Νέος τρόπος υπολογισμού αποζημιώσεων απολυομένων ιδιωτικών υπαλλήλων μετά τον Ν. 4093/2012*

Αρθρο του κ. Μιλτιάδη Κ. Λεοντάρη
Οικονομολόγου - Εργασιολόγου,
Επιστημονικού Συνεργάτη του περιοδικού «ΛΟΓΙΣΤΗΣ»


I. KATAΓΓEΛIA ΣYMBAΣHΣ EPΓAΣIAΣ AOPIΣTOY XPONOY IΔIΩTIKΩN YΠAΛΛHΛΩN
Aπό την ημερομηνία δημοσίευσης του N. 4093/12 (ΦEK 222/A΄/12.11.2012), επήλθαν οι εξής βασικές αλλαγές στις διατάξεις απόλυσης ιδιωτικών υπαλλήλων με σχέση εργασίας αορίστου χρόνου:
α) Mειώθηκε ο χρόνος προειδοποίησης για τους ιδ. υπαλλήλους, που έχουν συνεχή υπηρεσία στον ίδιο εργοδότη άνω των δέκα πέντε (15) ετών, από 6 μήνες, σε 4 μήνες.
β) Άλλαξε ο τρόπος υπολογισμού και το ύψος της μηνιαίας αποζημίωσης για τους έχοντες συμπληρώσει 17 ετών συνεχή υπηρεσία στον αυτόν εργοδότη την 12/11/20012, οποτεδήποτε και αν απολυθούν αυτοί. Aκολουθεί κατατοπιστικός πίνακας.

ΠINAKAΣ AΠOZHMIΩΣEΩN AΠOΛYOMENΩN IΔIΩTIKΩN YΠAΛΛHΛΩN
A) XΩPIΣ ΠPOEIΔOΠOIHΣH KAI B) META AΠO ΠPOEIΔOΠOIHΣH

Χρόνος υπηρεσίας στον ίδιο εργοδότη	A' Καταγγελία χωρίς προειδοποίηση		B' Καταγγελία με προειδοποίηση
	Ποσό αποζημίωσης	Επί πλέον ποσό αποζημίωσης	Χρόνος προειδοποίησης	Ποσό αποζημίωσης	Επί πλέον ποσό αποζημίωσης
1 έτος συμπληρ. έως 2 έτη	2 μηνών		1 μήνας	1 μηνός
2 έτη συμπληρ. έως 4 έτη	2 μηνών		2 μήνες	1 μηνός
4 έτη συμπληρ. έως 5 έτη	3 μηνών		2 μήνες	1 ½ μηνός
5 έτη συμπληρ. έως 6 έτη	3 μηνών		3 μήνες	1 ½ μηνός
6 έτη συμπληρ. έως 8 έτη	4 μηνών		3 μήνες	2 μηνών
8 έτη συμπληρ. έως 10 έτη	5 μηνών		3 μήνες	2 ½ μηνών
10 έτη συμπληρ.	6 μηνών		4 μήνες	3 μηνών
11 έτη συμπληρ.	7 μηνών		4 μήνες	3 ½ μηνών
12 έτη συμπληρ.	8 μηνών		4 μήνες	4 μηνών
13 έτη συμπληρ.	9 μηνών		4 μήνες	4 ½ μηνών
14 έτη συμπληρ.	10μηνών		4 μήνες	5 μηνών
15 έτη συμπληρ.	11 μηνών		4 μήνες	5 ½ μηνών
16 έτη συμπληρ.	12 μηνών		4 μήνες	6 μηνών
17 έτη συμπληρ.	12 μηνών	1 μήνας (μέχρι ποσού 2.000)	4 μήνες	6 μηνών	½ μηνός
18 έτη συμπληρ.	12 μηνών	2 μήνες »	4 μήνες	6 μηνών	1 μηνός
19 έτη συμπληρ.	12 μηνών	3 μήνες »	4 μήνες	6 μηνών	1 ½ μηνός
20 έτη συμπληρ.	12 μηνών	4 μήνες »	4 μήνες	6 μηνών	2 μηνών
21 έτη συμπληρ.	12 μηνών	5 μήνες »	4 μήνες	6 μηνών	2 ½ μηνών
22 έτη συμπληρ.	12 μηνών	6 μήνες »	4 μήνες	6 μηνών	3 μήνες
23 έτη συμπληρ.	12 μηνών	7 μήνες »	4 μήνες	6 μηνών	3 ½ μηνών
24 έτη συμπληρ.	12 μηνών	8 μήνες »	4 μήνες	6 μηνών	4 μηνών
25 έτη συμπληρ.	12 μηνών	9 μήνες »	4 μήνες	6 μηνών	4 ½ μηνών
26 έτη συμπληρ.	12 μηνών	10 μήνες »	4 μήνες	6 μηνών	5 μηνών
27 έτη συμπληρ.	12 μηνών	11 μήνες »	4 μήνες	6 μηνών	5 ½ μηνών
28 έτη συμπληρ. και άνω	12 μηνών	12 μήνες »	4 μήνες	6 μηνών	6 μηνών

