Ρύθμιση θεμάτων ΦΠΑ
Κοινοποίηση των διατάξεων του άρθρου 1 της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Φ.Ε.Κ. 181 Α 16/09/2009) και οδηγίες για την ομοιόμορφη εφαρμογή τους.

Υπ. Οικ. 1093828/2.10.2009/Πολ. 1133

Με το άρθρο 1 της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Φ.Ε.Κ. 181 Α 16/09/2009), «ρύθμιση θεμάτων Φ.Π.Α., επισφαλών απαιτήσεων, ληξιπροθέσμων χρεών προς το Δημόσιο, αναπροσαρμογή ποσού οφειλών προς ασφαλιστικά ταμεία και αναστολή πλειστηριασμών από πιστωτικά ιδρύματα», παρέχεται η δυνατότητα στους υποκείμενους στο φόρο που τηρούν βιβλία Α΄ ή Β΄ ή Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ. τμηματικής καταβολής του φόρου που οφείλεται με την υποβολή των αρχικών περιοδικών δηλώσεων Φ.Π.Α. εμπροθέσμων ή εκπροθέσμων, των οποίων η προθεσμία υποβολής λήγει από 20-10-2009 και μετά. Επομένως, μπορούν να υποβληθούν χρεωστικές περιοδικές δηλώσεις της φορολογικής περιόδου του Γ τριμήνου (Ιούλιος - Αύγουστος - Σεπτέμβριος) 2009 για τους υποκείμενους με βιβλία Α ή Β κατηγορίας του Κ.Β.Σ. και της φορολογικής περιόδου του Σεπτεμβρίου 2009 για τους υποκείμενους με βιβλία Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ. και επόμενων φορολογικών περιόδων. Αυτονόητο είναι ότι δεν μπορεί να γίνει χρήση της ανωτέρω δυνατότητας για δηλώσεις φορολογικών περιόδων προγενέστερων των παραπάνω αναφερθέντων.
Επίσης δε μπορεί να γίνει χρήση της δυνατότητας αυτής για έκτακτες δηλώσεις, πιστωτικές ή μηδενικές δηλώσεις, καθώς και για εμπρόθεσμες ή εκπρόθεσμες τροποποιητικές δηλώσεις.
Η καταβολή του φόρου, κύριου και τυχόν πρόσθετου καθώς και της αναλογούσας προσαύξησης (1%), πραγματοποιείται με τον ακόλουθο τρόπο:
- Ποσοστό τουλάχιστον 30% κυρίου και τυχόν πρόσθετου φόρου καταβάλλεται ταυτόχρονα με την υποβολή της αρχικής περιοδικής δήλωσης, εμπρόθεσμης ή εκπρόθεσμης.
- Η καταβολή του υπολοίπου ποσού, κυρίου και τυχόν πρόσθετου φόρου προσαυξημένο με 1%, πραγματοποιείται σε δύο ισόποσες μηνιαίες δόσεις.
Δηλαδή, η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι το τέλος του πρώτου μήνα και η δεύτερη μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα, από τη λήξη του μήνα υποβολής της δήλωσης.
Ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. υποχρεούται να προβαίνει άμεσα στη βεβαίωση του κύριου φόρου, του τυχόν πρόσθετου φόρου και της προσαύξησης της παρούσας ρύθμισης.
Διευκρινίζεται ότι για το δίμηνο αυτό της διευκόλυνσης από τη λήξη του μήνα υποβολής της δήλωσης δεν θα επιβάλλονται οι προβλεπόμενες από τη νομοθεσία κυρώσεις . Από τον τρίτο όμως μήνα, εάν το οφειλόμενο ποσό δεν έχει καταβληθεί, επιβάλλεται προσαύξηση κατά Κ.Ε.Δ.Ε 2% για κάθε μήνα καθυστέρησης, με την επιβολή όλων των προβλεπομένων από τη νομοθεσία κυρώσεων.
Επισημαίνεται ότι εάν δεν καταβληθεί ταυτόχρονα με την περιοδική δήλωση Φ.Π.Α. ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) τουλάχιστον του οφειλόμενου κυρίου και τυχόν πρόσθετου φόρου, η περιοδική δήλωση αυτή θεωρείται ως απαράδεκτη και δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα και είναι αυτονόητο ότι δε μπορεί να υπαχθεί στις διατάξεις της παρούσας ρύθμισης.
Τονίζεται ότι, στην περίπτωση που ο υποκείμενος έχει κάνει χρήση της παραπάνω δυνατότητας της τμηματικής καταβολής για κάποια φορολογική περίοδο έχει τη δυνατότητα εάν το επιθυμεί, σε επόμενη φορολογική περίοδο, να καταβάλλει το 100% του οφειλόμενου ποσού της περιοδικής δήλωσης ταυτόχρονα με την υποβολή αυτής.
Για την καλύτερη κατανόηση του τρόπου εφαρμογής της ρύθμισης αυτής θέτουμε υπόψη σας τα παρακάτω παραδείγματα:
1ο) Παράδειγμα τμηματικής καταβολής του οφειλόμενου φόρου της φορολογικής περιόδου Σεπτεμβρίου 2009 που προκύπτει με βάση την αρχική εμπρόθεσμη περιοδική δήλωση για επιχείρηση με βιβλία Γ΄ κατηγορίας του Κ.Β.Σ.
Έστω ότι η ημερομηνία υποβολής της δήλωσης είναι 26/10/2009 και ο φόρος που προκύπτει από αυτή για καταβολή είναι 100 ευρώ.

