(Παράταση του χρόνου παραγραφής λόγω συμπληρωματικών στοιχείων, προερχομένων από ημεδαπούς και από αλλοδαπούς τραπεζικούς λογαριασμούς)


Με την 2934/2017(1) απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, επταμελούς συνθέσεως, που δημοσιεύτηκε στο «Λογιστή» Ιανουαρίου 2018, σελ. 52, κρίθηκαν μεταξύ άλλων και τα εξής:

«Στοιχεία για το υπόλοιπο ή/και τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών του φορολογούμενου στην ημεδαπή δεν αποτελούν «συμπληρωματικά στοιχεία», ικανά να δικαιολογήσουν (ενόψει και των επιταγών της συνταγματικής αρχής της αναλογικότητας) την επιμήκυνση της (κατ’ αρχήν οριζόμενης, πενταετούς) προθεσμίας παραγραφής, σύμφωνα με το άρθρο 84 παρ. 4 περιπτ. β, σε συνδυασμό με το άρθρο 68 παρ. 2 περιπτ. α του ΚΦΕ. Πράγματι, αν θεωρηθεί ότι στοιχεία για το υπόλοιπο ή/και τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών στην ημεδαπή μπορούν να αποτελούν «συμπληρωματικά στοιχεία», ο κανόνας της πενταετούς παραγραφής δεν θα είχε κατ’ ουσίαν πεδίο εφαρμογής και η εμφανιζόμενη ως παρέκκλιση δεκαετής παραγραφή θα καθίστατο ο κανόνας, δεδομένου ότι, αν όχι το σύνολο των φορολογουμένων, εν πάση περιπτώσει, η συντριπτική πλειοψηφία αυτών τηρούσε ήδη από πολλών ετών και εξακολουθεί να τηρεί τραπεζικούς λογαριασμούς, χωρίς τους οποίους, άλλωστε, δεν είναι πλέον δυνατή η πραγματοποίηση μεγάλου πλήθους συναλλαγών. Επιπρόσθετα ένας τέτοιος κανόνας, ορίζοντας τόσο μακρύ χρόνο παραγραφής (δεκαετία), διπλάσιο του κατ’ αρχήν προβλεπόμενου (και, δη, ανεξαρτήτως των συνθηκών τέλεσης ή/και της βαρύτητας, από απόψεως ποσού, της αποδιδόμενης φοροδιαφυγής), εμφανίζει σοβαρά μειονεκτήματα, τόσο για τους φορολογούμενους όσο και για το Δημόσιο (όσον αφορά τη φερεγγυότητα των φορολογικών ελέγχων, τη δυνατότητα προσήκουσας άμυνας των διοικουμένων, τον προγραμματισμό και την ανάπτυξη των οικονομικών δραστηριοτήτων τους, προς όφελος και της εθνικής οικονομίας, καθώς και την εισπραξιμότητα των καταλογιζόμενων ποσών), ενόψει των οποίων θα έβαινε εμφανώς πέραν του μέτρου που είναι αναγκαίο και εύλογο για τον εντοπισμό και την καταστολή της φοροδιαφυγής (και, ιδίως, της μεγάλης από απόψεως ποσού) από μια σύγχρονη, καλά οργανωμένη και επιμελή φορολογική Διοίκηση, λαμβανομένου υπόψη ότι ο λόγος της ανωτέρω επιμήκυνσης της προθεσμίας παραγραφής θα συνίστατο στην όψιμη (μετά την πάροδο της πενταετίας) συλλογή και εκτίμηση από τη φορολογική αρχή στοιχείων περί των τραπεζικών λογαριασμών των φορολογουμένων, μέσω της χρήσης βασικού και τακτικού μέσου, που έχει στη διάθεσή του, εδώ και πολλά χρόνια, ο φορολογικός έλεγχος και το οποίο αυτός οφείλει να εφαρμόζει, ορθολογικά και επίκαιρα, αξιοποιώντας κατάλληλα και τη σύγχρονη τεχνολογία, για την αποτελεσματική εκπλήρωση του έργου του».

