Το φετινό βραβείο Νόμπελ Οικονομίας στους Αμερικανούς επιστήμονες Ουΐλιαμ Νορντχάους και Πολ Ρόμερ.

Στις 8 Οκτωβρίου 2018 η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών ανακοίνωσε ότι οι Αμερικανοί Ουΐλιαμ Νορντχάους και Πολ Ρόμερ τιμήθηκαν με το φετινό βραβείο Νόμπελ Οικονομίας για τη συμβολή τους να δοθούν απαντήσεις στους κινδύνους που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή και στα ερωτήματα για το πως να προωθηθεί η μακροπρόθεσμη βιώσιμη ανάπτυξη και να βελτιωθεί η ευημερία των ανθρώπων.
Ο 77χρονος Νορντχάους, από το Πανεπιστήμιο Γέιλ, ήταν ο πρώτος άνθρωπος που δημιούργησε ένα ποσοτικό μοντέλο που περιγράφει την αλληλεπίδραση μεταξύ της οικονομίας και του κλίματος. Ο δε 62χρονος Πολ Ρόμερ είναι ιδιαίτερα γνωστός για την εργασία του στην ενδογενή ανάπτυξη, μια θεωρία που έχει τις ρίζες της στις επενδύσεις σε γνώση και ανθρώπινο κεφάλαιο.

Η κατάργηση του Κώδικα Τελών Χαρτοσήμου.

Ο Διοικητής της ΑΑΔΕ προανήγγειλε για το 2019 την αντικατάσταση του αναχρονιστικού Πρ. Διατ/τος του 1931 με το οποίο είχαν κωδικοποιηθεί οι διατάξεις του νόμου 4755/1930 «περί τελών χαρτοσήμου», με ένα φόρο στις συναλλαγές, ο οποίος θα υπολογίζεται και θα καταβάλλεται ηλεκτρονικά. Εμείς εδώ απλώς σημειώνουμε ότι τα τέλη χαρτοσήμου από το 1931 μέχρι σήμερα, ήτοι μέσα σε 87 χρόνια, έφεραν πολλά χρήματα στο Δημόσιο Ταμείο, αλλά έγιναν και η αφορμή για πολλές ερμηνείες κατά την εφαρμογή τους, τόσο από την δικαστηριακή και διοικητική νομολογία, όσο και από την επιστήμη (βλ. Ερμηνεία Τελών Χαρτοσήμου Παναγιώτη Ρέππα και παλαιότερα Γρηγόρη Δήμου, Κ. Κοντώση και Δ. Μαγκριώτη – Αρ. Σταυροπούλου).

Νέοι Προϊστάμενοι στη Γενική Διεύθυνση του Υπουργείου Οικονομικών.

Στην τοποθέτηση νέων Προϊσταμένων, κατόπιν διαγωνισμού ενώπιον του Ανωτάτου Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Επιλογής Προϊσταμένων της ΑΑΔΕ, προχώρησε ο διοικητής της κ. Γ. Πιτσιλής. Έτσι στη Γενική Διεύθυνση Τελωνείων ΕΦΚ τοποθετήθηκε ο κ. Κωνσταντίνος Μουρτίδης και στη Γενική Διεύθυνση του Γενικού Χημείου του Κράτους, η κ. Σοφία Ζήση.

Οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ στα 5 νησιά του Αιγαίου.

Όπως είναι γνωστό, οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ 5%, 9%, 17% για τα νησιά του Αιγαίου Λέσβο, Χίο, Σάμο, Κω και Λέρο, ισχύουν μέχρι 31.12.2018 (βλ. παρ. 4 άρθρου 21 Ν. 2859/2000, όπως ισχύει σήμερα). Επί του θέματος αυτού η Νέα Δημοκρατία και το Κ.Κ.Ε. κατέθεσαν στις 13.11.2018 τροπολογία στη Βουλή προτείνοντας την παράταση του ειδικού αυτού καθεστώτος έως και τα τέλη του 2019. Μάλιστα το Κ.Κ.Ε. πρότεινε την επαναφορά του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ όχι μόνο στα ως άνω 5 νησιά, αλλά σε όλα τα νησιά του Αιγαίου.

Η πενταετής παραγραφή των υποθέσεων Φ.Π.Α.

Χιλιάδες υποθέσεις Φ.Π.Α. που αφορούν το φορολογικό έτος 2013 παραγράφονται στις 31.12.2018 και τούτο γιατί μετά την υπ’ αριθμ. 1738/2017 απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ (Λογιστής έτους 2017 σελ. 966) με την οποία κρίθηκε ως αντισυνταγματική η παράταση της παραγραφής πέραν της πενταετίας για τη φορολογία εισοδήματος, με την απόφαση του ΣτΕ 403/2018 κρίθηκε ότι το Δημόσιο δεν έχει δικαίωμα να επιβάλλει πρόσθετους φόρους και πρόστιμα ούτε για τις υποθέσεις Φόρου Προστιθέμενης Αξίας. Κατόπιν των ανωτέρω αναμένεται και η σχετική εγκύκλιος από την ΑΑΔΕ για το συγκεκριμένο θέμα.

Μειώσεις στη φορολογία νομικών προσώπων, νομικών οντοτήτων και στον ΕΝΦΙΑ.

Με το νέο νόμο 4579/2018, τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα που αποκτούν τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία, εξαιρουμένων των πιστωτικών ιδρυμάτων του άρθρου 3 παρ. 1 περ. 1 του Ν. 4261/2014, καθώς και οι υπόχρεοι των περιπτώσεων β’, γ’, δ’, ε’, στ’ και ζ’ του άρθρου 45 του Ν. 4172/2013, δηλ. οι προσωπικές εταιρείες, οι συνεταιρισμοί, οι κοινωνίες, οι κοινοπραξίες και τα μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα που τηρούν απλογραφικά βιβλία, φορολογούνται με συντελεστή είκοσι εννέα τοις εκατό (29%) για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2018, ο οποίος μειώνεται σταδιακά σε είκοσι οκτώ τοις εκατό (28%) για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2019, σε είκοσι επτά τοις εκατό (27%) για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2020, σε είκοσι έξι τοις εκατό (26%) για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2021 και σε είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2022 και επομένων.
Τα πιστωτικά ιδρύματα της περίπτωσης 1 της παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 4261/2014 φορολογούνται με συντελεστή είκοσι εννέα τοις εκατό (29%).
Όσον αφορά τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων ειδικά για το έτος 2019, όταν η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας φυσικού προσώπου, η οποία υπόκειται σε φόρο κατά το άρθρο 4, όπως αυτή προσδιορίζεται σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 5, ανέρχεται μέχρι του ποσού των εξήντα χιλιάδων (60.000) ευρώ, ο ΕΝ.Φ.Ι.Α., που προκύπτει από την εφαρμογή των άρθρων 4 και 5 και της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, μειώνεται κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%). Όταν η συνολική αξία της ως άνω ακίνητης περιουσίας υπερβαίνει το ποσό των εξήντα χιλιάδων (60.000) ευρώ, για το υπερβάλλον ποσό αυτής, το ποσό της μείωσης κατά τριάντα τοις εκατό (30%) μειώνεται κατά επτά δέκατα (0,7) του ευρώ ανά χίλια (1.000) ευρώ ακίνητης περιουσίας και δεν μπορεί να υπερβεί τα εκατό (100) ευρώ.

Η υποβολή χωριστών φορολογικών δηλώσεων από τους συζύγους.

