Παροχή οδηγιών σχετικά με: (α) την τήρηση διατυπώσεων εξόδου εμπορευμάτων που εξάγονται από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης στο πλαίσιο Ενιαίας Σύμβασης Μεταφοράς και (β) την οριστικοποίηση ανοιχτών εξαγωγών με τελωνείο εξόδου το τελωνείο Αερολιμένα "Ελ. Βενιζέλος"

Εγκ. Α.Α.Δ.Ε. Ε 2153/19.07.2021

Σχετ.: Η αριθμ. ΔΤΔ Α 1068392/26.4.2016 (ΑΔΑ: ΩΨΜ6Η-ΔΡΧ) Εγκύκλιος «Εξαγωγή και έξοδος εμπορευμάτων από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης στο πλαίσιο του Ενωσιακού τελωνειακού Κώδικα».

Με την παρούσα εγκύκλιο δίνονται οδηγίες σχετικά με:
• Τη δυνατότητα χρήσης ενιαίας σύμβασης μεταφοράς για την εξαγωγή ενωσιακών εμπορευμάτων εκτός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης.
• Την επιτήρηση της φυσικής εξόδου των εμπορευμάτων από το τελωνείο του πραγματικού σημείου εξόδου όταν χρησιμοποιείται ενιαία σύμβαση μεταφοράς.
• Την οριστικοποίηση ανοιχτών διασαφήσεων και ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής εξαγωγής με την παροχή εναλλακτικών στοιχείων απόδειξης της εξόδου όσον αφορά περιπτώσεις εξαγωγών με τελωνείο εξόδου το τελωνείο Αερολιμένα "Ελ. Βενιζέλος".

Α. Εφαρμογή της ενιαίας σύμβασης μεταφοράς στο καθεστώς της εξαγωγής

Σε συνέχεια αναφορών και ερωτημάτων που έχουν υποβληθεί από τελωνειακές αρχές και οικονομικούς φορείς σχετικά με την τήρηση των τελωνειακών διατυπώσεων εξόδου εμπορευμάτων που εξάγονται από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης στο πλαίσιο ενιαίας σύμβασης μεταφοράς, ιδίως μέσω εταιρειών ταχυμεταφοράς και ΕΛΤΑ, παρέχονται οι ακόλουθες διευκρινίσεις που συμπληρώνουν όσα αναφέρονται στα Παραρτήματα 2 και 3 της ανωτέρω σχετικής εγκυκλίου:

Νομικό πλαίσιο-Τελωνείο εξόδου

Τελωνείο εξόδου είναι το οριζόμενο από τις τελωνειακές αρχές τελωνείο στο οποίο προσκομίζονται τα εμπορεύματα πριν εξέλθουν από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης και υποβάλλονται σε τελωνειακούς
ελέγχους όσον αφορά στην εφαρμογή των διατυπώσεων εξόδου και στους κατάλληλους ελέγχους βάσει των κινδύνων. Το τελωνείο εξόδου είναι το τελευταίο τελωνείο πριν τα εμπορεύματα εγκαταλείψουν το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης με εξαιρέσεις, μεταξύ άλλων, ως κατωτέρω:

Σύμφωνα με το άρθρο 329(7) του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2015/2447 ορίζεται ότι "κατόπιν αίτησης, τελωνείο εξόδου είναι το τελωνείο που είναι αρμόδιο για τον τόπο παραλαβής των εμπορευμάτων στο πλαίσιο ενιαίας σύμβασης μεταφοράς για τη μεταφορά των εμπορευμάτων εκτός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης από επιχειρήσεις σιδηροδρόμων, ταχυδρομικούς φορείς, αεροπορικές ή ναυτιλιακές εταιρείες, με την προϋπόθεση ότι τα εμπορεύματα πρόκειται να εγκαταλείψουν το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης σιδηροδρομικώς, ταχυδρομικώς, αεροπορικώς ή διά θαλάσσης".

