Η Δημοσιότητα των ισολογισμών και η χρησιμότητά της
Ι. Καθεστώς δημοσιότητας μέχρι 31/12/2018 (Κ.Ν. 2190/20)
Υπό το καθεστώς του Κ.Ν. 2190/20, οι ανώνυμες εταιρείες υποχρεούνταν να δημοσιεύουν τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις τους (Ισολογισμός – Λογ/σμός Αποτελεσμάτων Χρήσης – Πίνακας Διάθεσης Κερδών – Προσάρτημα) τουλάχιστον σε μία ημερήσια πολιτική εφημερίδα, σε μία οικονομική εφημερίδα, σε μία τοπική εφημερίδα και στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (Τεύχος Α.Ε. & Ε.Π.Ε.). Την ίδια υποχρέωση είχαν και οι εταιρείες περιορισμένης ευθύνης (Ε.Π.Ε.), βάσει του Ν. 3190/55 που παρέπεμπε στις σχετικές διατάξεις του Κ.Ν. 2190/20. Η διαδικασία αυτή της δημοσιότητας των ισολογισμών των Α.Ε. και Ε.Π.Ε. απαιτούσε μια δαπάνη, όχι ευκαταφρόνητη – για τις μικρές κυρίως – εταιρείες και μία ενοχλητική γραφειοκρατική απασχόληση για όλες. Παράλληλα, από πολλούς εκτιμούνταν ως πολύ μικρής αξίας η χρησιμότητά της σε όλα τα προαναφερθέντα έντυπα. Γι’ αυτό και συνεχώς προβάλλονταν το αίτημα της κατάργησης των εν λόγω δημοσιεύσεων.
Η αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Ανάπτυξης (Γραμματεία Εμπορίου), μετά από πολλές αμφιταλαντεύσεις, τελικά προχώρησε στη σταδιακή κατάργηση όλων των ανωτέρω υποχρεωτικών δημοσιεύσεων, τις οποίες αντικατέστησε με μία: Την υποχρεωτική καταχώρηση στο Γ.Ε.ΜΗ. και την ανάρτησή τους στο διαδικτυακό τόπο αυτού.
Σχετικό και το παρακάτω καταχωρούμενο έγγραφο υπ’ αριθ. 3730/14.1.2015 της Δ/νσης Εταιρειών και Γ.Ε.ΜΗ. του Υπουργείου Ανάπτυξης:
«Σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ. 1 και 2 του άρθρου 2 του ν. 4250/2014 (ΦΕΚ 74 Α), όπου στην κείμενη επόμενη νομοθεσία υπάρχει υποχρέωση δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως/Τεύχος ΑΕ-ΕΠΕ και Γ.Ε.ΜΗ. είτε πράξης ή στοιχείου είτε ανακοίνωσης περί της καταχώρισης πράξης ή στοιχείου στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο, η υποχρέωση υποβολής σχετικής αίτησης καταργείται από την 1.1.2015, ανεξάρτητα αν η δημοσίευση πραγματοποιείται από την Υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ., ή με επιμέλεια του υπόχρεου. Κατά συνέπεια, η ανάγκη για δημοσιότητα των πράξεων, στοιχείων και ανακοινώσεων καταχώρισης στο Γ.Ε.ΜΗ. θα καλύπτεται αποκλειστικά μέσω της δημοσίευσης στο διαδικτυακό τόπο του Γ.Ε.ΜΗ.
Ειδικά για τις περιπτώσεις που προβλέπεται η δημοσίευση να πραγματοποιείται με επιμέλεια του υπόχρεου αυτή θα γίνεται αποκλειστικά με ηλεκτρονικά μέσα και ατελώς, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στην παρ. 3 του άρθρου 7 του Ν. 3419/2005. Τέτοιες περιπτώσεις είναι, συγκεκριμένα, η πρόσκληση σε Γενική Συνέλευση των μετόχων ανωνύμου εταιρείας, η δημοσίευση της οποίας στο ΦΕΚ ΤΑΕ-ΕΠΕ και ΓΕΜΗ προβλέπεται στο άρθρο 26 του κ.ν. 2190/1920, και η πρόσκληση για άσκηση δικαιώματος προτίμησης μετόχων ανωνύμου εταιρείας, η οποία προβλέπεται στην παρ. 9 του άρθρου 13 του ίδιου νόμου.
