Εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ. - Αντιμετώπιση προβλημάτων από την ένταξη των εκμεταλλευτών ΤΑΞΙ στο κανονικό καθεστώς

Υπ. Οικ. Πολ. 1007/18.01.2011

Αναφορικά με το ανωτέρω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 11 του άρθρου 39 του Κώδικα ΦΠΑ (ν. 2859/2000), όπως ισχύει, η επιχείρηση που μετατάσσεται από τις απαλλασσόμενες στο κανονικό καθεστώς, συντάσσει απογραφή των αγαθών επένδυσης που αποτιμώνται στην αξία κτήσης αυτών, η οποία προσαυξάνεται με τις δαπάνες βελτίωσης και επέκτασης, εκτός από τις δαπάνες επισκευής και συντήρησης, εφόσον χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες της επιχείρησης και δεν παρήλθε η πενταετής περίοδος διακανονισμού. Οι μετατασσόμενες επιχειρήσεις για τον εναπομένοντα χρόνο της πενταετίας έχουν δικαίωμα έκπτωσης του φόρου.
Για τα απογραφόμενα αγαθά υποβάλλεται μέσα σε δύο (2) μήνες από τη μετάταξη Δήλωση Αποθεμάτων Μετάταξης (έντυπο 012 - ΦΠΑ) και συγκεκριμένα στον Πίνακα ΣΤ' αυτής συμπληρώνεται η αξία των αποθεμάτων κατά συντελεστή φόρου και το προς έκπτωση ποσό ΦΠΑ, το οποίο μεταφέρεται στην πρώτη περιοδική δήλωση μετά την υποβολή της δήλωσης αποθεμάτων. Για τη δήλωση μετάταξης ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 38 του Κώδικα ΦΠΑ.
Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 33 του ίδιου Κώδικα ΦΠΑ, ορίζεται ότι για τα αγαθά επένδυσης η έκπτωση του φόρου που ενεργήθηκε υπόκειται σε πενταετή διακανονισμό με αφετηρία το έτος χρησιμοποίησής τους. Ο διακανονισμός ενεργείται κάθε έτος για το ένα πέμπτο (1/5) του φόρου που επιβάρυνε το αγαθό, ανάλογα με τις μεταβολές του δικαιώματος έκπτωσης.

2. Οι εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ, οι οποίοι για το διάστημα έως 30.6.2010 είχαν ενταχθεί στο ειδικό καθεστώς κατ' αποκοπή καταβολής του φόρου, σύμφωνα με το άρθρο 40 του Κώδικα ΦΠΑ, δεν είχαν υποχρέωση για τήρηση βιβλίων, έκδοση στοιχείων και υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ και δεν είχαν δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών τους, καθώς ο φόρος αυτός είχε ληφθεί υπόψη στη διαμόρφωση του προς απόδοση κατ' αποκοπή ποσού ΦΠΑ. Δεδομένου ότι ο υπολογισμός του φόρου εισροών που επιβάρυνε την αγορά του αυτοκινήτου λήφθηκε υπόψη με βάση την πενταετία που προβλέπεται για το διακανονισμό, ήδη με την εγκύκλιο Πολ. 1096/2010 διευκρινίστηκε ότι οι εκμεταλλευτές ΕΔΧ αυτοκινήτων έχουν δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ του αυτοκινήτου για τα εναπομένοντα έτη της πενταετίας, μετά τη μετάταξη στο κανονικό καθεστώς.
Σημειώνεται ότι το έτος 2010 θεωρείται ως έτος κατά το οποίο τα επενδυτικά αγαθά χρησιμοποιούνται σε φορολογητέες πράξεις.
Επειδή για τη δήλωση αποθεμάτων έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 38 του Κώδικα ΦΠΑ, οι εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ μπορούν να υποβάλουν εκπρόθεσμα την ανωτέρω δήλωση με την επιβολή του αυτοτελούς προστίμου του άρθρου 4 του ν. 2523/1997.

3. Σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης β' της παραγράφου 1 του άρθρου 32 του Κώδικα ΦΠΑ, το δικαίωμα έκπτωσης του φόρου μπορεί να ασκηθεί, εφόσον ο υποκείμενος στο φόρο κατέχει νόμιμο τιμολόγιο ή άλλο αποδεικτικό στοιχείο που επέχει θέση τιμολογίου, από τα οποία αποδεικνύονται οι παραδόσεις αγαθών και οι παροχές υπηρεσιών που γίνονται σε αυτόν και ο φόρος με τον οποίο επιβαρύνθηκαν.
Από έγγραφα που έχουν υποβληθεί στην Υπηρεσία μας, αλλά και από αρκετά τηλεφωνήματα διαπιστώθηκε ότι κάποιες επιχειρήσεις εμπορίας αυτοκινήτων για πωλήσεις ΕΔΧ αυτοκινήτων που πραγματοποίησαν έως 30.6.2010 δεν έχουν εκδώσει προς τους εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ τιμολόγιο, αλλά Απόδειξη Λιανικής Πώλησης.
Προφανώς, οι ανωτέρω επιχειρήσεις γνωρίζοντας ότι οι εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ δεν ασκούσαν δικαίωμα έκπτωσης εξέδωσαν απόδειξη λιανικής πώλησης αντί τιμολογίου. Με την ένταξη όμως των εκμεταλλευτών ΤΑΞΙ από 1.7.2010 στο κανονικό καθεστώς τίθεται θέμα για τη δυνατότητα έκπτωσης του φόρου που αναλογεί στα εναπομένοντα έτη του πενταετούς διακανονισμού για την αγορά του ΕΔΧ αυτοκινήτου τους, λόγω μη κατοχής του νόμιμου τιμολογίου. Δεδομένου ότι οι εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ δεν ευθύνονται για την εκ παραδρομής έκδοση απόδειξης λιανικής πώλησης από τις επιχειρήσεις εμπορίας αυτοκινήτων γίνεται δεκτό το δικαίωμα έκπτωσης στην περίπτωση αυτή, με την προϋπόθεση ότι αποδεικνύεται ότι η Απόδειξη Λιανικής Πώλησης αφορά πράγματι την πώληση του συγκεκριμένου ΕΔΧ αυτοκινήτου.
Για το λόγο αυτό στη δήλωση αποθεμάτων που θα υποβληθεί στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. από τους εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ θα πρέπει να επισυνάπτονται σε φωτοαντίγραφα (νομίμως επικυρωμένα):
- Η Απόδειξη Λιανικής Πώλησης, καθώς και άλλα ενδεχομένως δικαιολογητικά από τα οποία να προκύπτει η αγορά του ΕΔΧ αυτοκινήτου, ο αριθμός πλαισίου του και το ποσό του αναλογούντος ΦΠΑ και - Η άδεια κυκλοφορίας του ΕΔΧ, για τη διασταύρωση του αριθμού πλαισίου του αυτοκινήτου.

4. Διευκρινίζεται ότι, στις περιπτώσεις που υπάρχει συνιδιοκτησία και έχει εκδοθεί κοινό φορολογικό στοιχείο για την αγορά του ΕΔΧ αυτοκινήτου, η έκπτωση από κάθε συνιδιοκτήτη ασκείται έως του ποσοστού της συγκυριότητάς του. Σε περίπτωση που τυχόν έχει εκδοθεί Α.Λ.Π. μόνο στο όνομα ενός εκ των συνιδιοκτητών δικαίωμα έκπτωσης μπορεί να ασκηθεί μόνο από αυτόν και κατά το ποσοστό της συγκυριότητάς του στο ΕΔΧ αυτοκίνητο.

5. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 5 του Κώδικα ΦΠΑ και τις διευκρινίσεις που έχουν δοθεί με την εγκύκλιο Σ. 420/Πολ. 28/03.02.1987, η μεταβίβαση αυτοκινήτου δημόσιας χρήσης μαζί με την άδεια κυκλοφορίας του δεν θεωρείται ως παράδοση αγαθού και το πρόσωπο που το αποκτά υπεισέρχεται ως διάδοχος στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του προσώπου που το μεταβιβάζει. Επομένως, στην περίπτωση που εκμεταλλευτής ΤΑΞΙ έχει αγοράσει πριν την 1.7.2010 μεταχειρισμένο ΕΔΧ αυτοκίνητο μαζί με την άδειά του από άλλον εκμεταλλευτή και εφόσον δεν έχει παρέλθει η πενταετής περίοδος διακανονισμού από την αρχική αγορά του αυτοκινήτου, ο αγοραστής έχει δικαίωμα να εκπέσει το φόρο που αναλογεί στα εναπομένοντα έτη του πενταετούς διακανονισμού, προσκομίζοντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά.

6. Τέλος, επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης ιβ' της παραγράφου 1 του άρθρου 22 του Κώδικα ΦΠΑ και τις διευκρινίσεις που έχουν δοθεί με τις εγκυκλίους αριθ. 10/Π. 4336/3162/10.07.1987 και ΠΟΛ. 1056/11.2.2002, η μεταφορά μαθητών απαλλάσσεται από το ΦΠΑ μόνο όταν παρέχεται από ιδιωτικά ή δημόσια εκπαιδευτήρια, θεωρούμενη ως υπηρεσία στενά συνδεόμενη με τις υπηρεσίες εκπαίδευσης. Αντίθετα, δεν απαλλάσσεται από το ΦΠΑ η υπηρεσία μεταφοράς που παρέχεται από τρίτες επιχειρήσεις, που δεν είναι εκπαιδευτήρια.
Επομένως, η υπηρεσία μεταφοράς μαθητών που πραγματοποιείται από εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ, μη εξαιρουμένης και της μεταφοράς μαθητών με ειδικές ανάγκες, δεν απαλλάσσεται από το ΦΠΑ.