Το τελωνείο που ενεργεί ως τελωνείο εξόδου σύμφωνα με τον παραπάνω κανόνα:
■ μπορεί να είναι ένα εσωτερικό τελωνείο (δηλαδή μπορεί να μη βρίσκεται στα σύνορα της Ένωσης με τρίτη χώρα) και
■ διαφέρει από το τελωνείο του πραγματικού σημείου εξόδου των εμπορευμάτων από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης.

Σύμφωνα με κατευθυντήριες οδηγίες που έχουν εκδοθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα προς εξαγωγή εμπορεύματα που μεταφέρονται από εταιρείες ταχυμεταφορών θεωρούνται επίσης ότι εξέρχονται από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης στο πλαίσιο ενιαίας σύμβασης μεταφοράς.

Μια ενιαία σύμβαση μεταφοράς μπορεί να έχει τη μορφή αεροπορικής φορτωτικής, θαλάσσιας φορτωτικής ή σιδηροδρομικής φορτωτικής που καλύπτει το σύνολο της διαδρομής των εμπορευμάτων μέχρι τον προορισμό τους εκτός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης.

Οι κανόνες σχετικά με την ενιαία σύμβαση μεταφοράς εφαρμόζονται και όταν η μεταφορική εταιρεία συνδυάζει διαφορετικά μέσα μεταφοράς ("πολυτροπική μεταφορά"). Ένα παράδειγμα πολυτροπικής μεταφοράς είναι η χρήση φορτηγών υπό τη διαχείριση μιας αεροπορικής εταιρείας ("air trucks") προκειμένου να καλυφθεί μέρος της διαδρομής για εμπορεύματα που μεταφέρονται στο πλαίσιο σύμβασης με την αεροπορική εταιρεία.

Στην περίπτωση αυτή η οδική μεταφορά για τμήμα της διαδρομής επιτρέπεται υπό την προϋπόθεση ότι τα εμπορεύματα δεν εγκαταλείπουν το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης οδικώς, δηλαδή υπό την προϋπόθεση ότι εξέρχονται από το εν λόγω έδαφος σιδηροδρομικώς, ταχυδρομικώς, αεροπορικώς ή διά θαλάσσης.

Επισημαίνεται ότι η χρήση της ενιαίας σύμβασης μεταφοράς για το καθεστώς της εξαγωγής μπορεί να εφαρμόζεται τόσο στις περιπτώσεις όπου υποβάλλεται συνήθης ή απλουστευμένη διασάφηση εξαγωγής όσο και στις περιπτώσεις όπου υποβάλλεται ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής εξαγωγής.

Εξαιρέσεις

Οι κανόνες σχετικά με την ενιαία σύμβαση μεταφοράς δεν εφαρμόζονται:
• σε περιπτώσεις εξαγωγής ενωσιακών προϊόντων που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης.
• σε περιπτώσεις επανεξαγωγής μη ενωσιακών εμπορευμάτων.1

Διατυπώσεις εξαγωγής και εξόδου στο πλαίσιο ενιαίας σύμβασης μεταφοράς

1. Διατυπώσεις εξαγωγής και εξόδου στο ίδιο τελωνείο

Όταν τα εμπορεύματα παραλαμβάνονται από τη μεταφορική εταιρεία στον τόπο για τον οποίο είναι αρμόδιο το τελωνείο εξαγωγής με τη χρήση ενιαίας σύμβασης μεταφοράς που είναι διαθέσιμη κατά τη στιγμή υποβολής της διασάφησης εξαγωγής, το τελωνείο εξαγωγής ενεργεί επίσης ως τελωνείο εξόδου. Στην περίπτωση αυτή, η διασάφηση ή το ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής εξαγωγής συμπληρώνεται ως ακολούθως:

• Στη θέση 29 "Τελωνείο εξόδου" αναγράφεται ο κωδικός του τελωνείου εξαγωγής.
• Στη θέση 44 "Ειδικές μνείες/προσκομιζόμενα έγγραφα" συμπληρώνεται ο κωδικός Ν760 "Έγγραφο μεταφοράς πολλαπλών μέσων/συνδυασμένης μεταφοράς" με τον αριθμό της ενιαίας σύμβασης μεταφοράς.