Εφόσον στις 26/10/2009 ταυτόχρονα με την υποβολή της δήλωσης καταβάλλει φόρο 30 ευρώ (ήτοι αυτοδίκαια κάνει χρήση της παραπάνω δυνατότητας) τότε θα καταβάλλει σε δύο ισόποσες μηνιαίες δόσεις ποσό:
κύριο φόρο (100 ευρώ - 30 ευρώ =) 70+ προσαύξηση (70Χ1% =) 0,70 ευρώ - 70.70 ευρώ δηλαδή
- Μέχρι την 30/11/2009 με την α δόση ποσό 35,35 ευρώ (=70,70 :2)
[δηλαδή: κύριος φόρος 35 ευρώ + προσαύξηση (1%) 0,35 ευρώ]

- Μέχρι την 31/12/2009 με την β δόση ποσό 35,35 ευρώ (=70,70 :2)
[δηλαδή: κύριος φόρος 35 ευρώ + προσαύξηση (1%) 0,35 ευρώ]

2ο) Εάν στο παραπάνω παράδειγμα η υποβολή της περιοδικής δήλωσης πραγματοποιηθεί εκπρόθεσμα στις 20/01/2010 το οφειλόμενο ποσό του κύριου φόρου θα επιβαρυνθεί με πρόσθετο φόρο λόγω εκπροθέσμου υποβολής της περιοδικής δήλωσης (ν.2523/1997) ήτοι (3 μήνες Χ 1,5% για κάθε μήνα καθυστέρησης= 4,5%).
Δηλαδή το συνολικό οφειλόμενο ποσό είναι κύριος φόρος 100 ευρώ +πρόσθετος φόρος 4,5 ευρώ = 104,50 ευρώ.

Εφόσον στις 20/01/2010 ταυτόχρονα με την υποβολή της δήλωσης καταβάλλει τουλάχιστον το 30%του ανωτέρω ποσού 104,50Χ30%=31,35 ευρώ θα καταβάλλει σε δύο ισόποσες μηνιαίες δόσεις ποσό:
κύριο φόρο + πρόσθετο φόρο (104,50 ευρώ -31,35 =) 73,15 +προσαύξηση (73,15 Χ 1% =) 0,73 - 73,88 ευρώ δηλαδή

- Μέχρι την 28/2/2010 με την α δόση ποσό 36,94 (=73,88 :2)
[δηλαδή: κύριος φόρος + πρόσθετος φόρος 36,58 + προσαύξηση 0,36]

- Μέχρι την 31/3/2010 με την β δόση ποσό 36,94(=73,88 :2)
[δηλαδή: κύριος φόρος + πρόσθετος φόρος 36,58 + προσαύξηση 0,36]

Οι παραπάνω υπολογισμοί γίνονται αντίστοιχα και στην περίπτωση που ο υποκείμενος, που έκανε χρήση της δυνατότητας τμηματικής καταβολής, κατέβαλλε ταυτόχρονα με την περιοδική δήλωση (εμπρόθεσμη ή εκπρόθεσμη) ποσό μεγαλύτερο του 30% του οφειλόμενου φόρου.

