Απασχόληση Συνταξιούχων. - Τροποποίηση των διατάξεων για την απασχόληση των συνταξιούχων.

Εγκύκλιος e-ΕΦΚΑ 36/2024

Αριθμ. Πρωτ. 1479524/22.10.2024

Με το άρθρο 114 του νόμου 5078/2023 επέρχονται αλλαγές στην ασφαλιστική και συνταξιοδοτική νομοθεσία σε θέματα τα οποία αφορούν την απασχόληση των συνταξιούχων. Πιο συγκεκριμένα:

1. Οι συνταξιούχοι εξ ιδίου δικαιώματος του τ. Δημοσίου οι οποίοι αναλαμβάνουν εργασία υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση δικαιούνται από 01/01/2024 την καταβολή πλήρους σύνταξης κύριας και επικουρικής για όσο διάστημα απασχολούνται.

2. Για τους συνταξιούχους γήρατος εξ ιδίου δικαιώματος οι οποίοι αναλαμβάνουν εργασία σε Φορείς της Γενικής Κυβέρνησης η καταβολή της σύνταξής τους αναστέλλεται εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας τους. Για το διάστημα της αναστολής δεν καταβάλλεται ο πόρος υπέρ e-ΕΦΚΑ. Το ηλικιακό όριο της αναστολής δύναται να αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 11 του ν. 3863/2010.
Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται και οι συνταξιούχοι οι οποίοι αναλαμβάνουν καθήκοντα αιρετού καθώς οι Δήμοι και οι Περιφέρειες εμπίπτουν στο Μητρώο Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης. Έτσι εφόσον ο αιρετός έχει συμπληρώσει το 62ο έτος η σύνταξή του καταβάλλεται χωρίς περιορισμό, ενώ σε αντίθετη περίπτωση αν δεν έχει συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας του, η σύνταξή του αναστέλλεται.

3. Για την ασφάλιση των απασχολούμενων συνταξιούχων πραγματοποιούνται οι προβλεπόμενες εκ του νόμου κρατήσεις για ασφαλιστικές εισφορές και επιβάλλεται επιπλέον πόρος μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ e-ΕΦΚΑ ανάλογα με το είδος και τον τομέα της απασχόλησης.

4. Από την καταβολή του πόρου υπέρ e-ΕΦΚΑ της προηγούμενης παραγράφου εξαιρούνται:

4.1. Τα άτομα με ψυχική αναπηρία του άρθρου 23 του ν. 4488/2017 (τ. Α 176).

4.2. Οι συνταξιούχοι του ν. 612/1977 (τ. Α 176) και των διατάξεων που παραπέμπουν σε αυτόν.

4.3. Οι συνταξιούχοι του τρίτου εδαφίου της περ. α της παρ. 1 των άρθρων 1 και 26 του Π.Δ. 169/2007 (τ. Α 210).

4.4. Όσοι λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα ή το επίδομα του άρθρου 54 του Π.Δ. 169/2007.

4.5. Οι πολύτεκνοι, των οποίων το ένα τουλάχιστον των τέκνων είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του εικοστού τετάρτου (24ου) έτους της ηλικίας του ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία.

4.6. Τα πρόσωπα που αναφέρονται στην παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 4387/2016 (Α 85).

4.7. Οι συνταξιούχοι που έχουν απολυθεί από την υπηρεσία λόγω ανικανότητας (από κοινή νόσο, ατύχημα στην υπηρεσία, ατύχημα εκτός υπηρεσίας, επαγγελματική νόσο).

5. Δεν καταβάλλονται εισφορές και ο επιπλέον πόρος μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ e- ΕΦΚΑ αλλά και ο χρόνος της απασχόλησης μετά την συνταξιοδότηση δεν μπορεί να αξιοποιηθεί για τις περιπτώσεις:

6. α) Συνταξιούχων του τ. Δημοσίου που απασχολούνται στον αγροτικό τομέα ως αγρότες, μελισσοκόμοι, κτηνοτρόφοι, πτηνοτρόφοι και αλιείς εφόσον το ετήσιο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει τα 10.000€.
β) Συνταξιούχων που αμείβονται με Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών και εξαιρούνται από την υποχρέωση ασφάλισης και καταβολής εισφορών σύμφωνα με την παρ 7. του άρθρου 55 του ν. 4509/2017 και την παρ. 6 του άρθρου 243 του ν. 4957/2022.