Η ενιαία σύμβαση μεταφοράς επισυνάπτεται σε ηλεκτρονική μορφή ως υποστηρικτικό έγγραφο της διασάφησης ή του ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής εξαγωγής.2

Με την παράδοση των εμπορευμάτων προς εξαγωγή στο πλαίσιο ενιαίας σύμβασης μεταφοράς εκτυπώνεται το Συνοδευτικό Έγγραφο Εξαγωγής (Σ.Ε.Ε.) το οποίο συνοδεύει την αποστολή μέχρι το πραγματικό σημείο εξόδου των εμπορευμάτων από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης.

Εν συνεχεία, το τελωνείο εξαγωγής το οποίο ενεργεί και ως τελωνείο εξόδου οριστικοποιεί τη διασάφηση εξαγωγής με βάση την ενιαία σύμβαση μεταφοράς.

Παράδειγμα: Υποβάλλεται διασάφηση ή ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής εξαγωγής στο τελωνείο Κορίνθου. Τα εμπορεύματα παραλαμβάνονται στην Κόρινθο από εταιρεία ταχυμεταφορών στο πλαίσιο ενιαίας σύμβασης μεταφοράς προκειμένου να εξέλθουν αεροπορικώς με προορισμό τις ΗΠΑ μέσω του αερολιμένα "Ελ. Βενιζέλος".

Στην περίπτωση αυτή, το τελωνείο Κορίνθου ενεργεί ταυτόχρονα ως τελωνείο εξαγωγής και εξόδου. Στη θέση 29 "Τελωνείο εξόδου" αναγράφεται ο κωδικός του τελωνείου Κορίνθου.

Στη θέση 44 συμπληρώνεται ο κωδικός Ν760 "Έγγραφο μεταφοράς πολλαπλών μέσων/συνδυασμένης μεταφοράς" με τον αριθμό της ενιαίας σύμβασης μεταφοράς.

Η ενιαία σύμβαση μεταφοράς επισυνάπτεται σε ηλεκτρονική μορφή ως υποστηρικτικό έγγραφο της διασάφησης ή του ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής εξαγωγής.

Εκτυπώνεται το Συνοδευτικό Έγγραφο Εξαγωγής το οποίο συνοδεύει τη μεταφορά των εμπορευμάτων ως τον Αερολιμένα "Ελ. Βενιζέλος" -πραγματικό σημείο εξόδου.

Το Τελωνείο Κορίνθου οριστικοποιεί τη διασάφηση ή το ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής εξαγωγής με βάση την ενιαία σύμβαση μεταφοράς.

Το τελωνείο Αερολιμένα "Ελ. Βενιζέλος" που βρίσκεται στο πραγματικό σημείο εξόδου επιτηρεί τη φυσική έξοδο των εμπορευμάτων ως κατωτέρω σημείο 3.

2. Διατυπώσεις εξαγωγής και εξόδου σε διαφορετικό τελωνείο

Όταν η ενιαία σύμβαση μεταφοράς δεν είναι διαθέσιμη κατά τη στιγμή υποβολής της διασάφησης εξαγωγής, τα εμπορεύματα έχουν τελωνιστεί προς εξαγωγή δηλώνοντας στη διασάφηση εξαγωγής ως τελωνείο εξόδου ένα συνοριακό τελωνείο (π.χ. αερολιμένα/λιμένα) της Ένωσης σύμφωνα με τη συνήθη διαδικασία. Εφόσον τα εμπορεύματα παραλαμβάνονται εν συνεχεία από τη μεταφορική εταιρεία με τη χρήση ενιαίας σύμβασης μεταφοράς σε τόπο διαφορετικό από τον τόπο για τον οποίο είναι αρμόδιο το τελωνείο εξαγωγής, εφαρμόζεται η διαδικασία που περιγράφεται στο ακόλουθο παράδειγμα.