3ο) Παράδειγμα τμηματικής καταβολής αρχικής εμπρόθεσμης περιοδικής δήλωσης του 3ου τριμήνου (Ιούλιος-Αύγουστος-Σεπτέμβριος) 2009 για επιχείρηση με Β΄ κατηγορίας βιβλία.
Έστω φόρος για καταβολή 100 ευρώ και ημερομηνία υποβολής της δήλωσης 20/10/2009.
Εφόσον στις 20/10/2009 ταυτόχρονα με την υποβολή της δήλωσης καταβάλλει φόρο 60 ευρώ (ήτοι 60% και κατά συνέπεια κάνει αυτοδίκαια χρήση της παραπάνω δυνατότητας) τότε θα καταβάλει σε δύο ισόποσες μηνιαίες δόσεις:
κύριο φόρο (100 ευρώ - 60 ευρώ =) 40+ προσαύξηση (40Χ1% =) 0,40 ευρώ - 40,40 ευρώ δηλαδή

- Μέχρι την 30/11/2009 με την α δόση ποσό 20,20 ευρώ (=40,40 :2)
[δηλαδή: κύριος φόρος 20 ευρώ + προσαύξηση (1%) 0,20 ευρώ]

- Μέχρι την 31/12/2009 με την β δόση ποσό 20,20 ευρώ (=40,40 :2)
[δηλαδή: κύριος φόρος 20 ευρώ + προσαύξηση (1%) 0,20 ευρώ]

Περαιτέρω, στην περίπτωση που ο υποκείμενος έχει κάνει χρήση της παραπάνω δυνατότητας, έστω και μια φορά και αποδειχθεί μετά από έλεγχο ότι, αυτή η περιοδική δήλωση ή οποιαδήποτε περιοδική δήλωση επομένων φορολογικών περιόδων, ήταν ανακριβής ή αποδειχθεί ότι για κάποια φορολογική περίοδο δεν υπέβαλε περιοδική δήλωση ενώ αυτή ήταν χρεωστική, θα του επιβληθεί πρόστιμο ίσο με το τριπλάσιο της διαφοράς του φόρου που οφείλει και όχι πρόσθετος φόρος ανακρίβειας ή μη δήλωσης που προβλέπεται από τις διατάξεις του ν.2523/1997.

Για το τριπλάσιο πρόστιμο αυτό δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις για τη διοικητική επίλυση της διαφοράς δηλαδή δε μπορεί να γίνει συμβιβασμός. Αυτονόητο είναι ότι σε κάθε περίπτωση θα καταλογιστεί και η διαφορά του φόρου που οφείλεται.
Διευκρινίζεται ότι στην περίπτωση που υποβληθεί εκπρόθεσμη δήλωση με χρήση της παραπάνω δυνατότητας, το πρόστιμο της προηγούμενης παραγράφου επιβάλλεται από τη φορολογική περίοδο που αφορά η εν λόγω δήλωση και σε όλες τις επόμενες από αυτή εφόσον συντρέχουν οι παραπάνω προϋποθέσεις (ανακρίβειας ή μη δήλωσης) .

Παράδειγμα
Υποκείμενος στο φόρο με βιβλία Γ κατηγορίας του Κ.Β.Σ. έχει κάνει χρήση της παραπάνω δυνατότητας για πρώτη φορά για την φορολογική περίοδο του Μαρτίου 2010. Κατόπιν προσωρινού ελέγχου αποδεικνύεται ότι έχει υποβάλει την περιοδική δήλωση του Ιουνίου 2010 ανακριβή και ενώ έπρεπε να είχε δηλώσει και να είχε καταβάλει χρεωστικό υπόλοιπο 650 ευρώ δήλωσε και κατέβαλλε 500 ευρώ. Στην περίπτωση αυτή καταλογίζεται στον υποκείμενο η διαφορά του φόρου που οφείλει 150 ευρώ και του επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το τριπλάσιο της διαφοράς αυτής, ήτοι 450 ευρώ , χωρίς δυνατότητα συμβιβασμού του προστίμου.

