Δικηγόρου LL.M Τραπεζικού Διαμεσολαβητή ΕΚΧΔ
Συνεργάτη του ΟΜΙΛΟΥ ΤΟΤΣΗ
σε θέματα Αναδιάρθρωσης Δανείων
e-mail: s.tsormpatzoglou@totsisgroup.gr



Τι είναι η διαμεσολάβηση;

«Η παραδοσιακή προσφυγή στο δικαστήριο είναι ένα λάθος που πρέπει να διορθωθεί… Για μερικές διαφωνίες, η προσφυγή στα δικαστήρια είναι η μόνη λύση αλλά για πολλές άλλες αξιώσεις, η δικαστική προσφυγή θυμίζει τις αρχαίες μάχες. Το δικαστικό μας σύστημά μας είναι πάρα πολύ δαπανηρό, πάρα πολύ επίπονο, πάρα πολύ καταστρεπτικό, πάρα πολύ ανεπαρκές για πραγματικά πολιτισμένους ανθρώπους».Chief Justice Warren E. Burger, (Ret.) U.S. Supreme Court.
Τα συστήματα δικαιοσύνης σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν δυσεπίλυτα προβλήματα λειτουργίας, καθώς τα κόστη και οι καθυστερήσεις που συνεπάγεται η υπαγωγή σε δίκη έχουν μειώσει σημαντικά την πρόσβαση του πολίτη στα δικαστήρια. Μια υπαγωγή σε δίκη θεωρείται μια χρονοβόρα, ακριβή, εξουθενωτική διαδικασία. Συνεπώς πολλοί θεωρούν πως η διαμεσολάβηση, ως ένας εναλλακτικός τρόπος επίλυσης διαφορών, μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος.
Η Διαμεσολάβηση τυπικά περιγράφεται ως «υποβοηθούμενη διαπραγμάτευση» μεταξύ δύο μερών που έχουν διαφωνία. Είναι μια ιδιωτική διαδικασία διαπραγμάτευσης κατά την οποία, τα διαφωνούντα μέρη, με τη βοήθεια και καθοδήγηση ενός τρίτου –ουδέτερου- μέρους, του «Διαμεσολαβητή» εντοπίζουν το πρόβλημα, συζητούν επιλογές και εναλλακτικές επίλυσης και τελικά καταλήγουν σε μία αμοιβαία αποδεκτή λύση.
Είναι μια επέκταση των διαπραγματεύσεων μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών και περιλαμβάνει μια συζήτηση της διαφωνίας από τα συμβαλλόμενα μέρη, σε αντιδιαστολή με την επίσημη παρουσίαση των μαρτύρων και των στοιχείων, όπως πραγματοποιείται σε μια δίκη ή μια διαιτησία.
Ο διαμεσολαβητής δεν έχει καμία δύναμη να εκδώσει μια απόφαση ή να αναγκάσει τα συμβαλλόμενα μέρη να δεχτούν μια λύση. Ο ρόλος του Διαμεσολαβητή είναι να βοηθηθούν τα συμβαλλόμενα μέρη στις διαπραγματεύσεις τους με τον προσδιορισμό των εμποδίων και την ανάπτυξη των στρατηγικών για την υπερπήδησή τους.
