Φορολογική αντιμετώπιση προνοιακών επιδομάτων που καταβάλλονται σε άτομα με αναπηρία

Υπ. Οικ.: ΔΕΑΦ Α 1099109/27.06.2017


Σχετ.: 1. Το με αρ. πρωτ. 216774/15325/2017/4.4.2017 έγγραφο σας (1069070ΕΙ/9.5.2017)

2. Το με αρ. πρωτ. 216774/24657/2017/6.6.2017 έγγραφο σας (1090633ΕΙ/15.6.2017)

3. Το με αρ. πρωτ. Δ24/Γ.Π.οικ.21689/532/11.5.2017 έγγραφο της Δ/νσης Προστασίας A.M.Ε.Α. (1077648/23.5.2017)

4. Το με αρ. πρωτ. ΓΡ.Δ.ΥΠ.0004748ΕΞ2017 έγγραφο του Γραφείου Υπουργού Οικονομικών με διαβιβασθέντα ερωτήματα 2480, 2451 καταχωρηθέντα στην ιστοσελίδα kathimerinotita.gov.gr

5. Το με αρ. πρωτ. Υφοικ0000760/9.5.2017 έγγραφο του Γραφείου Υφυπουργού Οικονομικών με διαβιβασθέν ερώτημα 3560 καταχωρηθέν στην ιστοσελίδα kathimerinotita.gov.gr

Σε συνέχεια της απάντησής μας με αρ. πρωτ. ΔΕΑΦ Α 1123096ΕΞ 2016/19.8.2016 αναφορικά με το ανωτέρω θέμα, καθώς και σχετικών ερωτημάτων που έχουν καταχωρηθεί στην ιστοσελίδα kathimerinotita.gov.gr και διαβιβαστεί στην υπηρεσία μας, σας γνωρίζουμε τα εξής, όσον αφορά ζητήματα δικής μας αρμοδιότητας:

Ι. Στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Κ.Φ.Ε.), ν.4172/2013 όπως ισχύει, για τα εισοδήματα που αποκτώνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 1.1.2014 ορίζονται μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

1. Φορολογητέο εισόδημα είναι το εισόδημα που απομένει μετά την αφαίρεση των δαπανών που εκπίπτουν, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Φ.Ε. από το ακαθάριστο εισόδημα.

Ο Κ.Φ.Ε. διακρίνει τις ακόλουθες κατηγορίες ακαθάριστων εισοδημάτων:

α) εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις,
β) εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα,
γ) εισόδημα από κεφάλαιο και
δ) εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, (άρθρο 7)

2. Το ακαθάριστο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις περιλαμβάνει τα πάσης φύσεως εισοδήματα σε χρήμα ή σε είδος που αποκτώνται στο πλαίσιο υφιστάμενης, παρελθούσας ή μελλοντικής εργασιακής σχέσης, (παρ. 1, άρθρο 12)

3. Το εξωϊδρυματικό επίδομα και κάθε συναφές ποσό που καταβάλλεται σε ειδικές κατηγορίες ατόμων με αναπηρίες εμπίπτει στις κατηγορίες εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις που απαλλάσσονται από το φόρο (περ. δ' της παρ. 2 του άρθρου 14 του ΚΦΕ)

4. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 29 του ν. 3986/2011 και του άρθρου 43Α του ν.4172/2013, ορίζεται ότι απαλλάσσονται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης όλα τα εισοδήματα των προσώπων που είναι ολικώς τυφλοί, καθώς και των προσώπων που παρουσιάζουν βαριές κινητικές αναπηρίες σε ποσοστό από ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω, συμπεριλαμβανομένων, κατ' επέκταση, και των επιδομάτων πρόνοιας και αναπηρίας που λαμβάνουν τα πρόσωπα αυτά.

