφορές προσώπων), 8 (πολιτιστικές κλπ. υπηρεσίες), 10 και 11 (υπηρεσίες εστιατορίου και εστίασης) και 12 (βραχυχρόνια μίσθωση μεταφορικών μέσων). Επίσης κατ’ εξαίρεση του γενικού κανόνα, οι υπηρεσίες που κατ’ αρχήν φορολογούνται σε τρίτες χώρες, φορολογούνται στην Ελλάδα στην περίπτωση που η χρήση και εκμετάλλευση των υπηρεσιών πραγματοποιείται στην Ελλάδα (παρ. 15).
 
Όταν ο λήπτης είναι μη υποκείμενο στο φόρο πρόσωπο, οι υπηρεσίες φορολογούνται, κατά γενικό κανόνα, στον τόπο εγκατάστασης του παρέχοντος, εκτός από τις υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στις παραγράφους 3 - 15.

2. Άρθρο 34 - Επιστροφή του φόρου

Αντικαθίστανται οι παράγραφοι 2 έως 7 του άρθρου 34 του Κώδικα ΦΠΑ και  προστίθενται οι παράγραφοι 8 έως 11, αναφορικά με την επιστροφή του φόρου, σε υποκείμενους στο φόρο που είναι εγκατεστημένοι σε άλλο κράτος από αυτό στο οποίο έχουν επιβαρυνθεί με φόρο.

Ειδικά για υποκείμενους άλλων κρατών μελών, που δικαιούνται επιστροφής του φόρου από την Ελλάδα, καθιερώνεται νέα διαδικασία επιστροφής, με ηλεκτρονικά μέσα. Για τη διευκόλυνση των υποκειμένων στο φόρο,  η αίτηση επιστροφής υποβάλλεται ηλεκτρονικά στο κράτος μέλος εγκατάστασής τους, το οποίο τη διαβιβάζει στη χώρα μας. Όλες οι διαδικασίες αναζήτησης πρόσθετων πληροφοριών, καθώς και η κοινοποίηση της απόφασης επιστροφής, γίνονται με ηλεκτρονικά μέσα.

Κατ' ανάλογο τρόπο οι υποκείμενοι που είναι εγκατεστημένοι στη χώρα μας και δικαιούνται επιστροφής από άλλα κράτη μέλη, υποβάλλουν ηλεκτρονικά την αίτησή τους στη χώρα μας μέσω του TAXISNET, η οποία αποστέλλεται στα άλλα κράτη μέλη, ηλεκτρονικά.

3. Άρθρο 35 - Υπόχρεος στο φόρο

Αντικαθίσταται η παράγραφος 1 του άρθρου 35 του Κώδικα ΦΠΑ και προστίθεται νέα παράγραφος 1.α.

Με την αντικατάσταση της παραγράφου 1, δεν επέρχονται ουσιαστικές τροποποιήσεις, εκτός από την περίπτωση η), σύμφωνα με την οποία ο εγκατεστημένος στην Ελλάδα υποκείμενος στο φόρο είναι υπόχρεος για την καταβολή του φόρου που οφείλεται κατ’ αρχήν από εγκατεστημένο σε άλλο κράτος μέλος υποκείμενο στο φόρο, στην περίπτωση που αυτός δεν έχει λάβει ΑΦΜ/ΦΠΑ στη χώρα μας.

Σημαντική είναι επίσης η διάταξη που τίθεται με την παράγραφο 1.α, με την οποία ορίζεται ότι στην περίπτωση πράξεων που πραγματοποιούνται από αλλοδαπό υποκείμενο στο φόρο, ο υποκείμενος αυτός δεν θεωρείται εγκατεστημένος στην Ελλάδα, ακόμη και στην περίπτωση που διαθέτει μόνιμη εγκατάσταση στη χώρα μας, εάν η εγκατάσταση αυτή δεν παρεμβαίνει καθόλου στη φορολογητέα πράξη.

4. Άρθρο 35. α - Ειδικό καθεστώς για ηλεκτρονικές υπηρεσίες
 
Η τροποποίηση των περιπτώσεων β' και δ' της παραγράφου 1 του άρθρου 35α, του Κώδικα Φ.Π.Α. είναι τεχνικού χαρακτήρα.

5. Άρθρο 36 - Υποχρεώσεις των υποκειμένων στο φόρο

Στο άρθρο αυτό οι ουσιαστικές τροποποιήσεις είναι η προσθήκη των περιπτώσεων δ) και ε) στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 και η προσθήκη των παραγράφων 5.α και 5.β.

Με τις διατάξεις αυτές καθιερώνεται σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών για τις ενδοκοινοτικές παροχές υπηρεσιών, που φορολογούνται στον τόπο εγκατάστασης του λήπτη, κατ’ ανάλογο τρόπο που ισχύει και για τις ενδοκοινοτικές συναλλαγές αγαθών.

Συγκεκριμένα προβλέπεται υποχρέωση εγγραφής στο μητρώο VIES των επιχειρήσεων που πραγματοποιούν ή λαμβάνουν ενδοκοινοτικές παροχές υπηρεσιών, καθώς και υποβολής ανακεφαλαιωτικών πινάκων για τις ενδοκοινοτικές αυτές παροχές υπηρεσιών (παροχή και λήψη). Σημειώνεται ότι για την ανταλλαγή αυτή των πληροφοριών έχουν εκδοθεί ήδη η ΑΥΟΟ  ΠΟΛ 1127/25.9.09 και η εγκύκλιος 1091531/7453/1653/Δ0014/25.9.09.

6. Νέο Παράρτημα VII

Προστίθεται νέο Παράρτημα VIΙ στον Κώδικα ΦΠΑ, σχετικά με ενδεικτικό κατάλογο ηλεκτρονικά παρεχόμενων υπηρεσιών, προκειμένου για την εφαρμογή της παραγράφου 13 του άρθρου 14. Πρόκειται για διάταξη που ισχύει ήδη.