Δαπάνες για τη διαμόρφωση του αφορολόγητου ποσού. - Τρόπος δικαιολόγησης δαπανών και υπηρεσιών της παραγράφου 1 του άρθρου 9 του ν.2238/1994 (ΚΦΕ) που δεν καλύπτονται στο σύνολό τους από ασφαλιστικά ταμεία και ασφαλιστικές εταιρείες.

Υπ. Οικ. Πολ. 1046/08.03.2011

Με αφορμή γραπτά ερωτήματα που υποβάλλονται, αναφορικά με το πιο πάνω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 9 του ν. 2238/1994 (ΚΦΕ), όπως ισχύουν μετά την αντικατάστασή τους με την παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 3842/2010 (ΦΕΚ Α' 58), το αφορολόγητο ποσό των δώδεκα χιλιάδων (12.000) ευρώ ισχύει, εφόσον ο φορολογούμενος προσκομίσει αποδείξεις που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με τις διατάξεις των Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων για δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών, τις οποίες πραγματοποιεί ο ίδιος, η σύζυγός του και τα τέκνα που τους βαρύνουν. Οι εν λόγω δαπάνες πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα και σε αυτές δεν περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι δαπάνες εισιτηρίων κάθε είδους μεταφορικών μέσων, αλλά και όσες δαπάνες με βάση άλλες φορολογικές διατάξεις λαμβάνονται υπόψη για φορολογικές ελαφρύνσεις (σχετ. η Πολ. 1135/04.10.2010 εγκύκλιος).

2. Επίσης, με την αριθμ. πρωτ. 1017701/19.02.2001/Πολ. 1040 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών έχει γίνει δεκτό, ότι αν οι δαπάνες, μεταξύ άλλων, ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης καταβάλλονται από τον ίδιο το φορολογούμενο, όμως τα σχετικά δικαιολογητικά υποβάλλονται στον εργοδότη ή στο ασφαλιστικό ταμείο ή στην ασφαλιστική επιχείρηση για την κάλυψη από αυτούς μέρους του ποσού της οικείας δαπάνης, για την απόδειξη του υπόλοιπου ποσού της δαπάνης με το οποίο επιβαρύνθηκε ο φορολογούμενος, για την παροχή της έκπτωσης, απαιτείται σχετική βεβαίωση του εργοδότη ή του ασφαλιστικού ταμείου ή της ασφαλιστικής επιχείρησης από την οποία να προκύπτουν:
α) Τα στοιχεία του προσώπου για το οποίο καταβλήθηκε η δαπάνη,
β) Το συνολικό ποσό της δαπάνης για το οποίο υποβλήθηκαν δικαιολογητικά,
γ) Ο αριθμός και η ημερομηνία της απόδειξης παροχής υπηρεσιών ή της απόδειξης λιανικής πώλησης στην οποία αναγράφεται το ποσό της δαπάνης,
δ) Το ποσό της δαπάνης που καλύφθηκε από τον εργοδότη ή το ασφαλιστικό ταμείο ή την ασφαλιστική επιχείρηση και
ε) Το υπόλοιπο ποσό της δαπάνης με το οποίο επιβαρύνεται ο φορολογούμενος.

3. Επιπλέον, με την αριθ. πρωτ. Δ12Α/13.04.2010/Πολ. 1040 υπουργική απόφαση διευκρινίστηκε, ότι στη βεβαίωση που χορηγεί ο εργοδότης ή το ασφαλιστικό ταμείο ή η ασφαλιστική επιχείρηση για την απόδειξη, σύμφωνα με το άρθρο 7 της 1017701/19.02.2001/Πολ.1040 απόφασης του Υπουργού Οικονομικών, του υπόλοιπου ποσού των δαπανών ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης που δεν κάλυψαν αυτοί και με το οποίο επιβαρύνθηκε ο φορολογούμενος, πρέπει να αναγράφεται σε χωριστή ένδειξη το συνολικό ποσό της δαπάνης ιατρικής περίθαλψης, το ποσό που δεν καλύφθηκε και το υπόλοιπο ποσό αυτής και σε χωριστή ένδειξη τα αντίστοιχα ποσά της δαπάνης νοσοκομειακής περίθαλψης.

