Κοινοποίηση διατάξεων: α) παρ. 1-4 του άρθρου 3 του ν. 4038/2012 (ΦΕΚ 14 Α'), αναφορικά με επείγουσες ρυθμίσεις για την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών, β) παρ. 9 του άρθρου 26 του ν.1882/1990 (ΦΕΚ 43 Α'), όπως συμπληρώθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 28 του ν.3943/2011, (ΦΕΚ 66 Α'), περί αποδεικτικού ενημερότητας για χρέη και φορολογικές υποχρεώσεις προς το Δημόσιο σε περίπτωση εκχώρησης απαιτήσεως

Υπ. οικ. Πολ. 1170/10.08.2012

Σχετ. έγγραφα:
1) Α.Υ.Ο. 1109793/24.11.1999,  Πολ.1223/24.11.1999, ΦΕΚ 2134 Β', περί αποδεικτικού ενημερότητας για χρέη και φορολογικές υποχρεώσεις προς το Δημόσιο, όπως ισχύει.
2) Πολ. 1055/12.05.2010, Οδηγίες εφαρμογής του ν. 3842/2010 (ΦΕΚ 58 Α')

Με την παρούσα εγκύκλιο κοινοποιούνται οι ανωτέρω διατάξεις για ενημέρωση και ενιαία εφαρμογή αυτών.

Α. Παράγραφοι 1-4 του άρθρου 3 του ν. 4038/2012 (ΦΕΚ 14 Α'), «Επείγουσες ρυθμίσεις για την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών».

Ι. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 14 Ν.3888/2010 (ΦΕΚ 175 Α')

Περιπτώσεις (α)-(ε) της παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 4038/2012

Με τις ανωτέρω διατάξεις μειώνονται σε εκατό (100) ευρώ τα ελάχιστα ποσά των δόσεων που προβλέπονται στις περιπτώσεις (β) - (στ) του άρθρου 14 του ν.3888/2010 για όλα τα προγράμματα ρύθμισης, εφόσον η υπαγωγή σε κάποιο από αυτά λαμβάνει χώρα από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου και εξής (ήτοι μετά τις 02.02.2012).

Παράγραφος 2 του άρθρου 3 του ν.4038/2012

Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 3 του ν. 4038/2012 καταργείται η παρ. 5 του άρθρου 14 του ν. 3888/2010, που ανέστειλε από 1.10.2010 έως και 1.10.2012 τη χορήγηση διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής για οφειλές που βεβαιώθηκαν ταμειακά μέχρι τις 30.9.2010 (έναρξη ισχύος του ν. 3888/2010).

Επομένως, για χρέη που έχουν βεβαιωθεί μέχρι 30.09.2010 δύναται ο οφειλέτης να ζητήσει είτε τη ρύθμισή τους με τις διατάξεις του άρθρου 14 του ν. 3888/2010, όπως ισχύουν, είτε τη χορήγηση διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής τους, κατά τις διατάξεις των άρθρων 13,14,15,16,17,18,19,20,21 του ν. 2648/1998, όπως ισχύουν.

ΙΙ. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΝ 13-21 Ν.2648/1998, ΟΠΩΣ ΙΣΧΥΟΥΝ

Παράγραφος 3 άρθρου 3 του ν.4038/2012

α) Αναπροσαρμόζεται το ποσό της ελάχιστης μηνιαίας δόσης διευκόλυνσης τμηματικής καταβολής του άρθρου 17 του ν. 2648/1998 από 146,74 ευρώ σε 100,00 ευρώ για τις διευκολύνσεις που θα χορηγηθούν από τη δημοσίευση του ν. 4038/2012 και μετά (ήτοι από 02.02.2012).

β) Καταργείται το τρίτο εδάφιο του άρθρου 17 του ν. 2648/1998, που έδινε τη δυνατότητα στον Υπουργό Οικονομικών, κατόπιν γνωμοδότησης της Επιτροπής του άρθρου 15 του ίδιου νόμου, να χορηγεί σε εξαιρετικές περιπτώσεις μέχρι και τον τριπλάσιο αριθμό δόσεων, που προκύπτουν από το άθροισμα των συντελεστών βαρύτητας των κριτηρίων του άρθρου 17 του νόμου.