Σημειώνεται ότι και στην περίπτωση της εν λόγω ρύθμισης έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του άρθρου 6 του ν.2523/1997 δηλαδή, όταν μετά από έλεγχο αποδειχθεί ότι ο υποκείμενος στο φόρο, ως λήπτης εικονικού φορολογικού στοιχείου ή στοιχείου το οποίο νόθευσε αυτός ή άλλοι για λογαριασμό του, διενήργησε έκπτωση φόρου εισροών ή έλαβε επιστροφή φόρου, σύμφωνα με τις διατάξεις περί Φ.Π.Α., ή ως εκδότης δεν απέδωσε φόρο, με βάση πλαστά, εικονικά ή νοθευμένα φορολογικά στοιχεία, επιβάλλεται ειδικό πρόστιμο ισόποσο με το τριπλάσιο του φόρου που εξέπεσε ή που επιστράφηκε ή δεν απέδωσε, ανεξάρτητα αν δεν προκύπτει τελικά ποσό φόρου για καταβολή. Το ως άνω πρόστιμο επιβάλλεται, ανεξάρτητα αν μετά την ημερομηνία έκδοσης της οικείας εντολής ελέγχου υποβληθεί εκπρόθεσμη αρχική ή συμπληρωματική περιοδική ή εκκαθαριστική δήλωση.

'Οσον αφορά τα μέτρα είσπραξης, που ορίζονται από τις ισχύουσες διατάξεις (διοικητικά- αναγκαστικά) ως χρονικό σημείο που θα εξετάζεται η λήψη τους θα είναι με τη λήξη και της δεύτερης δόσης του ποσού που έχει βεβαιωθεί. Επομένως, σύμφωνα και με τα οριζόμενα στην πράξη νομοθετικού περιεχομένου, η μη πληρωμή της πρώτης βεβαιωμένης δόσης δεν εμποδίζει την χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας στον υπόχρεο, εφόσον βέβαια συντρέχουν οι λοιπές προϋποθέσεις του άρθρου 26 ν.1882/1990, όπως ισχύει σήμερα. Επίσης η μη πληρωμή της πρώτης βεβαιωμένης δόσης μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από το μήνα της λήξης υποβολής της δήλωσης δεν συνεπάγεται προσαύξηση εκπρόθεσμης καταβολής. Η προσαύξηση αυτή 2% ανά μήνα καθυστέρησης επιβαρύνει , το σύνολο του υπολοίπου προς είσπραξη ποσού (εισπρακτέο υπόλοιπο των δύο δόσεων) μετά την ημερομηνία λήξης και της δεύτερης βεβαιωμένης δόσης.

Τέλος τονίζεται ότι η δυνατότητα τμηματικής καταβολής του οφειλόμενου φόρου, που παρέχεται με τις διατάξεις της παρούσας ρύθμισης διευκολύνει αφενός τους υποκείμενους στο φόρο να καταβάλλουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις όσον αφορά το Φ.Π.Α. τμηματικά και αφετέρου αποβλέπει στην καλύτερη ανταπόκρισή τους στις φορολογικές τους υποχρεώσεις με την υποβολή περιοδικών δηλώσεων στις οποίες εμφανίζονται με ακρίβεια τα οικονομικά τους στοιχεία.

Με δεδομένη την ανάγκη προσαρμογής των προγραμμάτων των υποσυστημάτων Φ.Π.Α. - Εσόδων TAXIS, για την υποστήριξη της παραπάνω ρύθμισης, οι Δ.Ο.Υ. θα έχουν την δυνατότητα να παραλαμβάνουν περιοδικές δηλώσεις με τμηματική καταβολή του Φ.Π.Α. από τις 12/10/2009.