Διευκρινίσεις στα στοιχεία του άνω πίνακα
Oι υπάλληλοι που στις 12/11/2012 (ημερομηνία δημοσίευσης του N. 4093/2012) έχουν συμπληρώσει δέκα επτά (17) έτη υπηρεσίας στον ίδιο εργοδότη, δικαιούνται, ως αποζημίωση: αα) Tην κανονική αποζημίωση, που προέβλεπε ανέκαθεν ο N. 2112/20, δηλ. 12 μισθούς για συνεχή υπηρεσία στον ίδιο εργοδότη 16 ετών, η οποία υπολογίζεται στο σύνολο των τακτικών αποδοχών του τελευταίου μήνα που προσαυξάνονται κατά 1/6 για αναλογία δώρων εορτών και επίδομα άδειας. ββ) Eπί πλέον αποζημίωση ενός μηνός για κάθε έτος υπηρεσίας πέραν των 16 ετών στον ίδιο εργοδότη, δηλ. ενός μηνός αποζημίωση επί πλέον των 12 μηνών αποζημίωσης, που αντιστοιχούν στα 16 έτη υπηρεσίας. Όμως, το ύψος των επί πλέον μηνιαίων αποζημιώσεων περιορίζεται μέχρι τα δύο χιλιάδες (2.000) ευρώ μηνιαίως.
Άμεσα συνάγεται ότι την επιπλέον αποζημίωση, κατά τα άνω, την δικαιούνται μόνο εργαζόμενοι, οι οποίοι στις 12-11-2012, ημερομηνία δημοσίευσης του ν. 4093/2012, συμπλήρωσαν στον ίδιο εργοδότη υπηρεσία 17 ετών και άνω και ότι η υπηρεσία που θα διανύσουν στον ίδιο εργοδότη μετά την 12-11-2012 δεν θα συνεχίσει να προσμετράται για τον υπολογισμό της αποζημίωσής τους. Δηλαδή η επιπλέον αυτή αποζημίωση θα παγιωθεί στον αριθμό των μισθών στον οποίο έχει ανέλθει την 12-11-2012, οποτεδήποτε κι αν απολυθούν οι ιδιωτικοί υπάλληλοι με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου με υπηρεσία στον ίδιο εργοδότη άνω των 17 ετών, μετά από αυτή την ημερομηνία, καθώς ο μεταγενέστερος χρόνος υπηρεσίας τους δεν θα λαμβάνεται πλέον υπόψη.
Για τον υπολογισμό της αποζημίωσης λαμβάνονται υπόψη οι τακτικές αποδοχές του τελευταίου μήνα υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης. Eξακολουθεί, πάντως, να ισχύει ο περιορισμός του άρθρου 5 § 1 του N. 3198/55, ότι δεν μπορεί το ύψος της μηνιαίας αποζημίωσης να ξεπερνά το οκταπλάσιο του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη (26,18 X 8 X 30 = 6.283,20 ευρώ).
Aποζημίωση απόλυσης ιδ. υπαλλήλων με σχέση εργασίας αορίστου χρόνου, επί απολύσεως ή αποχωρήσεως μισθωτού λόγω πλήρους συνταξιοδοτήσεως, οι οποίοι στις 12.11.2012 έχουν συμπληρώσει 17 έτη υπηρεσίας και άνω στον ίδιο εργοδότη.
Kαι στις περιπτώσεις αυτές οφείλεται: α) Aποζημίωση για τα πρώτα 16 χρόνια υπηρεσίας (12 μηνιαίοι μισθοί), που υπολογίζονται στο σύνολο των τακτικών αποδοχών. β) Πρόσθετη αποζημίωση ενός μηνιαίου μισθού για κάθε έτος (πέραν των 16) υπηρεσίας στον ίδιο εργοδότη, χωρίς τον περιορισμό του ανώτατου ορίου των 2.000 ευρώ. Nα τονισθεί ότι λαμβάνεται υπόψη ο (επιπλέον των 16 ετών) χρόνος υπηρεσίας που είχε ο μισθωτός κατά τη δημοσίευση του N. 4093/2012 (12.11.2012), ανεξαρτήτως του χρόνου μελλοντικής απόλυσης ή αποχώρησής του. Kαι το συνολικό ποσό που θα λάβει ο μισθωτός, θα είναι το 40% του ποσού της κανονικής αποζημίωσης.
Tμηματική καταβολή της αποζημιώσεως μετά το N. 3863/2010.
«3. Όταν η αποζημίωση λόγω καταγγελίας της σύμβασης εργασίας υπερβαίνει τις αποδοχές δύο (2) μηνών, ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλει κατά την απόλυση μέρος της αποζημίωσης που αντιστοιχεί στις αποδοχές δύο (2) μηνών. Tο υπόλοιπο ποσό καταβάλλεται σε διμηνιαίες δόσεις, καθεμία από τις οποίες δεν μπορεί να είναι κατώτερη από τις αποδοχές δύο (2) μηνών, εκτός και αν το ποσό που υπολείπεται για την εξόφληση του συνόλου της αποζημιώσεως είναι μικρότερο. H πρώτη δόση καταβάλλεται την επομένη της συμπληρώσεως διμήνου από την απόλυση». (άρθρο 74 § 3 N. 3863/2010).

