Ειδική εισφορά αλληλεγγύης και τέλος επιτηδεύματος. Οδηγίες για συγκεκριμένες περιπτώσεις για την ειδική εισφορά αλληλεγγύης στα φυσικά πρόσωπα, την έκτακτη εισφορά σε αντικειμενικές δαπάνες και το τέλος επιτηδεύματος

Υπ. Οικ. Πολ. 1223/13.10.2011

Με αφορμή τα ερωτήματα που έχουν τεθεί στην υπηρεσία μας, σας κοινοποιούμε οδηγίες για συγκεκριμένα θέματα που έχουν τεθεί προς ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή των διατάξεων του ν. 3986/2011.

Α. Ειδική εισφορά αλληλεγγύης (άρθρο 29)
1. Οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για να απαλλαγεί ένας άνεργος από την καταβολή της ειδικής εισφοράς, είναι οι εξής :

α) Να είναι εγγεγραμμένος στο μητρώο των μακροχρόνια ανέργων του ΟΑΕΔ ή να λαμβάνει επίδομα ανεργίας από τον εν λόγω οργανισμό και όχι από άλλα ταμεία (πχ. NAT). Σε καμία άλλη περίπτωση δεν έχει την απαλλαγή. Οι προϋποθέσεις αυτές πρέπει να συντρέχουν στο πρόσωπο του κατά την 31/08/2011, ημερομηνία έκδοσης των πρώτων εκκαθαριστικών σημειωμάτων, για να υπάρχει ένα σημείο αναφοράς, κοινό για όλους τους φορολογούμενους. Ο φορολογούμενος δύναται να υποβάλλει αίτηση στη Δ.Ο.Υ. για διαγραφή της εισφοράς που βεβαιώθηκε μετά την έκδοση της απόφασης επιδότησης ανεργίας από τον ΟΑΕΔ, εφόσον προκύπτει από αυτή ότι η επιδότηση του έχει αρχίσει τουλάχιστον από 31/08/2011.

β) Να μην έχει κατά την χρήση 2011 πραγματικά εισοδήματα άλλης πηγής, έστω και μικρού ποσού, γεγονός που το δηλώνει υπεύθυνα ο φορολογούμενος και είναι δυνατόν να ελεγχθεί κατά την υποβολή της φορολογικής του δήλωσης οικονομικού έτους 2012.

Στην έννοια του πραγματικού εισοδήματος δεν περιλαμβάνονται τεκμαρτά εισοδήματα. Για την εξαίρεση των ανέργων δεν εξετάζονται τα εισοδήματα της χρήσης 2010.

Επισημαίνεται ότι απαλλάσσεται μόνο η επιδότηση ανεργίας από τον ΟΑΕΔ και όχι άλλες ειδικές επιδοτήσεις, ακόμη κι αν καταβάλλονται από τον ΟΑΕΔ, ή από άλλα Ταμεία και Οργανισμούς.

2. Ειδικά ο φορολογούμενος που διέκοψε την εργασία του για να εκπληρώσει την στρατιωτική του θητεία, εξαιρείται της εισφοράς αλληλεγγύης, καθ' όσον εκπληρώνει την υποχρέωση του προς την πολιτεία, με την προϋπόθεση ότι κατά τον χρόνο της βεβαίωσης δεν έχει πραγματικά εισοδήματα.

3. Σύμφωνα με το άρθρο 29 του παραπάνω νόμου, εξαιρούνται και δεν προσμετρούνται στο συνολικό εισόδημα, τα εισοδήματα της περιπτ. θ' της παραγρ. 5 του άρθρου 6 του ΚΦΕ. Δεν εξαιρείται το εξωιδρυματικό επίδομα της περιπτ. ε' της ίδιας παραγράφου.

Ειδικά για την εφαρμογή του άρθρου 29 του ν. 3986/2011, η εξαίρεση επεκτείνεται και στα πρόσωπα που παρουσιάζουν βαριές κινητικές αναπηρίες ποσοστού και ογδόντα τοις εκατό (80%), ανεξαρτήτως πηγής εισοδήματος. Για την απαλλαγή αυτή θα επακολουθήσει νομοθετική ρύθμιση.

Περαιτέρω, εξαιρούνται και τα εισοδήματα της παραγράφου 1 του άρθρου 14 και της περίπτωσης γ' της παρ. 4 του άρθ. 45 του ΚΦΕ.

Η εισφορά επιβάλλεται με τον συντελεστή που αντιστοιχεί στο ποσό που απομένει μετά από την αφαίρεση του παραπάνω εισοδήματος της περιπτ.θ' που δεν προσμετράται.

4. Σχετικά με την σύγκριση των αποδοχών Γενικού Γραμματέα Υπουργείου με τις πάσης φύσης αποδοχές και πρόσθετες αμοιβές ή απολαβές των προσώπων της περίπτωσης ε' της παραγρ. 3 του άρθρου 29, στα οποία επιβάλλεται ειδική εισφορά με συντελεστή πέντε τοις εκατό (5%), λαμβάνεται υπόψη ως μισθός Γενικού Γραμματέα Υπουργείου όπως αυτός ορίστηκε με το 2/35981/0022-28/5/2010 έγγραφο της Δ22- Δ/νσης Μισθολογίου, δηλαδή ποσό 5.856,08 ευρώ. Οι αποδοχές και αμοιβές των υπόχρεων της περίπτωσης αυτής, όπως των Βουλευτών, Υπουργών, Υφυπουργών, Δημάρχων, Περιφερειαρχών κ.λπ. είναι αυτές που προκύπτουν μετά τον συνυπολογισμό και των κωδικών 659 - 660 της φορολογικής τους δήλωσης.