Με το θέμα των ξεχωριστών φορολογικών δηλώσεων των συζύγων είχαμε ασχοληθεί από τη στήλη αυτή στο «Λογιστή» (βλ. σελ. 389, 515 έτους 2018) και στη σελίδα 584 του ίδιου έτους είχαμε δημοσιεύσει την απόφαση 330/2018 του Συμβουλίου της Επικρατείας με την οποία ανατράπηκε η υποχρεωτικότητα υποβολής κοινής δήλωσης και ανοίχθηκε ο δρόμος των ξεχωριστών δηλώσεων από τους συζύγους.
Επίσης είχαμε επισημάνει τόσο τα πλεονεκτήματα των ξεχωριστών δηλώσεων (δικαίωμα επιστροφής φόρου), όσο και τα μειονεκτήματα αυτών (κάλυψη τεκμηρίων και μη εξασφάλιση του αφορολόγητου ορίου). Τέλος, σημειώσαμε ότι η Φορολογική Διοίκηση όφειλε να εφαρμόσει το δικαίωμα αυτό των συζύγων, θεσπίζοντάς το νομοθετικά.
Ήδη, με το νομοσχέδιο σκούπας (πολυνομοσχέδιο) που κατατέθηκε στη Βουλή στις 4.12.2018 ανοίγει ο δρόμος για την υποβολή ξεχωριστών φορολογικών από τους συζύγους, αρχής γενομένης για τα εισοδήματα του 2018 υπό την προϋπόθεση ότι ένας τουλάχιστον εκ των συζύγων το επιλέξει και υποβάλει αίτημα μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.
Η διάταξη αυτή έρχεται να εφαρμόσει την ανωτέρω απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε ότι τα ζευγάρια έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν ξεχωριστή δήλωση φορολογίας εισοδήματος και να εκδοθεί ξεχωριστό εκκαθαριστικό για τον καθένα.
Πριν όμως προβούν οι σύζυγοι στην υποβολή κοινής ή ξεχωριστής δήλωσης, πρέπει να βάλουν κάτω με χαρτί και μολύβι τα υπέρ και τα κατά και μετά να αποφασίσουν τι θα δηλώσουν.

Οι αναμενόμενες 120 δόσεις προ των πυλών.

Λόγω της τεραστίας αύξησης του αριθμού των οφειλετών σε φόρους και ασφαλιστικές εισφορές, ετοιμάζεται μια νέα ρύθμιση με πολλές μηνιαίες δόσεις για μισθωτούς, συνταξιούχους και ελεύθερους επαγγελματίες για παλαιά χρέη στις Δ.Ο.Υ. και στα ασφαλιστικά ταμεία. Προϋπόθεση για την ένταξη στη ρύθμιση, θα είναι, όπως πληροφορούμαστε, η τακτοποίηση όλων των οφειλών του 2018 με εξόφληση ή ρύθμιση. Το σενάριο αυτό που συζητείται με τους δανειστές μας έχει ως βάση τον εξωδικαστικό μηχανισμό του Ν. 4469/2017 για όσους έχουν αποκλεισθεί από τη ρύθμιση των 120 δόσεων και είναι ευνοϊκότερο φυσικά από την πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων, η οποία παραμένει.
Η νέα ρύθμιση των 120 δόσεων θα καταλαμβάνει, εκτός από τους μικροοφειλέτες των 3000 – 5000 ευρώ με ελάχιστη μηνιαία δόση των 50 ευρώ και την ένταξη σε αυτή των οφειλετών, ανεξαρτήτως ύψους οφειλής, που έχουν αποκλεισθεί από την πλατφόρμα του εξωδικαστικού συμβιβασμού ή δεν έχουν καν δοκιμάσει να ενταχθούν σε αυτόν. Στην περίπτωση αυτή θα προβλέπονται εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια ώστε να μη περιλαμβάνονται οι μπαταξήδες.
Υπέρ της ανωτέρω λύσεως τάσσονται και τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Ποιοι φόροι αυξάνονται στα ακίνητα μετά την αναπροσαρμογή των τιμών ζώνης.

Με το φιάσκο της αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών, είχαμε ασχοληθεί από τη στήλη αυτή στη σελ. 514 του τεύχους Μαΐου 2018 και στη σελ. 771 του τεύχους Ιουλίου – Αυγούστου του ίδιου έτους και είχαμε σημειώσει τους φόρους οι οποίοι αυξάνονται.
Στο παρόν τεύχος θέλουμε να τονίσουμε ότι εντός του 2019 θα υπάρξει και δεύτερη αύξηση των φόρων στα ακίνητα διότι αναμένεται νέα αναπροσαρμογή τιμών ζώνης, καθώς επίσης θα υπάρξει και τρίτη αναπροσαρμογή εντός του 2020. Εξού και ο συνωστισμός που παρατηρήθηκε στα συμβολαιογραφεία στο τέλος του 2018 λόγω της αύξησης του ΦΜΑ και του ΤΑΠ.