Μια Διαμεσολάβηση είναι ιδιωτική και εμπιστευτική. Λαμβάνει χώρα σε μια ιδιωτική αίθουσα γραφείων ή συνεδριάσεων και κανένα δημόσιο αρχείο δεν τηρείται ως πρακτικά, εκτός αν τα μέρη επιλέξουν διαφορετικά. Εάν καμία επίλυση δεν επιτυγχάνεται, οιεσδήποτε δηλώσεις έγιναν κατά τη διάρκεια της διαμεσολάβησης είναι απαράδεκτες ως στοιχεία σε οποιαδήποτε επόμενη προσφυγή στο δικαστήριο. Μια διαμεσολάβηση αρχίζει χαρακτηριστικά με μια κοινή συνεδρίαση των συμβαλλόμενων μερών και των δικηγόρων τους. Ο διαμεσολαβητής εξηγεί αρχικά το σχήμα και συζητά την εμπιστευτική και μη δεσμευτική φύση των πρακτικών. Ο διαμεσολαβητής έπειτα θα ζητήσει από τα συμβαλλόμενα μέρη να παρουσιάσουν τις θέσεις τους . Μετά από την κοινή συνεδρίαση, ο διαμεσολαβητής θα χωρίσει συνήθως τα συμβαλλόμενα μέρη και θα αρχίσει μία σειρά ιδιωτικών, εμπιστευτικών συνεδριάσεων. Σε αυτές, ο διαμεσολαβητής λειτουργεί με κάθε ένα από τα συμβαλλόμενα μέρη για να αναλύσει την περίπτωσή τους και να αναπτύξει τις επιλογές για την επίλυση. Ο διαμεσολαβητής, θα χρησιμοποιήσει πολλαπλώς αυτές τις επί μέρους συναντήσεις με τα μέρη έως ότου βρεθεί μια λύση ή γίνει προφανές ότι η επίλυση δεν θα επιτευχθεί.

Εφόσον τα μέρη έρθουν σε συμφωνία, ο διαμεσολαβητής συντάσσει πρακτικό διαμεσολάβησης, το οποίο εμπεριέχει την συμφωνία των μερών και υπογράφεται από όλα τα συμβαλλόμενα στην διαδικασία μέρη. Μετά την κατάθεση του πρακτικού στο Δικαστήριο η άσκηση αγωγής για την ίδια διαφορά είναι απαράδεκτη στο μέτρο που το αντικείμενό της καλύπτεται από τη συμφωνία των μερών, τυχόν δε εκκρεμής δίκη καταργείται. Επίσης, το πρακτικό της διαμεσολάβησης αποτελεί, από την κατάθεσή του στη γραμματεία του αρμόδιου δικαστηρίου, εκτελεστό τίτλο σύμφωνα με την περίπτωση ζ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 904 Κ.Πολ.Δ., εφόσον η συμφωνία μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο αναγκαστικής εκτέλεσης. Δηλαδή, το πρακτικό της διαμεσολάβησης, ισοδυναμεί με μια τελεσίδικη δικαστική απόφαση, η οποία αποτελεί και εκτελεστό τίτλο με τον οποίο, μπορούμε να ξεκινήσουμε αναγκαστική εκτέλεση.
Ας αναλογιστούμε τι σημαίνει αυτό. Μπορούμε μέσα σε λιγότερο από έναν μήνα, να λύσουμε οριστικά μια υπόθεση που αν πάμε στο δικαστήριο θα χρειαστούμε το λιγότερο από 2 έως 10 χρόνια. Και δεν θα ξαναμιλήσουμε ποτέ με τον αντίδικο μας.
Αν κάνουμε μια ιστορική αναδρομή, θα διαπιστώσουμε ότι η διαμεσολάβηση έχει τις ρίζες της στους αρχαίους χρόνους.
Οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν Ελληνες μορφωμένους δούλους, οι οποίοι διακρινόμενοι για τη μόρφωση, την υπομονή, την ευφράδεια και κυρίως την εμπιστευτικότητα ζούσαν εντός της οικογένειας και βοηθούσαν τα μέλη της να λύσουν τις διαφορές τους. Ο Ελληνας δούλος ονομαζόταν «μεσίτης» ή «θέραψ», δηλαδή αυτός που θεραπεύει τις οικιακές εντάσεις.

Παράλληλα, στην Ελλάδα υπάρχει εδώ και αιώνες ο θεσμός του «Σασμού». Στις ορεινές περιοχές της Κρήτης όταν εμφανιζόταν μια διαφορά οι ντόπιοι απευθύνονταν στον «σάστη», ένα πρόσωπο συνήθως μεγάλης ηλικίας που χαίρει εκτιμήσεως και από τα δυο φιλονικούντα μέρη και τα βοηθά να «φτιάξουν» ή να «σιάξουν» τη διαφορά τους.
