Διενέργεια αποσβέσεων και φορολογική αντιμετώπιση δαπανών και ασφαλιστικών εισφορών πληττόμενων από την πανδημία COVID- 19 επιχειρήσεων

Εγκ. Α.Α.Δ.Ε. Ε 2110/21.05.2021

Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 24 του ν. 4172/2013 (ΚΦΕ) η φορολογική απόσβεση ενός πάγιου περιουσιακού στοιχείου αρχίζει από τον επόμενο μήνα εντός του οποίου χρησιμοποιείται ή τίθεται σε υπηρεσία από τον φορολογούμενο κατ' αναλογία με τους συντελεστές της παραγράφου 4 του ίδιου άρθρου και νόμου.

2. Με την ΠΟΛ.1073/2015 εγκύκλιο, με την οποία δόθηκαν οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 24 του ΚΦΕ, διευκρινίστηκε ότι όσον αφορά στα πάγια περιουσιακά στοιχεία τα οποία δεν χρησιμοποιούνται παραγωγικά για τις ανάγκες της βασικής επαγγελματικής δραστηριότητας της επιχείρησης, ούτε και για τις τυχόν παρεπόμενες ασχολίες της, δηλαδή εκείνα τα οποία έχουν τεθεί εκτός εκμετάλλευσης (ή σε αδράνεια), γι' αυτά και για το χρονικό διάστημα που είναι εκτός εκμετάλλευσης δεν θα υπολογίζονται φορολογικές αποσβέσεις, δεδομένου ότι δεν μπορεί να δικαιολογηθεί απόσβεση αυτών λόγω μη ύπαρξης λειτουργικής φθοράς τους. Κατά τον χρόνο που θα αρχίσει πάλι η παραγωγική τους λειτουργία, συνεχίζουν να διενεργούνται οι φορολογικές αποσβέσεις έως την πλήρη απόσβεσή τους.

Ειδικά στα πάγια τα οποία λόγω της παραγωγικής διαδικασίας λειτουργούν περιοδικά, δηλαδή για μεγάλα χρονικά διαστήματα διακόπτεται η λειτουργία τους, ανάλογα με τα δημιουργούμενα αποθέματα και επανατίθενται σε λειτουργία όταν η αγορά απορροφήσει τα αποθέματα αυτά, οι φορολογικές αποσβέσεις υπολογίζονται κανονικά, επειδή τα μηχανήματα αυτά κατά το χρόνο διακοπής της λειτουργίας τους είναι συνδεδεμένα στο χώρο τους και πάντα σε ετοιμότητα να λειτουργήσουν.

Τέλος, για τα πάγια περιουσιακά στοιχεία των επιχειρήσεων που λειτουργούν εποχικά, δηλαδή των επιχειρήσεων που λειτουργούν συγκεκριμένους μήνες κάθε φορολογικού έτους (π.χ. ξενοδοχειακές, τυποποίησης αγροτικών προϊόντων, κ.λπ.), θα υπολογίζονται φορολογικές αποσβέσεις για όλους τους μήνες του φορολογικού έτους, δεδομένου ότι η μη χρησιμοποίηση αυτών των παγίων για όλους τους μήνες του φορολογικού έτους οφείλεται στον τρόπο λειτουργίας τους και δεν είναι επιλογή των επιχειρήσεων.

3. Περαιτέρω, με τις διατάξεις του άρθρου 22 του ΚΦΕ ορίζεται ότι κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 23 του Κ.Φ.Ε., οι οποίες:

α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της, συμπεριλαμβανομένων και δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.

β) αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση,

γ) εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά.

4. Με βάση τις διατάξεις της παρ. γ' του άρθρου 23 ΚΦΕ ορίζεται ότι δεν εκπίπτουν οι μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές.

5. Με την ΠΟΛ. 1113/2015 εγκύκλιο διευκρινίστηκε ότι οι ασφαλιστικές εισφορές που έχουν καταβληθεί εμπρόθεσμα (εντός της νόμιμης προθεσμίας καταβολής τους ή τυχόν παράτασής της), ακόμη και σε επόμενο φορολογικό έτος, εκπίπτουν από τα έσοδα του φορολογικού έτους το οποίο αφορούν, ενώ ασφαλιστικές εισφορές που αφορούν στα έτη 2014 και επόμενα, οι οποίες καταβάλλονται εκπρόθεσμα, εκπίπτουν κατά το έτος καταβολής τους ανεξαρτήτως του έτους που αφορούν.

6. Λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού (COVID-19) ανεστάλη ή απαγορεύθηκε προσωρινά, για προληπτικούς ή κατασταλτικούς λόγους που σχετίζονται με τον κορωνοϊό COVID-19, υποχρεωτικά η λειτουργία πολλών επιχειρήσεων (φυσικών πρόσωπων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, καθώς και νομικών πρόσωπων και νομικών οντοτήτων) για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα με κρατική εντολή, οι οποίες ωστόσο παρέμεναν σε κατάσταση ετοιμότητας για να επαναλειτουργήσουν. Επίσης, κάποιες επιχειρήσεις επιβαρύνθηκαν με δαπάνες για γεγονότα που η πραγματοποίησή τους αναβλήθηκε ή ματαιώθηκε λόγω της πανδημίας (π.χ. συνέδρια, εκθέσεις, αεροπορικά εισιτήρια κ.α.).

Περαιτέρω, στο πλαίσιο των μέτρων αντιμετώπισης των αρνητικών συνεπειών της εμφάνισης του κορωνοϊού COVID-19, παρατάθηκε η προθεσμία καταβολής ασφαλιστικών εισφορών από τις εργοδότριες επιχειρήσεις.

7. Ενόψει των ανωτέρω, διευκρινίζεται ότι τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, καθώς και τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες των οποίων η λειτουργία έχει ανασταλεί ή απαγορευθεί με κανονιστικές πράξεις της διοίκησης στο πλαίσιο των μέτρων αντιμετώπισης της εμφάνισης και διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19, διενεργούν φορολογικές αποσβέσεις και για τους μήνες του φορολογικού έτους για τους οποίους δεν λειτούργησαν (κατά το διάστημα αναστολής των εργασιών τους με κρατική εντολή) λόγω της πανδημίας, δεδομένου ότι η μη χρησιμοποίηση των παγίων για όλους τους μήνες του φορολογικού έτους οφείλεται στις έκτακτες συνθήκες που δημιουργήθηκαν λόγω της πανδημίας COVID-19, ενώ τα πάγια περιουσιακά στοιχεία κατά το χρόνο αναστολής της λειτουργίας των επιχειρήσεων, ήταν σε ετοιμότητα να επαναλειτουργήσουν. Τα ίδια ισχύουν και για τις επιχειρήσεις οι οποίες μετά το διάστημα της αναστολής της λειτουργίας τους δεν επαναλειτούργησαν εκτιμώντας τις δυσμενείς συνθήκες που διαμορφώθηκαν εξαιτίας της πανδημίας COVID-19 (περιορισμένη οικονομική δραστηριότητα, χαμηλά προσδοκώμενα έσοδα, υψηλές λειτουργικές δαπάνες).

8. Οι δαπάνες οι οποίες έχουν προτιμολογηθεί σε φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, καθώς και σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες και αφορούν γεγονότα τα οποία εξαιτίας των συνθηκών που δημιούργησε η πανδημία ματαιώθηκαν (πχ. αεροπορικά εισιτήρια, ενοικίαση χώρων συνεδρίων/ εκθέσεων κ.λπ.), εκπίπτουν στο φορολογικό έτος που αφορούν, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις των διατάξεων των άρθρων 22 και 23 του ΚΦΕ, χωρίς ωστόσο να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι δεν παρασχέθηκε εν τέλει η σχετική υπηρεσία, λόγω των συνθηκών που δημιούργησε η πανδημία και των μέτρων που ελήφθησαν για την αντιμετώπισή της.

Αντίθετα, στην περίπτωση που τα συγκεκριμένα γεγονότα αναβλήθηκαν, οι εν λόγω δαπάνες παρακολουθούνται διακεκριμένα προκειμένου να εκπέσουν σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 22 και 23 του ΚΦΕ από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης στο φορολογικό έτος στο οποίο θα παρασχεθούν οι σχετικές υπηρεσίες.

9. Επισημαίνεται ότι οι πιο πάνω επιχειρήσεις θα πρέπει να αποδεικνύουν με κάθε πρόσφορο μέσο ότι η αναστολή της λειτουργίας τους ή η ματαίωση γεγονότων όπως συνέδρια, εκθέσεις κ.λπ. τα οποία είχαν προτιμολογηθεί, οφείλεται στις συνθήκες που δημιουργήθηκαν στην αγορά λόγω της πανδημίας.

10. Τέλος, επειδή για το έτος 2020 η προθεσμία καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών που βαρύνουν τον εργοδότη παρατάθηκε στο πλαίσιο των μέτρων για την αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών της πανδημίας, οι ασφαλιστικές αυτές εισφορές, εφόσον καταβάλλονται εμπρόθεσμα και μέχρι την προθεσμία που ορίζεται για την κατάρτιση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων από την παρ. 3 του άρθρου 6 του ν. 4308/2014 (Α' 251) εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων στο φορολογικό έτος που αφορούν.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΑΔΕ