Ο νέος νόμος περί ανωνύμων εταιρειών, δηλ. ο Ν. 4548/2018, που άρχισε να ισχύει από 1/1/2019, προβλέπει στην παράγραφο 8 του άρθρου 168 αυτού ότι:

«8. Με βάση τις εγκεκριμένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις πέρατος της εκκαθάρισης οι εκκαθαριστές διανέμουν το προϊόν της εκκαθάρισης στους μετόχους, σύμφωνα με τα δικαιώματα τούτων. Αν συμφωνούν όλοι οι μέτοχοι, η διανομή μπορεί να γίνει και με αυτούσια απόδοση σ’ αυτούς των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας.»
Από τη διατύπωση των παραπάνω διατάξεων, σε συνδυασμό και με τις σχετικές διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Ν. 4172/2013) προκύπτουν τα εξής:
α) Η διανομή του προϊόντος της εκκαθάρισης στους μετόχους, καθώς και η διανομή σ’ αυτούς περιουσιακού στοιχείου (μεταξύ των οποίων και τα ακίνητα) με αυτούσια παράδοση μπορεί να γίνει μετά την έγκριση από τη γενική συνέλευση των μετόχων (και καταχώρηση στο Γ.Ε.ΜΗ.) των Χρηματοοικονομικών καταστάσεων πέρατος της εκκαθάρισης (άλλως του τελικού ισολογισμού εκκαθάρισης). Στη συνέχεια, θα ακολουθήσει η συμβολαιογραφική πράξη διανομής (προκειμένου περί ακινήτων).
β) Φόρος Μεταβίβασης Ακινήτων. Οφείλεται Φ.Μ.Α. με συντελεστή τρία τοις εκατό (3%), όπως προβλέπεται στα άρθρα 1 και 4 του Α.Ν. 1521/1950 (που κυρώθηκε με το Ν. 1587/1950 και τροποποιήθηκε έκτοτε πλειστάκις).
γ) Από πλευράς Φόρου Εισοδήματος, η Διοίκηση (με την υπ’ αριθ. 1059/18.3.2015 ΠΟΛ) αντιμετωπίζει το θέμα ως ακολούθως:
«Με τις διατάξεις του άρθρου 57 του ν. 4172/2013 ορίζεται ότι το προϊόν της εκκαθάρισης θεωρείται διανομή κέρδους κατά το φορολογικό έτος εντός του οποίου ολοκληρώθηκε η εκκαθάριση του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας, στο βαθμό που το εν λόγω προϊόν υπερβαίνει το καταβεβλημένο κεφάλαιο. Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται ανεξάρτητα από την τήρηση απλογραφικών ή διπλογραφικών βιβλίων από το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα που τίθεται σε εκκαθάριση.

Στην έννοια του καταβεβλημένου κεφαλαίου περιλαμβάνονται και τα αποθεματικά που έχουν σχηματιστεί κατά την τυχόν υπέρ το άρτιον έκδοση των μετοχών, εταιρικών μεριδίων, κ.λπ. των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων του άρθρου 45 του ν. 4172/2013, δεδομένου ότι αυτά αποτελούν κεφάλαιο προερχόμενο από καταβολή εισφορών των μετόχων, εταίρων, κ.λπ. των πιο πάνω προσώπων και όχι από έσοδα των νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων.

Από το συνδυασμό των διατάξεων του άρθρου 57, καθώς και αυτών του άρθρου 36, της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 62 και της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 64 του ν. 4172/2013, προκύπτει ότι το προϊόν της εκκαθάρισης, στο βαθμό που υπερβαίνει το σύμφωνα με τα ανωτέρω καταβεβλημένο κεφάλαιο, θεωρείται ως διανομή κέρδους και αντιμετωπίζεται ως μέρισμα, για την εφαρμογή των φορολογικών διατάξεων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 36 του ν. 4172/2013. Επομένως, το εν λόγω ποσό υπόκειται σε παρακράτηση φόρου, με βάση τις διατάξεις της περ. α’ της παρ. 1 του άρθρου 64 του ίδιου πιο πάνω νόμου και αποδίδεται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην Πολ. 1011/02.01.2014 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων και βάσει της παραγράφου 7 του άρθρου 64 του ν. 4172/2013, στο τέλος του δεύτερου μήνα από την καταβολή του προϊόντος της εκκαθάρισης.

Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση αυτή δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις των άρθρων 48 και 63 του ν. 4172/2013, δεδομένου ότι οι διατάξεις αυτές καταλαμβάνουν ενδοομιλικά μερίσματα που καταβάλλονται σε περιπτώσεις πλην της εκκαθάρισης, όπως άλλωστε ορίζεται στο άρθρο 4 της Οδηγίας 2011/96/ΕΕ σχετικά με το κοινό φορολογικό καθεστώς μητρικών - θυγατρικών, με την επιφύλαξη των διατάξεων των ΣΑΔΦ.

Διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση που νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα τίθεται σε εκκαθάριση και εμφανίζει αποθεματικά από κέρδη για τα οποία δεν έχει καταβληθεί φόρος εισοδήματος αυτά θα πρέπει να υπαχθούν σε φόρο εισοδήματος κατά το χρόνο ολοκλήρωσης της εκκαθάρισης, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο άρθρο 47 της παρούσας, συναθροιζόμενα με τα λοιπά αποτελέσματα της εκκαθάρισης.»

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Όλα τα παραπάνω ισχύουν και για τους άλλους τύπους εταιρειών (ομόρρυθμες – ετερόρρυθμες – Ε.Π.Ε. – Ι.Κ.Ε.) με τη διαφορά ότι σ’ αυτές ο Φόρος Μεταβίβασης Ακινήτων μειώνεται στο ένα τέταρτο (δηλ. ο συντελεστής από 3% γίνεται 0,75%).