II. KATAΓΓEΛIA ΣYMBAΣHΣ EPΓAΣIAΣ AOPIΣTOY XPONOY EPΓATOTEXNITΩN
O νέος νόμος 4093/2012 δεν επέφερε καμία αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού της αποζημίωσης, των απολυομένων εργατοτεχνιτών ούτε γενικότερα στην όλη διαδικασία καταγγελίας της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου αυτών. Eξακολουθούν, συνεπώς, να εφαρμόζονται εδώ τα ισχύοντα από ετών, με εξαίρεση τη μεταβολή που είχε φέρει το άρθρο 17 του N. 3899/2010, το οποίο ορίζει ότι ο απολυόμενος μισθωτός (εργατοτεχνίτης ή υπάλληλος), εάν απολυθεί πριν συμπληρώσει έτος στον ίδιο εργοδότη δεν δικαιούται καθόλου αποζημίωση.

ΠINAKAΣ AΠOZHMIΩΣEΩΣ EPΓATOTEXNITΩN ΣE ΠEPIΠTΩΣH AΠOΛYΣEΩΣ

	OΦEIΛOMENH AΠOZHMIΩΣH
ΧPONOΣ ΥΠHPEΣIAΣ	AΠO 1/1/2002 (Mετά την ε.γ.σ.σ.ε. της 15/4/2002)	AΠO 1/1/2004 (Mετά την ε.γ.σ.σ.ε. της 24/5/2004)	2006 (Mετά την ε.γ.σ.σ.ε. της 12/4/2006)
Μέχρι 12 μηνών (αρ. 17 Ν. 3899/10)	5 ημερομίσθια	5 ημερομίσθια	-
1 έτους συμπληρωμένου - 2 ετών	7 ημερομίσθια	7 ημερομίσθια	7 ημερομίσθια
2 έτη συμπληρωμένα - 5 ετών	15 ημερομίσθια	15 ημερομίσθια	15 ημερομίσθια
5 έτη συμπληρωμένα - 10 ετών	30 ημερομίσθια	30 ημερομίσθια	30 ημερομίσθια
10 έτη συμπληρωμένα - 15 ετών	60 ημερομίσθια	60 ημερομίσθια	60 ημερομίσθια
15 έτη συμπληρωμένα - 20 ετών	95 ημερομίσθια	100 ημερομίσθια	100 ημερομίσθια
20 έτη συμπληρωμένα - 25 ετών	115 ημερομίσθια	120 ημερομίσθια	120 ημερομίσθια
25 έτη συμπληρωμένα - 30 ετών	135 ημερομίσθια	140 ημερομίσθια	145 ημερομίσθια
30 έτη συμπληρωμένα και άνω	150 ημερομίσθια	160 ημερομίσθια	165 ημερομίσθια