5. Οι κωδικοί της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος οικονομικού έτους 2011, του πίνακα 6, που λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό του εισοδήματος επί του οποίου θα υπολογίζεται η ειδική εισφορά, είναι 659-660, 661-662, 431-432, 433-434, 305-306.

Εκτός από τα ρητά κατονομαζόμενα ποσά του ν. 3986/2011 και της Πολ. 1167/02.08.2011 Υπουργικής Απόφασης, κανένα άλλο ποσό δεν εξαιρείται από την ειδική εισφορά, αφού αυτή επιβάλλεται σε όλα τα εισοδήματα, ακόμη και τα απαλλασσόμενα.

Επισημαίνεται ότι δεν εξαιρούνται ούτε τα εφάπαξ ποσά κοινωνικής ενίσχυσης που καταβλήθηκαν, ελεύθερα φόρου, από τον ΟΑΕΔ σε απολυόμενους της Ολυμπιακής Αεροπορίας και άλλων Οργανισμών, διότι αυτά δεν αποτελούν ποσά αποζημιώσεων του άρθρου 14 του ΚΦΕ.

Β. Έκτακτη εισφορά σε αντικειμενικές δαπάνες (άρθρο 30)
1. Με το Δ12Α 1136024/27.09.2011 έγγραφο μας, έγινε δεκτό ότι για τα ΕΙΧ αυτοκίνητα που αγοράστηκαν από τον ΟΔΔΥ, ως έτος πρώτης κυκλοφορίας τους στην Ελλάδα θεωρείται αυτό που αναγράφεται στην άδεια κυκλοφορίας που χορηγήθηκε μετά την μεταβίβασή τους από τον ΟΔΔΥ.

2. Περαιτέρω, στην περίπτωση εταιριών (Ο.Ε., Ε.Ε., κοινοπραξίες, ΕΠΕ, Α.Ε.) όπου η αντικειμενική δαπάνη των ΕΙΧ που έχουν στην κυριότητα ή κατοχή τους επιμερίζεται μεταξύ των μελών τους, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 16 του Κ.Φ.Ε., όταν υπάρχει αυτοκίνητο ή αυτοκίνητα άνω των 1.929 κ.εκ. και με παλαιότητα κάτω των 10 ετών από το έτος πρώτης κυκλοφορίας τους στην Ελλάδα, η έκτακτη εισφορά υπολογίζεται χωριστά για καθένα από αυτά τα αυτοκίνητα και στη συνέχεια επιμερίζεται μεταξύ των μελών ανάλογα με τα ποσοστά συμμετοχής τους στην εταιρία όταν πρόκειται για Ο.Ε., Ε.Ε., κοινοπραξίες και ΕΠΕ και ισομερώς μεταξύ των διευθυνόντων και εντεταλμένων συμβούλων, διοικητών και προέδρων όταν πρόκειται για Α.Ε.

Γ. Τέλος επιτηδεύματος (άρθρο 31)
1. Σύμφωνα με την Πολ. 1167/02.08.2011 Υπουργική Απόφαση, για το οικονομικό έτος 2011, το τέλος επιτηδεύματος θα υπολογιστεί για τους επιτηδευματίες φυσικά πρόσωπα με βάση τα δηλωθέντα εισοδήματα Δ' και Ζ' πηγής, καθώς και για νομικά πρόσωπα, τα οποία έχουν υποβάλει δηλώσεις Φ.Ε. για ένα τουλάχιστον από τα τρία τελευταία οικονομικά έτη, εφόσον πληρούν τις λοιπές απαιτούμενες προϋποθέσεις.

2. Σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 31 του ν. 3986/2011, εξαιρούνται μόνο οι περιπτώσεις ατομικών επιχειρήσεων (όχι η άσκηση ελευθέριου επαγγέλματος), εφόσον για τον επιτηδευματία υπολείπονται τρία έτη από το έτος συνταξιοδότησής του. Ως έτος συνταξιοδότησης νοείται το 65° έτος της ηλικίας. Από την υπηρεσία μας διευκρινίστηκε, με το έγγραφο Δ12Α 1137025/30.09.2011 και σχετικά με τον υπολογισμό της ηλικίας, να εξαιρούνται όσοι γεννήθηκαν πριν από την 1/1/49.

Επίσης, όσον αφορά την εξαίρεση των ελεύθερων επαγγελματιών και των ατομικών εμπορικών επιχειρήσεων κατά τα πέντε πρώτα έτη από την πρώτη τους έναρξη, διευκρινίζεται ότι η πρώτη έναρξη πρέπει να είναι μετά την 1/1/06. Στις περιπτώσεις που ο επιτηδευματίας έχει πραγματοποιήσει στο παρελθόν κι άλλη έναρξη, δεν εξαιρείται, ακόμη κι αν τη συγκεκριμένη έναρξη την έχει διακόψει.

3. Τέλος, επισημαίνεται ότι στην πιο πάνω σχετική Υπουργική Απόφαση, έχει οριστεί ποιες περιοχές είναι τουριστικοί τόποι και πως εξευρίσκεται ο πραγματικός πληθυσμός.

Δ. Λοιπές οδηγίες
1. Σε περίπτωση θανάτου του υπόχρεου, οι κληρονόμοι του ευθύνονται για την καταβολή του ποσού της εισφοράς, ανάλογα με το ποσοστό της κληρονομικής τους μερίδας.

2. Σε περίπτωση αμφισβήτησης του Εκκαθαριστικού Σημειώματος Εισφορών και Τέλους Επιτηδεύματος ν. 3986/2011, ο φορολογούμενος μπορεί να ασκήσει κατά του σημειώματος αυτού, μόνο προσφυγή ενώπιον του αρμόδιου Διοικητικού Πρωτοδικείου, χωρίς όμως να αναστέλλεται η καταβολή του βεβαιωθέντος ποσού.