II. Με την ΠΟΛ.1094/17.4.2015 εγκύκλιο διευκρινίστηκε ότι τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται ως οικονομική ενίσχυση-βοήθημα σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (άτομα με ειδικές ανάγκες, ηλικιωμένους, άπορους, κλπ) από το Δημόσιο ή από άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς δεν εμπίπτουν σε καμία κατηγορία εισοδήματος του άρθρου 7 του ν. 4172/2013 και επομένως δε φορολογούνται. Τονίζεται ότι η εν λόγω διευκρίνιση αφορά σε ποσά που καταβάλλονται έκτακτα στα άτομα αυτά και δεν αποτελούν εισόδημα. ’λλωστε, κατά πάγια θέση της Διοίκησης, ένα ποσό χαρακτηρίζεται ως εισόδημα όταν υπάρχει περιοδικότητα και διάρκεια, μόνιμη πηγή προέλευσης, καθώς και τακτική εκμετάλλευση της πηγής αυτής.

III. Με την Απόφαση ΠΟΛ.1034/2017 (ΦΕΚ Β 759 9.3.2017) καθορίστηκε ότι στους κωδικούς 659-660 ή 619-620 αν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση, συμπληρώνονται τα εισοδήματα που απαλλάσσονται του φόρου ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και το εξωϊδρυματικό επίδομα και κάθε συναφές ποσό που καταβάλλεται σε αναπήρους και το οποίο συγκεντρώνει τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος, όπως περιοδικότητα, μόνιμη πηγή προέλευσης.

Στους κωδικούς 781-782 συμπληρώνονται τα ποσά που δεν αποτελούν εισόδημα μεταξύ των οποίων στις λοιπές περιπτώσεις συγκαταλέγονται και ποσά που δεν έχουν τα εννοιολογικά γνωρίσματα του εισοδήματος ήτοι δεν υπάρχει περιοδικότητα, μόνιμη πηγή προέλευσης και τέτοια μπορεί να είναι οικονομικές ενισχύσεις-βοηθήματα που καταβάλλονται έκτακτα, σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες.

Με την Απόφαση ΠΟΛ.1025/2017 (ΦΕΚ Β' 618/28.02.2017) δόθηκαν διευκρινήσεις στους υπόχρεους παρακράτησης φόρου σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 59, 61, 62 και 64 του ν.4172/2013, χορήγησης σε φυσικά και νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες στα οποία έγινε παρακράτηση, μοναδικής βεβαίωσης στην οποία αναγράφουν το σύνολο των αποδοχών από μισθωτή εργασία και συντάξεις, αμοιβών από επιχειρηματική δραστηριότητα κλπ που κατέβαλαν στο φορολογικό έτος και το φόρο που παρακρατήθηκε. Ίδια υποχρέωση υπάρχει και στις περιπτώσεις εισοδημάτων για τα οποία δεν προκύπτει φόρος.

IV. Κατόπιν των ανωτέρω σας ενημερώνουμε ότι τα απαριθμούμενα στο έγγραφο σας επιδόματα εμπίπτουν στην κατηγορία του εξωϊδρυματικού επιδόματος και κάθε συναφούς ποσού και συνεπώς απαλλάσσονται του φόρου σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις του ΚΦΕ. Με την απόφαση ΠΟΛ.1034/2017 έχει καθοριστεί ο τρόπος καταχώρισης των ποσών αυτών στη Δήλωση Φορολογίας Εισοδήματος φορολογικού έτους 2016 και με την απόφαση ΠΟΛ.1025/2017 έχουν δοθεί όλες οι απαραίτητες λεπτομέρειες για τους υπόχρεους υποβολής στοιχείων βεβαίωσης.

Τέλος, επισημαίνουμε και πάλι ότι αναφορικά με το ερώτημα του τρόπου προσμέτρησης των επιδομάτων, με αποτέλεσμα την απώλεια χορήγησης λοιπών εκπτώσεων ή απαλλαγών σε άτομα με αναπηρία, αρμόδιες για απάντηση είναι οι υπηρεσίες/φορείς χορήγησης αυτών.