Η Διαμεσολάβηση, ως μια μέθοδος επίλυσης των διαφορών οι οποίες ταλαιπωρούν τα μέλη μιας κοινωνίας, αναπτύχθηκε ιδιαίτερα και στην εμποτισμένη από τη φιλοσοφία του Κομφούκιου Κίνα, όπου θεωρείτο ότι η επίτευξη συμφωνίας αντί απονομής απόφασης ήταν προτιμότερη αφού συντελούσε στην κοινωνική αρμονία.
Με τη σημερινή της μορφή, η διαμεσολάβηση εμφανίστηκε αρχικά στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, από τις αρχές ακόμη της δεκαετίας του ΄80, και κατόπιν στην Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου και ξεκίνησαν να την χρησιμοποιούν, εντάσσοντας την στο δικαστικό τους σύστημα, ως ένα ισάξιο με τα ήδη υπάρχοντα, εργαλείο επίλυσης διαφορών.
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η Ευρωπαϊκή Ενωση σκόπιμα προώθησε τη διαμεσολάβηση, όπως και άλλες μορφές εναλλακτικής επίλυσης διαφορών για να προωθήσει την πρόσβαση στη Δικαιοσύνη, δίνοντας σε αυτή μεγάλη βαρύτητα. Η βαρύτητά της ως μέσο πρόσβασης στη Δικαιοσύνη σηματοδοτήθηκε με την έκδοση οδηγίας για την διαμεσολάβηση το 2008, καθώς απαιτήθηκε από τα Κράτη-Μέλη να εισάγουν νόμους για τη χρήση της Διαμεσολάβησης σε εμπορικές διαφορές εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης μέχρι τον Μάϊο του 2011.

Η Διαμεσολάβηση είναι μια μέθοδος που με μειωμένο κόστος και χρόνο γεννά αποτελέσματα με τη συναίνεση και των δύο μερών. Αυτό σπάνια είναι εφικτό με τη Δικαστική οδό. Αναγνωρίζοντας τα ευεργετικά αυτής, υπήρχαν Ευρωπαϊκά Κράτη που την εισήγαγαν ως υποχρεωτική, σε μια προσπάθεια να προωθήσουν τον συμβιβασμό των μερών και να ελαφρύνουν το βάρος των Δικαστηρίων.
Η Ελλάδα εισήγαγε την διαμεσολάβηση στην Ελληνική έννομη τάξη το 2010 με τον Ν.3898/2010. Επειτα από περίπου 10 χρόνια, στα οποία ο νόμος έμεινε στην αφάνεια, με ελάχιστες έως καθόλου διαμεσολαβήσεις, το 2018 συντελέστηκε μια ριζική αναδιαμόρφωση του νόμου (Ν.4512/2018), η οποία, ακολουθώντας το επιτυχημένο ιταλικό μοντέλο, αφενός εμπλούτισε και ανέλυσε εκτενώς τον νόμο και αφετέρου εισήγαγε πιλοτικά την υποχρεωτική διαμεσολάβηση σε συγκεκριμένες υποθέσεις. Πρόσφατα με τον νόμο Ν.4640/2019, έγιναν επιπλέον βελτιώσεις και αναδιαμορφώθηκε το πλαίσιο της υποχρεωτικής διαμεσολάβησης.
Η υποχρεωτική Διαμεσολάβηση είναι πλέον παγκοσμίως αποδεκτή, από τις ΗΠΑ, την Ιταλία, τη Ρουμανία, την Τουρκία, το ΗΒ, την Αυστραλία τη Νέα Ζηλανδία κ.α.