Το πληροφορικό σύστημα το οποίο θα χρησιμοποιούν οι υπόχρεοι για την ηλεκτρονική δημοσίευση των ανωτέρω θα είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα www.businessportal.gr από 19.1.2015. Απαραίτητη προϋπόθεση για να το χρησιμοποιήσουν είναι η απόκτηση κωδικών πρόσβασης κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 2 της ΚΥΑ Κ2-4946/2014 (ΦΕΚ Β 2919).
Τονίζουμε ότι όσον αφορά τις προθεσμίες που προβλέπονται στον κ.ν. 2910/1920 και οι οποίες συνδέονταν με τη δημοσίευση των ανωτέρω στο ΦΕΚ ΤΑΕ-ΕΠΕ και ΓΕΜΗ, από 1.1.2015 θα λογίζεται ότι εκκινούν ή λήγουν, κατά περίπτωση, από την ημερομηνία δημοσίευσής τους στο διαδικτυακό τόπο του Γ.Ε.ΜΗ. γι’ αυτό και οι σχετικές αναρτήσεις θα χρονοσημαίνονται αυτόματα από το πληροφορικό σύστημα».
Αυτή ήταν η διαδικασία σχετικά με τη δημοσιότητα των ισολογισμών κ.λπ. των Εταιρειών Α.Ε. και Ε.Π.Ε. μέχρι 31/12/2018.
ΙΙ. Καθεστώς δημοσιότητας από 1/1/2019 (Ν. 4548/2018)
Από 1ης Ιανουαρίου 2019 ισχύει για τις ανώνυμες εταιρείες ο ν. 4548/2018 και κατά την παράγραφο 1 του άρθρου 149 αυτού: Οι ανώνυμες εταιρείες δημοσιεύουν (καταθέτουν προς δημοσίευση) στο Γ.Ε.ΜΗ. α) Τις εγκεκριμένες από την τακτική γενική συνέλευση ετήσιες χρηματοοικονομικές καταστάσεις. β) Την έκθεση διαχείρισης του Δ. Συμβουλίου και γ) Την γνώμη του Ορκωτού Ελεγκτή – Λογιστή της εταιρείας, ό,που απαιτείται να υπάρχει τέτοιος από τη σχετική νομοθεσία. Η κατάθεσή τους γίνεται μέσα σε είκοσι (20) ημέρες από την έγκρισή τους από τη γενική συνέλευση. Δεδομένου ότι η τακτική γενική συνέλευση που θα εγκρίνει τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της χρήσης που λήγει την 31/12/2018 θα συνέλθει το αργότερο μέχρι 10/9/2019, η κατάθεση αυτών στο Γ.Ε.ΜΗ. πρέπει να γίνει μέχρι 30/9/2019.
ΙΙΙ. Παρατηρήσεις
Μια πρώτη παρατήρηση είναι ότι με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο, όπως αναπτύχθηκε ανωτέρω, η δημοσιότητα των ετησίων χρηματο-οικονομικών καταστάσεων των εταιρειών Α.Ε. και Ε.Π.Ε. γίνεται πολύ αργά – εννέα (9) ολόκληρους μήνες μετά τη λήξη της χρήσης – και τούτο, εφόσον δεν σημειωθεί καθυστέρηση είτε από αμέλεια των υπόχρεων είτε και λόγω γραφειοκρατικού φόρτου. Το θέμα αυτό επισημάνθηκε πρόσφατα και σε συνέντευξη των Προέδρων του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και Διοικούσας Επιτροπής του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Προτάθηκε, όπως το νομικό πλαίσιο θα πρέπει να υποχρεώνει τις μη εισηγμένες εταιρείες να δημοσιεύουν τις ετήσιες οικονομικές τους καταστάσεις στα τέλη Απριλίου, όπως ισχύει και για τις εισηγμένες. Αλλά αυτό, αν δεν υπάρξει αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, δεν είναι εφικτό.