Παράδειγμα: Υποβάλλεται διασάφηση εξαγωγής στο τελωνείο Λάρισας με τελωνείο εξόδου των εμπορευμάτων το τελωνείο Αερολιμένα "Ελ. Βενιζέλος". Δεν υπάρχει διαθέσιμη ενιαία σύμβαση μεταφοράς κατά την υποβολή της διασάφησης στο τελωνείο Λάρισας.

Στον Βόλο, τα εμπορεύματα παραλαμβάνονται από εταιρεία ταχυμεταφορών στο πλαίσιο ενιαίας σύμβασης μεταφοράς προκειμένου να εξέλθουν αεροπορικώς με προορισμό τις ΗΠΑ μέσω του αερολιμένα "Ελ. Βενιζέλος".

■ Τα εμπορεύματα προσκομίζονται στο τελωνείο Βόλου προκειμένου να τηρηθούν εκεί οι διατυπώσεις εξόδου και η ενιαία σύμβαση μεταφοράς επισυνάπτεται σε ηλεκτρονική μορφή ως υποστηρικτικό έγγραφο της διασάφησης εξαγωγής.
■ Ακολουθεί διαδικασία εκτροπής προκειμένου το τελωνείο εξαγωγής (Λάρισας) να καταστήσει διαθέσιμα τα στοιχεία της διασάφησης εξαγωγής στο πραγματικό τελωνείο εξόδου (Βόλου).
■ Το τελωνείο Λάρισας ενημερώνει επίσης το δηλωθέν τελωνείο εξόδου (δηλαδή το τελωνείο Αερολιμένα "Ελ. Βενιζέλος") ότι τα εμπορεύματα έχουν αφιχθεί σε διαφορετικό τελωνείο εξόδου.
■ Το Τελωνείο Βόλου λειτουργεί ως τελωνείο εξόδου και επιβεβαιώνει την έξοδο των εμπορευμάτων αποστέλλοντας στο τελωνείο εξαγωγής (Λάρισας) το μήνυμα ΙΕ518 "Αποτελέσματα ελέγχου" με χρήση της ένδειξης Α4, συμπληρώνοντας ως διαφορά στο πεδίο "Πιστοποιητικά/Έγγραφα" τον κωδικό Ν760 και τον αριθμό της ενιαίας σύμβασης.
■ Στη συνέχεια, το τελωνείο Λάρισας οριστικοποιεί τη διασάφηση εξαγωγής με βάση την ενιαία σύμβαση μεταφοράς.
■ Το τελωνείο Αερολιμένα "Ελ. Βενιζέλος" που βρίσκεται στο πραγματικό σημείο εξόδου επιτηρεί τη φυσική έξοδο των εμπορευμάτων ως κατωτέρω σημείο 3.

3. Έλεγχοι στο πραγματικό σημείο εξόδου

Το αρμόδιο τελωνείο στο πραγματικό σημείο εξόδου μπορεί να ζητήσει από τον μεταφορέα τις πληροφορίες που ορίζονται στο άρθρο 333(6) του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2015/2447. Στο πλαίσιο αυτό και για τη διευκόλυνση των τελωνειακών ελέγχων, τονίζεται ότι κατά την άφιξη των εμπορευμάτων στο πραγματικό σημείο εξόδου ο μεταφορέας πρέπει να έχει στη διάθεσή του το Σ.Ε.Ε. και αντίγραφο της ενιαίας σύμβασης μεταφοράς, ούτως ώστε να είναι σε θέση να παράσχει τις απαραίτητες πληροφορίες στο τελωνείο του πραγματικού σημείου εξόδου κατά τη διενέργεια ενδεχόμενων διασταυρωτικών ελέγχων.