Οι Ιταλοί, ήδη από το 2102, χρησιμοποιώντας την υποχρεωτική διαμεσολάβηση, κατάφεραν να λύσουν το μείζον πρόβλημα που αντιμετώπιζαν, εφάμιλλο με το δικό μας, αναφορικά με τον υπερβολικό αριθμό υποθέσεων που είχαν συσσωρευτεί στα δικαστήρια, με αποτέλεσμα τους υπερβολικούς χρόνους για την εκδίκαση μιας υπόθεσης, σε σημείο που κάποιος εύλογα θα μπορούσε να μιλήσει για αρνησιδικία.
Στην Ιταλία, η πλειοψηφία των εμπορικών διαφορών, εντάσσονται στην υποχρεωτική από τον νόμο, αρχική συνέδρια της διαμεσολάβησης, με σκοπό να εξετάσουν το ενδεχόμενο επίλυσης της διαφοράς τους μέσω αυτής.
Η υποχρεωτικότητα έγκειται στο γεγονός ότι τα μέρη είναι υποχρεωμένα να συμμετέχουν στην αρχική συνεδρία της διαμεσολάβησης με σκοπό να ενημερωθούν για την διαδικασία και εφόσον το επιθυμούν, να προχωρήσουν στην διαμεσολάβηση. Δεν είναι υποχρεωτικό να επιλύσουν την διαφορά τους μέσω αυτής και μπορούν να αποχωρήσουν όποτε το επιθυμούν.( Μοντέλο opt-out)
Ακόμα και έτσι, η διαμεσολάβηση στην Ιταλία είχε σημαντική επιτυχία, καθώς τα μέρη πολύ συχνά, όντας ήδη στο «τραπέζι» των διαπραγματεύσεων, προχωρούσαν στην από κοινού επίλυση της διαφοράς τους.

Η Ελλάδα ακολουθώντας το ιταλικό μοντέλο, εισάγαγε με τον νόμο Ν.4640/2019, την υποχρεωτική ενημερωτική συνεδρία διαμεσολάβησης στις ακόλουθες αστικές και εμπορικές διαφορές, εφόσον τα μέρη έχουν εξουσία διάθεσης του αντικειμένου της μεταξύ τους διαφοράς:
α) Στις οικογενειακές διαφορές, με εξαίρεση κάποιες από αυτές που προβλέπονται στο άρθρο 592 του Κ.Πολ.Δ.( π.χ. το διαζύγιο, την προσβολή της πατρότητας κ.α.)
β) Στις διαφορές που εκδικάζονται κατά την τακτική διαδικασία και υπάγονται στην καθ’ ύλην αρμοδιότητα του Μονομελούς Πρωτοδικείου, αν η αξία του αντικειμένου της διαφοράς υπερβαίνει το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ και Πολυμελούς Πρωτοδικείου, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας,
γ) Στις διαφορές για τις οποίες σε έγγραφη συμφωνία των μερών προβλέπεται και είναι σε ισχύ ρήτρα διαμεσολάβησης.
Ακόμα και στις αντιδράσεις, η Ελλάδα ακολούθησε πιστά το μοντέλο της Ιταλίας.
Στην Ιταλία, τα πρώτα δυο χρόνια, οι δικηγόροι πολέμησαν με κάθε δυνατό μέσο την διαμεσολάβηση, καθώς θεώρησαν ότι θα αφαιρούσε ύλη από την επαγγελματική τους δραστηριότητα. Μίλησαν για ιδιωτική δικαιοσύνη, για στέρηση του πολίτη από τον φυσικό του Δικαστή. Εκαναν απεργίες, προσέφυγαν στον Αρειο Πάγο και έκαναν ότι είναι δυνατόν για να φρενάρουν την εφαρμογή της.
Βασικό επιχείρημα όσων είναι ενάντια στην υποχρεωτικότητα της διαμεσολάβησης είναι το Αρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, σύμφωνα με το οποίο κάθε πολίτης πρέπει να έχει ελεύθερη πρόσβαση στη Δικαιοσύνη. Θεωρούσαν ότι η υποχρεωτικότητα της διαμεσολάβησης στερεί από τον πολίτη την αμεσότητα του παραπάνω δικαιώματος.