γ) i) Επαναδιατυπώνονται με μεγαλύτερη σαφήνεια όσα προβλέπονται στο τέταρτο εδάφιο του άρθρου 17 του ν. 2648/1998, σύμφωνα με το οποίο ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. δύναται να χορηγεί σε οφειλέτες από καταλογισμό αποδοχών, συντάξεων και λοιπών βοηθημάτων που έχουν ληφθεί αχρεωστήτως χωρίς δόλο, διευκόλυνση τμηματικής καταβολής σε δόσεις, οι οποίες μπορούν να φτάσουν το τριπλάσιο του αριθμού των δόσεων που προκύπτει από το άθροισμα των συντελεστών των κριτηρίων βαρύτητας του συγκεκριμένου άρθρου. Οι χορηγούμενες μηνιαίες δόσεις δεν μπορούν να υπερβαίνουν τις σαράντα οκτώ (48) κατ' ανώτατο όριο, λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη και τον περιορισμό του ελάχιστου ποσού δόσης. Στην περίπτωση αυτή οι προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής υπολογίζονται μόνο μέχρι το χρόνο έκδοσης της απόφασης.

Σε περίπτωση απώλειας της ως άνω πρώτης διευκόλυνσης η τυχόν αιτούμενη δεύτερη διευκόλυνση της παρ. 3 του άρθρου 18 ν. 2648/1998 όπως ισχύει, περιορίζεται στον αριθμό των δόσεων που προκύπτουν με βάση το άθροισμα των συντελεστών αξιολόγησης των κριτηρίων (μέχρι 26 και με πρώτη δόση τουλάχιστον το 15% της οφειλής για την οποία ζητείται η διευκόλυνση).

Τέλος, στα πλαίσια τυχόν τρίτης διευκόλυνσης τμηματικής καταβολής, χορηγείται ο εναπομείνας αριθμός των δόσεων, που δεν έχουν καταβληθεί στα πλαίσια της χορηγηθείσας δεύτερης διευκόλυνσης, με πρώτη δόση τουλάχιστον το 20% της οφειλής και ταυτόχρονη κατάθεση εγγυητικής επιστολής αορίστου διάρκειας, με την οποία θα διασφαλίζεται η πληρωμή των δόσεων αυτής.

ii) Στην περίπτωση αιτημάτων για χορήγηση διευκόλυνσης οφειλών προερχόμενες από καταλογισμούς αποδοχών, συντάξεων και λοιπών βοηθημάτων, όπου δεν προσδιορίζεται η αχρεώστητη καταβολή άνευ δόλου (από το αρμόδιο όργανο), εφαρμόζονται οι γενικές διατάξεις των άρθρων 13,14,15,16,17,18,19,20,21 του ν. 2648/1998, όπως ισχύουν.

Παράγραφος 4 άρθρου 3 ν. 4038/2012

Καταργείται η διάταξη της παρ. 8 του άρθρου 18 ν. 2648/1998, όπως αυτή αντικαταστάθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 65 του ν. 3842/2010 (ΦΕΚ Α' 58), που έθετε ως προϋπόθεση την ταυτόχρονη κατάθεση εγγυητικής επιστολής πιστωτικού ιδρύματος, προκειμένου να εξεταστεί αίτημα επανεξέτασης διευκόλυνσης τμηματικής καταβολής για οφειλές προερχόμενες από παρακρατούμενους και επιρριπτόμενους φόρους, καθώς και από φόρο εισοδήματος που προκύπτει από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών ή νομικών προσώπων για το τρέχον, κάθε φορά, οικονομικό έτος.

Επομένως, μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου (ήτοι από 02.02.2012) τα σχετικά αιτήματα θα εξετάζονται χωρίς την προϋπόθεση της ταυτόχρονης κατάθεσης εγγυητικής επιστολής.

Λοιπές συμπληρωματικές οδηγίες αναφορικά με την εφαρμογή των διατάξεων περί διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής (άρθρα 13-21 ν. 2648/1998, και Πολ. 1055/12.5.2010 όπως ισχύουν).

Αποφάσεις χορήγησης διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής ή επανεξέτασης αυτών από τα αρμόδια όργανα (τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ., την Επιτροπή της περ. β' του άρθου 14 του ν. 2648/1998, τον Υπουργό Οικονομικών κατόπιν γνωμοδότησης της Επιτροπής του άρθρου 15 του ίδιου ως άνω νόμου) υλοποιούνται με την καταβολή της πρώτης δόσης το αργότερο εντός τριμήνου από την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός της έκδοσης της απόφασης, κατά αναλογική εφαρμογή των οριζομένων στις σχετικές διατάξεις περί απώλειας αυτών. Στην περίπτωση που το τρίμηνο παρέλθει και η απόφαση δεν υλοποιηθεί η χορηγηθείσα διευκόλυνση/επανεξέταση θεωρείται απωλεσθείσα. Κατά συνέπεια για το ποσό αυτό θα πρέπει να υποβληθεί νέο αίτημα δεύτερης ή τρίτης διευκόλυνσης, κατά περίπτωση, με την ταυτόχρονη καταβολή του σχετικού παραβόλου.

Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με τα οριζόμενα στις ανωτέρω αναφερθείσες διατάξεις, θα πρέπει να καταβάλλεται ένα παράβολο ανά απόφαση διευκόλυνσης και όχι ανά αίτημα.

Αν δηλαδή από ένα αίτημα προκύπτουν τρεις αποφάσεις διευκόλυνσης, απαιτείται η καταβολή τριών παραβόλων.

Τονίζεται ότι για θέματα επανεξέτασης διευκόλυνσης τμηματικής καταβολής:

α) δε γίνεται δεκτή αίτηση επανεξέτασης, εφόσον δεν έχει καταβληθεί έστω και μία (1) δόση της αρχικής διευκόλυνσης,

β) το σχετικό αίτημα υποβάλλεται αποκλειστικά εντός προθεσμίας δύο (2) μηνών από την ημερομηνία της τελευταίας εμπρόθεσμης καταβολής δόσης της χορηγηθείσας πρώτης διευκόλυνσης,

γ) δεν απαιτείται καταβολή παραβόλου για την εξέταση της αίτησης επανεξέτασης πρώτης διευκόλυνσης τμηματικής καταβολής.

Τέλος για την περιπτώσεις που χορηγείται τρίτη διευκόλυνση τμηματικής καταβολής μετά την απώλεια της δεύτερης υπενθυμίζεται ότι θα πρέπει να υποβάλλεται μαζί με την αίτηση διευκόλυνσης και το αναγκαίο παράβολο και εγγύηση για το ποσό που ζητείται η διευκόλυνση υπό τη μορφή εγγυητικής επιστολής πιστωτικού ιδρύματος αορίστου διάρκειας με την οποία θα διασφαλίζεται η πληρωμή των δόσεων αυτής.

Σημειώνεται ότι αν κατατεθεί αίτηση (μετά του αντίστοιχου παραβόλου) για χορήγηση τρίτης διευκόλυνσης χωρίς την κατάθεση εγγυητικής επιστολής το αίτημα θα απορρίπτεται στα πλαίσια των ανωτέρω διατάξεων, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δε δύνανται να χορηγηθούν διευκολύνσεις (πρώτη ή/και δεύτερη) για υφιστάμενα διαφορετικά χρέη.

Β. Αποδεικτικό ενημερότητας σε περίπτωση εκχώρησης απαιτήσεως

Παράγραφος 9 του άρθρου 26 του ν.1882/1990 (ΦΕΚ 43 Α'), όπως συμπληρώθηκε με την παρ. 2 άρθρου 28 ν.3943/2011, (ΦΕΚ 66 Α')

Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 9 του άρθρου 26 του ν. 1882/1990 (ΦΕΚ Α' 43), η οποία προστέθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 28 του ν. 3943/2011, προκειμένου να καταβληθούν εκχωρημένες χρηματικές απαιτήσεις κατά των φορέων που προβλέπονται στην παρ. 1 του άρθρου 26 του ν. 1882/1990, αποδεικτικό ενημερότητας προσκομίζεται τόσο από τον εκχωρητή ή τον ενεχυράσαντα, όσο και από τον εκδοχέα ή τον ενεχυρούχο δανειστή, με την επιφύλαξη της γενικών διατάξεων περί απαλλαγών του άρθρου 3 της Πολ. 1223/24.11.1999, ΦΕΚ 2134 τ.Β', όπως ισχύει. Αποδεικτικό ενημερότητας του εκχωρητή ή ενεχυράσαντα μπορεί να ζητηθεί και από τον εκδοχέα ή ενεχυρούχο δανειστή.

Στην περίπτωση που, λόγω οφειλών, δεν είναι δυνατή η έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας, η εκχωρημένη χρηματική απαίτηση αποδίδεται στο Δημόσιο, μέχρι του ύψους του συνόλου των βεβαιωμένων, κατά το χρόνο της απόδοσης οφειλών. Σε περίπτωση ύπαρξης οφειλών αμφοτέρων των συμβαλλομένων (πχ. εκχωρητή και εκδοχέα) προηγείται η απόσβεση των οφειλών του εκχωρητή.

Η εφαρμογή της εν λόγω διάταξης δεν αναιρεί την υποχρέωση ελέγχου των προϋποθέσεων νόμιμης κατάρτισης και αναγγελίας της σχετικής σύμβασης, σύμφωνα με τις παρ. 2, 3, & 4 του άρθρου 95 του ν. 2362/1995 (ΦΕΚ Α' 247), όπως ισχύουν.

Κατά συνέπεια και κατ' εφαρμογή των ανωτέρω, σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ελέγχεται το νομότυπο της αναγγελίας-γνωστοποίησης των συμβάσεων, οι προϋποθέσεις διενέργειας συμψηφισμού ανταπαιτήσεων, καθώς και οι όροι προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας από αμφότερους τους συμβαλλόμενους.