Μη εφαρμογή της χρηματικού περιεχομένου δικονομικής προϋπόθεσης του άρθρου 93 παρ. 3 του Κ.Δ.Δ. καταβολής του 50% και ήδη 20% του ποσού που επιβάλλεται από φορολογικές και τελωνειακές πράξεις επιβολής χρηματικού περιεχομένου κυρώσεων για την παραδεκτή άσκηση έφεσης

Το 2014 είχαμε επιχειρηματολογήσει με το άρθρο μας «Eρμηνευτικά ζητήματα της παρ. 3 του άρθρου 93 K.Δ.Δ. (άρθρο 22 του N. 3900/2010 ΦEK 213 A’/17.12.2010)» υπέρ της ερμηνευτικής εκδοχής ότι το πεδίο εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 22 του ν. 3900/2010 δεν καταλαμβάνει τις διαφορές που αφορούν φορολογικά πρόστιμα. («Λογιστής» τ. Μαρτίου 2014, σελ. 294)

Η ερμηνευτική αυτή εκδοχή έγινε αποδεκτή από μέρος της νομολογίας των Διοικητικών Εφετείων της Χώρας (5986/2015 Δ.Εφ.Αθ., 380/2017 Δ.Εφ.Χανίων).

Ήδη το Συμβούλιο Επικρατείας με δύο του αποφάσεις έκρινε υπέρ της θέσης αυτής.

Ειδικότερα με την υπ’ αριθμ. 752/2018 (7μελή) απόφασή του [1] έκρινε τα εξής: «Επειδή, με το άρθρο 22 του ν. 3900/2010 (Α’ 213) προστέθηκε στο άρθρο 93 του (κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 2717/99, Α’ 97) Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ΚΔΔ) παράγραφος 3, η οποία, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο (η παράγραφος αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 37 παρ. 2 του ν. 4446/2016), έχει ως εξής: «Προκειμένου για χρηματικού αντικειμένου φορολογικές και τελωνειακές εν γένει διαφορές, ο εκκαλών οφείλει να καταβάλει μέχρι την ημερομηνία της αρχικής δικασίμου, με ποινή απαραδέκτου της έφεσης, ποσοστό 50% του οφειλομένου, σύμφωνα με την πρωτόδικη απόφαση, κυρίου φόρου, δασμού ή τέλους εν γένει, εκτός αν έχει χορηγηθεί αναστολή σύμφωνα με το άρθρο 209 Α. Το καταβλητέο ποσό υπολογίζεται από την αρμόδια φορολογική ή τελωνειακή αρχή, η οποία συντάσσει ατελώς, μετά από αίτηση του εκκαλούντος, ειδικό σημείωμα, με το οποίο βεβαιώνεται και η καταβολή του». Στην αιτιολογική έκθεση του ν. 3900/2010 αναφέρεται συναφώς ότι «Με την προτεινόμενη ρύθμιση [του άρθρου 22] επιδιώκεται ο συγκερασμός της ανάγκης άμβλυνσης των δυσμενών για το Δημόσιο συνεπειών από τη διατήρηση επί μακρό χρονικό διάστημα δικαστικών εκκρεμοτήτων στις φορολογικές και τελωνειακές υποθέσεις με το σεβασμό του δικαιώματος του διοικουμένου για παροχή δικαστικής προστασίας και επανάκριση της υπόθεσής του από δευτεροβάθμιο δικαστήριο [...]. Για να μην παρατείνεται επί μακρόν η είσπραξη των φορολογικών εσόδων όταν έχει ήδη μεσολαβήσει πρωτόδικη δικαστική κρίση, με την οποία έχει αναγνωριστεί η υποχρέωσή του, επιβάλλεται, επί ποινή απαραδέκτου της έφεσης, η καταβολή μέχρι την πρώτη δικάσιμο ποσοστό 50% του οφειλόμενου, σύμφωνα με την πρωτόδικη απόφαση, κύριου φόρου, δασμού ή τέλους εν γένει, εκτός αν έχει χορηγηθεί αναστολή [...]. [Η διάταξη εντάσσεται σε πλέγμα ρυθμίσεων που αποβλέπουν στην] αποθάρρυνση της άσκησης ενδίκων μέσων με μόνο σκοπό την καθυστέρηση στην εκπλήρωση νόμιμων υποχρεώσεων, ιδίως εκείνων που αφορούν την καταβολή φόρων [...].» Η ως άνω διάταξη του άρθρου 93 παρ. 3 εδαφ. α’ του ΚΔΔ, που επιβάλλει θεμιτό περιορισμό του δικαιώματος ένδικης προστασίας (βλ. ΣτΕ 1619/2012 Ολομ., 3832/2014 επταμ.), ερμηνευόμενη, αφενός, στενώς, ως θεσπίζουσα όρο του παραδεκτού του ενδίκου μέσου της έφεσης στις φορολογικές και τελωνειακές εν γένει διαφορές (βλ. ΣτΕ 2036/2014 επταμ.) και, αφετέρου, υπό το φως των ως άνω αναφερόμενων στην αιτιολογική έκθεση του ν. 3900/2010 (όπου σημειώνεται η ανάγκη αποτροπής της μακροχρόνιας παράτασης της είσπραξης «φορολογικών εσόδων», καθώς και η ανάγκη αποθάρρυνσης της άσκησης εφέσεων, με μόνο σκοπό την καθυστέρηση της εκπλήρωσης εκ μέρους των διαδίκων των νόμιμων υποχρεώσεών τους, ιδίως για την καταβολή φόρων), έχει την έννοια ότι ο εκκαλών οφείλει να καταβάλει μέχρι την ημερομηνία της αρχικής δικασίμου, με ποινή απαραδέκτου της έφεσης, ποσοστό 50% του οφειλομένου, σύμφωνα με την πρωτόδικη απόφαση, κυρίου φόρου, δασμού ή τέλους εν γένει, όχι όμως και του οφειλόμενου ποσού της σχετικής χρηματικής κύρωσης που επιβλήθηκε με την επίμαχη καταλογιστική πράξη της φορολογικής ή τελωνειακής αρχής. Συνεπώς, σε υπόθεση όπως η παρούσα, δεν αποτελεί προϋπόθεση του παραδεκτού της έφεσης η καταβολή του 50% του ένδικου πολλαπλού τέλους, που καταλογίσθηκε στον εκκαλούντα για τελωνειακή παράβαση λαθρεμπορίας.»