Εάν εξετάσουμε τα στοιχειώδη χαρακτηριστικά της διαμεσολάβησης θα δούμε ότι ένα από αυτά, είναι η εθελοντική της φύση με απώτερο σκοπό την λύση της διαφωνίας σε φιλικό πνεύμα. Συνεπώς, τίθεται το ερώτημα πως γίνεται η εθελοντική διαδικασία της διαμεσολάβησης να γίνει υποχρεωτική.
Χρειάστηκαν δυο αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ), οι οποίες έκριναν ότι η υποχρεωτικότητα της διαμεσολάβησης δεν παραβιάζει το άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (αποφάσεις Alassini και Menini).
Στην συνέχεια, με την επιμονή του Κράτους και με σύμμαχο τον χρόνο, η διαμεσολάβηση μέσα από την εφαρμογή της, έδειξε στους δικηγόρους, ότι αποτελεί για αυτούς ένα ακόμα εργαλείο για να επιτελέσουν το λειτούργημά τους.
Η διαμεσολάβηση δεν είναι πανάκεια. Είναι ένα επικουρικό εργαλείο της δικαιοσύνης και δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αντικαταστήσει τα δημόσια δίκη. Είναι σαφές ότι όλες οι υποθέσεις δεν είναι δεκτικές διαμεσολάβησης αλλά ακόμα και αυτές που είναι, σε περίπτωση μη επιτυχούς συμφωνίας, τα μέρη μπορούν ελευθέρα να προσφύγουν στον φυσικό τους δικαστή.
Και στην Ελλάδα, οι Δικηγόροι ξεκίνησαν απεργίες χρησιμοποιώντας τα ίδια επιχειρήματα με την Ιταλία. Προσέφυγαν στην διοικητική ολομέλεια του Αρείου Πάγου με σκοπό την ακύρωση της υποχρεωτικότητας του Ν.4512/2018. Η διοικητική ολομέλεια του Αρείου Πάγου, έκρινε την υποχρεωτικότητα του νόμου Ν.4512/2018 αντισυνταγματική, σύμφωνα με το άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγματος, σύμφωνα με το άρθρο 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου) , καθώς θεωρήθηκε ότι το κόστος της διαμεσολάβησης για τον πολίτη ήταν υψηλό, λόγω και της υποχρεωτικής παράστασης δικηγόρων σε αυτήν, με αποτέλεσμα να διακυβεύεται η συνταγματικά κατοχυρωμένη παροχή έννομης προστασίας από τα δικαστήρια

Ο εισηγητής της ολομέλειας στήριξε την συνταγματικότητα της υποχρεωτικότητας σύμφωνα με τις αποφάσεις Alassini και Menini του ΔΕΕ. Το ίδιο έπραξε και πρόεδρος του Α.Π καθώς και ο Αεροπαγίτης, πρόεδρος της νόμο-προπαρασκευαστικής επιτροπής του νόμου Ν.4512/2018. Ομως η πλειοψηφία του ΑΠ έκρινε διαφορετικά. Αποτέλεσμα ήταν η αναστολή της υποχρεωτικότητας για ένα έτος. Στην συνέχεια, με την ψήφιση του Ν.4640/2019, με μικρές μειώσεις στο κόστος της διαμεσολάβησης, η διοικητική ολομέλεια του Αρείου Πάγου με νέα της απόφαση, έκρινε την υποχρεωτική διαμεσολάβηση συνταγματική.
Η πιστή εφαρμογή του Ιταλικού παραδείγματος στην Ελλάδα μας δείχνει ότι η διαμεσολάβηση ήρθε πλέον στην Ελλάδα για να μείνει.