Ένα άλλο, πολύ πιο σοβαρό ζήτημα είναι το έλλειμμα διαφάνειας, ως προς την άντληση χρήσιμων πληροφοριών επί των οικονομικών στοιχείων των επιχειρήσεων από τους ενδιαφερόμενους (πιστωτές, τράπεζες, δημόσιες υπηρεσίες, ασφαλιστικά ταμεία κ.λπ.). Την αδιαφάνεια προκαλεί όχι μόνο η μεγάλη καθυστέρηση ή και η έλλειψη δημοσιότητας, αλλά αυτή η ίδια δομή των καταστάσεων (όπως γίνεται με τα υποδείγματα των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων του Ν. 4308/2014).
Είσπραξη εσόδων υπέρ τρίτων από τις Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες (ΔΟΥ) και τα Κέντρα Βεβαίωσης και Είσπραξης (ΚΕΒΕΙΣ)Κ.Υ.Α. Α 1065/28.04.2025
Καθορισμός της διαδικασίας και κάθε αναγκαίας λεπτομέρειας για την εφαρμογή του άρθρου 67 του ν. 5042/2023 (Α 88) αναφορικά με τη δυνατότητα παράτασης υποβολής φορολογικών και ασφαλιστικών δηλώσεων και καταστάσεων σε περίπτωση, ασθένειας, τοκετού ή θανάτου λογιστή - φοροτεχνικού.Αποφ. Α.Α.Δ.Ε. Α 1082/17.06.2025
Τροποποίηση της υπό στοιχεία Α.1073/2023 απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) «Απόσυρση από τη χρήση και οριστική παύση Ειδικών Ασφαλών Φορολογικών Διατάξεων Σήμανσης Στοιχείων (ΕΑΦΔΣΣ) για το σύνολο των οντοτήτων. Παύση χρήσης απλών Φορολογικών Ηλεκτρονικών Μηχανισμών (ΦΗΜ) για τις οντότητες εστίασης που λειτουργούν με σερβίρισμα σε τραπεζοκαθίσματα και ορισμός υποχρέωσης χρήσης, ΦΗΜΑΣ Εστιατορίου ή ΦΤΜ Εστιατορίου ή ΑΔΗΜΕ Εστιατορίου» (Β 4516 - Διόρθωση Σφάλματος Β 4606).Αποφ. Α.Α.Δ.Ε. Α 1081/17.06.2025
Τροποποίηση της υπό στοιχεία Α.1157/12.10.2023 απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) «Καθορισμός του χρόνου και της διαδικασίας αναβάθμισης των Μέσων Πληρωμών, που χρησιμοποιούν οι οντότητες του άρθρου 1 του ν. 4308/2014 (Α 251), από τους Παρόχους Μέσων Πληρωμών (ΝSΡs), για την ολοκλήρωση της διαδικασίας διασύνδεσης αυτών με τα Ταμειακά Συστήματα, καθώς και κάθε άλλου ειδικότερου θέματος για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 15Β του ν. 4987/2022 (ΚΦΔ). Τροποποίηση της υπό στοιχεία Α.1021/2023 (Β 1826) απόφασης του Διοικητή της ΑΑΔΕ» (Β 5994)Εγκ. Α.Α.Δ.Ε. Ε 2035/18.06.2025
Παροχή οδηγιών σχετικά με τον προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας για την καταβολή Φ.Π.Α. επαγγελματικών πλοίων αναψυχής, λόγω παύσης ισχύος της επαγγελματικής τους άδειας, ελλείψει αποδεικτικών στοιχείων και εγγράφων της περ. α. της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν.4926/2022 (Α 82).
Βασικές διατάξεις που ρυθμίζουν την άδεια Η εορτή του Αγίου Πνεύματος Περίοδοι Υποβολής Α.Π.Δ. έτους 2024