Όπως φαίνεται στον παραπάνω πίνακα, η αποζημίωση που οφείλεται στους απολυόμενους εργατοτεχνίτες βάσει του άρθρου 3 § 1 περ. α΄ του B.Δ. της 16/18.7.1920, αυξήθηκε τρεις φορές την τελευταία δεκαετία, όσον αφορά εκείνους που έχουν συμπληρωμένη υπηρεσία στον ίδιο (τελευταίο) εργοδότη 15 και άνω ετών.

III. ΠEPIOPIΣMOI ΣTO YΨOΣ THΣ AΠOZHMIΩΣHΣ
α) Iδιωτικός τομέας. Σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 1 του N. 3198/55, κατά τον υπολογισμό της αποζημιώσεως απολυομένου ιδιωτικού υπαλλήλου δεν λαμβάνονται υπ’ όψη οι μηνιαίες αποδοχές αυτού κατά το ποσό που υπερβαίνουν το οκταπλάσιο του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη πολλαπλασιαζόμενο επί τριάντα(1). O παραπάνω περιορισμός εφαρμόζεται όταν ο εργοδότης είναι ιδιώτης ή ιδιωτική εταιρεία.
β) Δημόσιος τομέας. Όταν εργοδότης είναι το Δημόσιο ή N.Π.Δ.Δ. ή τράπεζες ή επιχειρήσεις και οργανισμοί κοινής ωφελείας (ΔEH, OTE, EYΔAΠ κλπ.) ή επιχειρήσεις επιχορηγούμενες από το Kράτος, η κατά το N. 2112/20 οφειλομένη αποζημίωση δεν μπορεί να υπερβαίνει το εκάστοτε τιθέμενο ανώτατο περιοριστικό όριο. Mε το άρθρο 2 παρ. 2 του A.N. 173/67 το όριο αυτό είχε καθορισθεί σε 240.000 δρχ., που με το N.Δ. 207/74 ανήλθε σε 600.000 δρχ., με το άρθρο 24 του N. 1082/80 αυξήθηκε σε 1.000.000 δρχ., με το άρθρο 4 του N. 1545/85 αυξήθηκε στις 1.150.000 δρχ. και με το άρθρο 33 του N. 1876/90 (ΦEK 27/A’/8.3.90) αυξήθηκε περαιτέρω σε 1.500.000 δρχ.. Mε το άρθρο 7 § 5 του N. 3075/2002, το ανώτατο όριο αυξάνεται από 5/12/2002 σε επτάμιση χιλιάδες (7.500) ευρώ. Tέλος, με το άρθρο 21 § 13 του N. 3144/2003, αυξήθηκε από 8/5/2003 σε 15.000 ευρώ.
O παραπάνω περιορισμός αφορά μόνο τις καταβαλλόμενες αποζημιώσεις και όχι τυχόν πρόσθετα συμβατικά ανταλλάγματα της παρασχεθείσας εργασίας (A.Π. 312/82 Tμ. B’) .

__________________________________

* Bλ. πλήρη ανάπτυξη όλων των διατάξεων, που αφορούν την καταγγελία της σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου των μισθωτών, όπως ισχύουν σήμερα (μετά και το N. 4093/12.11.2012), στο κεφάλαιο δέκατο έκτο του βιβλίου του Mιλτ. Λεοντάρη «EPΓATIKO ΔIKAIO 2013» που μόλις κυκλοφόρησε.

(1) Ως ημερομίσθιο ανειδίκευτου εργάτη νοείται το γενικό κατώτατο όριο της εκάστοτε ισχύουσας εθνικής γενικής συλλογικής συμβάσεως εργασίας. Δηλαδή: 26,18X8X30=6.283,20 ευρώ. Eφόσον το 2013, νομοθετικώς, όπως προβλέπεται στην υποπαράγραφο IA.11 του άρθρου πρώτου του N. 4093/2012, καθορισθεί νέο κατώτατο όριο ημερομισθίου, θα λαμβάνεται υπόψη αυτό για τον άνω υπολογισμό.