4. Στην πράξη, ασφαλιστικοί φορείς καλύπτουν ένα μέρος των δαπανών που καταβάλλουν οι φορολογούμενοι για την παροχή σε αυτούς υπηρεσιών ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης με την προσκόμιση πρωτότυπων δικαιολογητικών. Προς τούτο, εκδίδεται βεβαίωση, για φορολογική χρήση, με τα ποσά που δεν καλύφθηκαν από τους ασφαλιστικούς φορείς και επιβάρυναν τους ίδιους τους φορολογουμένους. Παράλληλα, οι ασφαλιστικοί φορείς, πέραν των δαπανών ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης, καλύπτουν και ένα μέρος του ποσού από άλλες δαπάνες που καταβάλλουν οι φορολογούμενοι, με την προσκόμιση πρωτότυπων αποδείξεων. Ενδεικτικά παραδείγματα τέτοιων δαπανών αποτελούν οι φαρμακευτικές, οι δαπάνες για την αγορά ορθοπεδικών ειδών (νάρθηκες, κηδεμόνες, υποδήματα κλπ), αναλώσιμων νοσηλευτικών υλικών, αναπηρικών βοηθητικών οργάνων (πατερίτσες, αναπηρικά αμαξίδια, στρώματα κατάκλισης κλπ), ειδικών μηχανημάτων (νεφελοποιητές, συσκευές αναρρόφησης, φιάλες οξυγόνου κλπ), οι δαπάνες για έξοδα μετακίνησης και διαμονής των ασφαλισμένων, οι δαπάνες για βρεφονηπιακούς σταθμούς, τα έξοδα κηδείας κλπ.

5. Έπειτα από όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω, γίνονται δεκτά τα ακόλουθα:
Το ακάλυπτο ποσό των δαπανών που αναφέρονται ενδεικτικά στην ανωτέρω παράγραφο, δύναται να χρησιμοποιηθεί από τους φορολογουμένους, μαζί με τις λοιπές δαπάνες για την αγορά αγαθών ή τη λήψη υπηρεσιών που πραγματοποίησαν, για την διαμόρφωση του αφορολόγητου ποσού των δώδεκα (12.000) ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι δεν αποτελούν δαπάνες που εκπίπτουν με βάση άλλη φορολογική διάταξη.

Ειδικά για τα έξοδα κηδείας, διευκρινίζεται ότι, μπορούν να συμπεριληφθούν στις δαπάνες που πραγματοποιεί ο φορολογούμενος για την κάλυψη του αφορολόγητου ποσού των δώδεκα χιλιάδων (12.000) ευρώ, μόνο σε περίπτωση που, τυχόν, αφορούν αποβιώσαντα τέκνα του φορολογούμενου, με την προϋπόθεση ότι συνοικούσαν με αυτόν και τον βάρυναν κατά την οικεία διαχειριστική περίοδο.

Κατά συνέπεια, για να είναι δυνατή η χρησιμοποίηση των εν λόγω δαπανών για τη διαμόρφωση του αφορολόγητου ποσού των δώδεκα χιλιάδων (12.000) ευρώ, στη βεβαίωση που ήδη χορηγείται από τους ασφαλιστικούς φορείς, με το ακάλυπτο ποσό των δαπανών ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης, πρέπει να συμπεριλαμβάνεται ξεχωριστή κατηγορία με το ποσό των λοιπών δαπανών που προαναφέρθηκαν και το οποίο δεν κάλυψαν οι ασφαλιστικοί φορείς. Ειδικότερα, στη βεβαίωση πρέπει να αναγράφεται, σε χωριστή ένδειξη, το συνολικό ποσό της δαπάνης για το οποίο υποβλήθηκαν δικαιολογητικά, το ποσό της δαπάνης που καλύφθηκε από τον ασφαλιστικό φορέα, καθώς και το συνολικό υπόλοιπο ποσό της δαπάνης με το οποίο επιβαρύνεται ο ίδιος ο φορολογούμενος.