Η αμυγδαλή είναι μια ομάδα νευρώνων που αποτελεί μέρος του «πρωτόγονου» εγκεφάλου ο οποίος ελέγχει τις ενστικτώδεις λειτουργίες. Σχετίζεται με τα συναισθήματα και ειδικά με τον φόβο. Συνδέεται με αρκετά από τα υπόλοιπα μέρη του εγκεφάλου και σε αυτήν καταλήγουν τα ερεθίσματα των αισθήσεων με σκοπό την ταχεία αντίδραση. Παίζει πρωτεύοντα ρόλο στη μνήμη, στη λήψη αποφάσεων, και στις συναισθηματικές αντιδράσεις. Η αμυγδαλή είναι υπεύθυνη για την αντίδραση φόβου «πάλης ή φυγής» («fight or flight» όπως είναι ευρέως γνωστή), η οποία είναι μια απόκριση του οργανισμού στο στρες που χαρακτηρίζεται από έκρηξη της αδρεναλίνης, ταχυκαρδία και διεσταλμένες κόρες των ματιών. Ο όρος «πάλη ή φυγή» («μάχη ή πτήση» κατ’ άλλους) χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στις αρχές του 20ού αιώνα από τον Walter Cannon, έναν Αμερικανό φυσιολόγο. Ο Cannon χρησιμοποίησε τον όρο για να περιγράψει τα ζώα που υποβλήθηκαν σε καταστάσεις όπου είτε αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν, είτε να προετοιμαστούν να πολεμήσουν για να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους από τον κίνδυνο.
Ως είδος, δεν είμαστε προγραμματισμένοι να συμβιβαστούμε. Είμαστε προγραμματισμένοι είτε να εγκαταλείψουμε, είτε να κερδίσουμε, γιατί η νίκη σημαίνει επιβίωση. Εχουμε μια έμφυτη επιθετικότητα, η οποία, όταν είμαστε σε διαμάχη, μετατρέπεται από ένα απλό ένστικτο επιβίωσης σε μια οξεία ανάγκη να συντρίψουμε τον αντίπαλο. Ιδιαίτερα στα αρχικά στάδια μια διαμάχης, όταν τα συναισθήματα είναι ακόμα ωμά, η αυτοεκτίμηση χτυπημένη και το συναίσθημα γεμάτο από θυμό και απογοήτευση, η επιθυμία μιας μετωπικής σύγκρουσης μέσω της δικαστικής διαμάχης είναι πάρα πολύ ισχυρή καθώς προσφέρει τα πάντα που ένας διάδικος λαχταρά: πλήρης δικαίωση, απόλυτη επιτυχία, δημόσια ήττα και ταπείνωση της άλλης πλευράς!
Η διαμεσολάβηση δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τέτοιες υποσχέσεις, ειδικά στην Ελλάδα όπου η Αμυγδαλή μας εργάζεται υπερωρίες. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που η δικαστική διαμάχη είναι η προτιμώμενη επιλογή και ο συμβιβασμός μια σπάνια λύση. Χρειάζεται χρόνος για να ηρεμήσουμε, να αφήσουμε όλα τα αρνητικά συναισθήματα να εξασθενήσουν, έτσι ώστε να λειτουργήσουμε μέσω των πιο εκλεπτυσμένων μερών του εγκεφάλου που συνδέονται με την λογική. Μόνο έτσι θα εξετάσουμε με ακρίβεια τι πραγματικά μας συμφέρει να πράξουμε.
Ενα από τα βασικά στοιχεία της διαμεσολάβησης είναι ότι είναι εθελοντική, αλλά αν εξετάσουμε τον εθελοντισμό στην Ελλάδα, αλλά και στον κόσμο θα απογοητευτούμε. Πολλοί θα υποστηρίξουν ότι πρόκειται για θέμα εκπαίδευσης, ότι εξακολουθούν να υπάρχουν πάρα πολλοί που παραμένουν αδαείς όσον αφορά τη διαμεσολάβηση και τα οφέλη της, και οι οποίοι απλώς πρέπει να ενημερωθούν. Ωστόσο, όπως είδαμε παραπάνω, τίποτα δεν συνέβη μετά από σχεδόν 10 χρόνια εφαρμογής της εκούσιας διαμεσολάβησης στην Ελλάδα. Είδαμε την πρόοδο της διαμεσολάβησης στην Ιταλία όπου έγινε υποχρεωτική και οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους.