7. Ο χρόνος ασφάλισης μετά την συνταξιοδότηση αξιοποιείται για την προσαύξηση της κύριας και επικουρικής σύνταξης και την χορήγηση συμπληρωματικής εφάπαξ παροχής μετά από αίτηση του συνταξιούχου η οποία υποβάλλεται μετά την λήξη της απασχόλησης. Το ποσό της προσαύξησης στην κύρια σύνταξη υπολογίζεται σύμφωνα με τα ποσοστά αναπλήρωσης του ν. 4670/2020 και τα οικονομικά αποτελέσματα εκκινούν από την πρώτη ημέρα του επόμενου μήνα από αυτόν που υποβλήθηκε η σχετική αίτηση.
Για την επικουρική σύνταξη χορηγείται το ποσό που προκύπτει μόνο για το χρονικό διάστημα της απασχόλησης μετά την συνταξιοδότηση σύμφωνα με το άρθρο 96 του ν. 4387/2016. Ο πόρος μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ e-ΕΦΚΑ δεν λαμβάνεται υπόψη για την προσαύξηση της ήδη καταβαλλόμενης σύνταξης ούτε στην περίπτωση χορήγησης δεύτερης σύνταξης. Σε κάθε περίπτωση για την χορήγηση συμπληρωματικής εφάπαξ παροχής είναι προαπαιτούμενη η προσμέτρηση του χρόνου μετά την συνταξιοδότηση στην κύρια σύνταξη. Στην περίπτωση μη αξιοποίησης του χρόνου μετά την συνταξιοδότηση στην κύρια σύνταξη εφαρμόζονται οι διατάξεις της παραγράφου 7 του άρθρου 35 του ν. 4387/2016 περί επιστροφής εισφορών.

8. Για τους απασχολούμενους συνταξιούχους την 12/05/2016 οι οποίοι συνέχισαν ανελλιπώς την εργασία τους και μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016 αξιοποιείται σύμφωνα με την παρ. 7 του άρθρου 114 του ν. 5078/2023 εφόσον αυτό προβλεπόταν από τις προϊσχύουσες του ν. 4387/2016 διατάξεις.

9. Ο επιπλέον πόρος μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ e-ΕΦΚΑ παρακρατείται και από όσους υποβάλλουν αίτημα συνταξιοδότησης μετά από υποχρεωτική ενημέρωση του εργοδότη τους. Σε περίπτωση απόρριψης του αιτήματος συνταξιοδότησης τα αχρεωστήτως παρακρατηθέντα ποσά επιστρέφονται στους δικαιούχους.

10. Οι συνταξιούχοι του e-ΕΦΚΑ υποχρεούνται πριν αναλάβουν εργασία υπακτέα στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ να το δηλώσουν στον φορέα. Παράλειψη της δήλωσης επιφέρει στον συνταξιούχο χρηματική κύρωση ίση με (12) κύριες και επικουρικές συντάξεις δυνάμενη να παρακρατηθεί μέχρι ¼ από την κύρια σύνταξη και μέχρι ποσού που ορίζεται από το άρθρο 46 του ν. 4670/2020 από την επικουρική. Σε περίπτωση αδυναμίας είσπραξης εφαρμόζονται οι διατάξεις του ΚΕΔΕ (ν. 4978/2022, τ. Α 190). Εφόσον από την ιδιότητα της απασχόλησης δεν προκύπτει υποχρέωση ασφαλιστικής εισφοράς ή καταβολής του επιπλέον πόρου μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ e-ΕΦΚΑ ο συνταξιούχος προβαίνει σε σχετική δήλωση στον Φορέα.

11. Σε περίπτωση μη καταβολής των εισφορών και του επιπλέον πόρου μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ e-ΕΦΚΑ από μη μισθωτούς ή αγρότες συνταξιούχους για περισσότερους από 2 μήνες, οι οφειλές παρακρατούνται από το σύνολο των συντάξεων.