Παρακαλούνται τα τελωνεία για την εφαρμογή των ανωτέρω οδηγιών σχετικά με τη χρήση της ενιαίας σύμβασης μεταφοράς από τους οικονομικούς φορείς για το καθεστώς της εξαγωγής, ούτως ώστε να διευκολυνθεί η ροή του θεμιτού εξαγωγικού εμπορίου και να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος των τελωνείων της χώρας μας που βρίσκονται στα πραγματικά σημεία εξόδου των εμπορευμάτων από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης.

Β. Οριστικοποίηση ανοιχτών εξαγωγών με τελωνείο εξόδου το Τελωνείο Αερολιμένα "Ελ. Βενιζέλος"

Η Υπηρεσία μας έχει ενημερωθεί σχετικά με ένα μεγάλο πλήθος διασαφήσεων εξαγωγής και ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής εξαγωγής που έχουν υποβληθεί σε διάφορα τελωνεία εξαγωγής της χώρας μας και για τα οποία δεν έχει επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα η έξοδος των εμπορευμάτων από το τελωνείο Αερολιμένα "Ελ. Βενιζέλος" ως τελωνείο εξόδου.

Στο πλαίσιο αυτό τα αρμόδια τελωνεία εξαγωγής, εφόσον έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία έρευνας που προβλέπεται στο άρθρο 335 (1) έως (3) του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2015/2447 χωρίς να έχουν λάβει πληροφορίες σχετικά με την έξοδο των εμπορευμάτων από το τελωνείο Αερολιμένα, οφείλουν να ειδοποιήσουν τους ενδιαφερόμενους εξαγωγείς/διασαφιστές προκειμένου να προσκομίσουν τα απαιτούμενα εναλλακτικά στοιχεία απόδειξης της εξόδου και να οριστικοποιηθούν άμεσα οι συγκεκριμένες εξαγωγές, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο άρθρο 335(4) του ανωτέρω Κανονισμού και στην ενότητα 3.12 του Μέρους Α' της ανωτέρω σχετικής εγκυκλίου.

Τονίζεται ότι η οριστικοποίηση των εξαγωγών με την παροχή εναλλακτικών στοιχείων απόδειξης της εξόδου στις προαναφερόμενες περιπτώσεις - και ειδικά στις περιπτώσεις ανοιχτών ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής εξαγωγής εμπορευμάτων που μεταφέρονται μέσω εταιρειών ταχυμεταφοράς- είναι αναγκαία αφενός για σκοπούς διευκόλυνσης των οικονομικών φορέων και αφετέρου για την αποσυμφόρηση του τελωνείου Αερολιμένα "Ελ. Βενιζέλος", λαμβάνοντας ιδίως υπόψη τη μεγάλη αύξηση του φόρτου εργασιών του συγκεκριμένου τελωνείου λόγω της εφαρμογής της νέας δέσμης μέτρων ΦΠΑ για το ηλεκτρονικό εμπόριο από 01/07/2021.

Τέλος, εφιστούμε την προσοχή σε όλες τις τελωνειακές αρχές για την πιστή τήρηση και εφαρμογή των διατάξεων και των παρεχόμενων οδηγιών ώστε να αποφεύγεται η συσσώρευση εκκρεμοτήτων και να μη δημιουργούνται καθυστερήσεις και προβλήματα κατά την ολοκλήρωση των εξαγωγών.

Ο ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΑΔΕ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ

1 Άρθρο 329(7α) του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2015/2447.
2 Η επισύναψη υποστηρικτικών εγγράφων στη διασάφηση (ή στο ΕΔΕ Άνευ Στατιστικής) εξαγωγής πραγματοποιείται από τη λειτουργική περιοχή «Ενέργειες»/«Αίτηση με Συνημμένα Αρχεία από Οικονομικό Φορέα» σύμφωνα με τις αναλυτικές οδηγίες που περιέχονται στο "Εγχειρίδιο χρήσης για την υποβολή επισυναπτόμενων αρχείων", το οποίο βρίσκεται αναρτημένο στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://www.aade.gr/sites/default/files/2020-02/episinaci_itrader.pdf