Στην ανωτέρω κρίση παραπέμπει και η υπ’ αριθμ. 2096/2018 ΣτΕ η οποία αφορούσε φορολογικό πρόστιμο του Κ.Β.Σ. με την εξής κρίση: «Αυτά, δε, ανεξαρτήτως του ότι πάντως η διάταξη του άρθρου 93 παρ. 3 του Κ.Δ.Δ. καθιερώνει ως προϋπόθεση του παραδεκτού της έφεσης -είναι δε για τον λόγο αυτόν στενώς ερμηνευτέα- την καταβολή ποσοστού 50% του οφειλόμενου, σύμφωνα με την πρωτόδικη απόφαση, κύριου φόρου, δασμού ή τέλους εν γένει, όχι όμως και του οφειλόμενου ποσού χρηματικής κύρωσης που επιβλήθηκε με την επίδικη καταλογιστική πράξη της φορολογικής ή τελωνειακής αρχής (ΣτΕ 752/2018 7μ.), όπως τα πρόστιμα για παραβάσεις των διατάξεων του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων. Συνεπώς, σε περίπτωση τέτοιου προστίμου, για την παραδεκτή άσκηση εφέσεως δεν απαιτείται η καταβολή ποσοστού του οφειλόμενου, σύμφωνα με την πρωτόδικη απόφαση, ποσού του εν λόγω προστίμου.»

Επί της ως άνω διάταξης και των ερμηνευτικών δυσχερειών που προκαλεί θα επανέλθουμε με νέο άρθρο.

_______________
(1) Βλ. «Λογιστή» τ. Δεκεμβρίου 2018, σελ. 1320