Εν ολίγοις, τα στοιχεία ημεδαπών τραπεζικών λογαριασμών δεν συνιστούν «συμπληρωματικά» στοιχεία κατά τους ειδικότερους ορισμούς του άρθρου 68 παράγραφος 2 του Ν. 2238/1994, ώστε να είναι επιτρεπτός ο συμπληρωματικός φορολογικός καταλογισμός με βάση αυτά και ακολούθως η επιμήκυνση της παραγραφής από πενταετία σε δεκαετία.

Τι γίνεται, όμως, με τα στοιχεία των αλλοδαπών τραπεζικών λογαριασμών; Δύνανται αυτά να χαρακτηριστούν «συμπληρωματικά» και να επιμηκύνουν την 5ετή παραγραφή σε δέκα χρόνια; Επί του θέματος αυτού δεν υπάρχει ακόμη νομολογία από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Υπάρχει όμως νομολογία από τα Διοικητικά Δικαστήρια (βλ. Διοικ. Εφετείου Αθηνών 4148/2018 στο Δ.Φ.Ν. τ. Δεκεμβρίου 2018, σελ. 1369). Με την απόφαση αυτή κρίθηκε ότι τα στοιχεία των αλλοδαπών τραπεζικών λογαριασμών δεν δύνανται να χαρακτηριστούν ως «συμπληρωματικά» ώστε να παρατείνουν το χρόνο της παραγραφής και τούτο διότι η φορολογική αρχή είχε υπόψη της ή πάντως μπορούσε να λάβει υπόψη της τα στοιχεία αυτά.

Σημειώνεται ότι κατά της αποφάσεως αυτής ασκήθηκε αίτηση αναίρεσης από το Δημόσιο με αριθμό κατάθεσης 1301/2019, η οποία έχει προσδιορισθεί στις 13 Νοεμβρίου 2019 στο Β’ Τμήμα του ΣτΕ με εισηγητή τον πάρεδρο Ιωάννη Δημητρακόπουλο, δηλ. τον ίδιο εισηγητή της υπ’ αριθμ. 2934/2017 αποφάσεως του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Σχετική με τους τραπεζικούς λογαριασμούς που διατηρούν Έλληνες στην αλλοδαπή, είναι και η πολ. 1194/05.12.2017 εγκύκλιος της ΑΑΔΕ που δημοσιεύτηκε στο τεύχος Φεβρουαρίου 2018 του «Λογιστή» σελ. 183. Σύμφωνα με την εγκύκλιο αυτή δεν θεωρείται πληροφορία από την αλλοδαπή και ως εκ τούτου δε συνιστά συμπληρωματικό στοιχείο, η πληροφορία, η οποία περιέρχεται σε γνώση της φορολογικής αρχής μέσω της επεξεργασίας του ημεδαπού τραπεζικού λογαριασμού ή από στοιχεία που προσκομίζει ο φορολογούμενος κατά την επεξεργασία του ημεδαπού τραπεζικού λογαριασμού και αφορούν τις ως άνω πληροφορίες (χρηματοοικονομικά προϊόντα κ.λπ). Τέτοια είναι η περίπτωση ύπαρξης τραπεζικού λογαριασμού αλλοδαπής που τροφοδοτήθηκε από λογαριασμούς της ημεδαπής (εξερχόμενο έμβασμα) ή τροφοδότησε λογαριασμούς της ημεδαπής (εισερχόμενο έμβασμα).

Σημειώνεται ότι από 1.1.2014 (έναρξη ισχύος του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας) η παραγραφή, τόσο για την έκδοση πράξης προσδιορισμού φόρου (εκτός των περιπτώσεων φοροδιαφυγής), όσο και για την είσπραξη των φόρων, είναι πενταετής. (Βλ. άρθρα 36 και 51 Ν. 4174/2013).

___________________
(1) Ομοια και η ΣτΕ 2935/2017.