Η υποχρεωτική διαμεσολάβηση μου θυμίζει την ιστορία του Ιωάννη Καποδίστρια, όταν εισήγαγε την καλλιέργεια της πατάτας στους Ελληνες σχεδόν πριν από 200 χρόνια. Η μεταφορά της καλλιέργειας της πατάτας με την καλλιέργεια της διαμεσολάβησης θα μπορούσε να μας δείξει ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι για να εκπαιδευτούμε, αλλά μόνο όταν η εκπαίδευση είναι κατά κάποιο τρόπο υποχρεωτική μπορεί να λειτουργήσει.
Οι στατιστικές δείχνουν ότι η διαμεσολάβηση λειτουργεί. Είναι φθηνή, γρήγορη, εύκολη στη χρήση, εξοικονομεί χρόνο, κόστος και ενέργεια και σχεδόν πάντα αφήνει και τα δυο μέρη με ένα ικανοποιητικό συναίσθημα. Τα συστήματα αστικής δικαιοσύνης σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα που συνδέονται με τη δικαστική διαδικασία. Οι παρατεταμένες δικαστικές διαφορές είναι ένα από τα πιο καταστροφικά στοιχεία στην κοινωνία: καταστρέφει τις επιχειρήσεις, διαλύει γάμους και βλάπτει την υγεία. Θέλω να φαντάζομαι έναν πολιτισμένο μελλοντικό κόσμο, όπου οι μορφές εναλλακτικής επίλυσης διαφορών θα είναι η κύρια διαδικασία επίλυσης διαφορών και η δικαστική διαμάχη η εσχάτη λύση. Εάν η συνήθεια, οι υπάρχουσες πρακτικές και εμπορική λογική δεν μπορεί να πέτυχει κάτι τέτοιο, τότε μια μορφή καταναγκασμού είναι πιθανό να είναι η προφανής και αποτελεσματικότερη απάντηση. Η υποχρεωτική διαμεσολάβηση, τουλάχιστον ως προσωρινό μέτρο μπορεί να έχει πραγματικά εκπαιδευτική αξία, μπορεί να επιλύσει προβλήματα σχετικά με την πρόσβαση στην αστική δικαιοσύνη και ίσως μπορεί να συμβάλει στην εξέλιξη της κοινωνίας μας. Επειδή η θλιβερή αλήθεια είναι ότι είμαστε ακόμα πρωτόγονοι με τόσους πολλούς διαφορετικούς τρόπους.


Πηγές:
1. Διαμεσολάβηση σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις, Ν.4640/2019, Ν.4512/2018, Ν.3890/2010, 2. Directive 2008/52/EC, of the European Parliament and of the Council of 21 May 2008 on Certain Aspects of Mediation in Civil and Commercial Matters, 3. Is Europe Headed Down the Primrose Path with Mandatory Mediation? Jacqueline Nolan-Haley, Fordham University School of Law, 02/2012, 4. Nadja Alexander, ‘Global Trends in Mediation: Riding the Third Wave’, (Kluwer Law International, 2nd ed, 2006) 5. Βιβλίο. Η διαμεσολάβηση ως μέσω ενναλακτικής επίλυσης διαφορών, 2015, Νομική Βιβλιοθήκη, Δημήτρης Θεοχάρης 6. Stephen Ware, Principles of Alternative Dispute Resolution (2nd ed. 2007) 7. Πανεπιστήμιο Πειραιώς, 11/2011, διπλωματική εργασία «Εξωδικαστική Επίλυση Διαφορών στην Ναυτιλία» , Μαρία Ιερεμία. 8. Joined Cases C-317/108 & C-320/08, Alassini v. Telecom Italia SpA 9. Knutson, B; Rick, Prelec, Lowewenstein (2007). “Neural predictors of purchases”. 10. Compulsory Mediation, Article by Paul Randolph, January 2013, Mediate.com 11. Cannon, Walter (1932). Wisdom of the Body. United States: W.W. Norton & Company.