Αναστολή καταβολής ΦΠΑ σε περίπτωση πλειστηριασμού πλοίου με υπερθεματιστή εταιρεία ειδικού σκοπού

Εγκ. Α.Α.Δ.Ε. Ε 2167/16.10.2020

Σχετικά με την εφαρμογή της ΑΥΟ ΠΟΛ.1107/1998 σε περίπτωση πλειστηριασμού πλοίου που ο υπερθεματιστής είναι «εταιρεία ειδικού σκοπού» με αποκλειστικό σκοπό την απόκτηση επιχειρηματικών απαιτήσεων για την τιτλοποίησή  τους βάσει του ν. 3156/2003 και δεδομένου του μεγάλου αριθμού τιτλοποιήσεων απαιτήσεων από δάνεια, κατ' εφαρμογή του ανωτέρω νόμου, παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες για την ομοιόμορφη εφαρμογή των διατάξεων:

1. Σύμφωνα με το άρθρο 1 της ΑΥΟ ΠΟΛ.1107/1998 στην περίπτωση παράδοσης, κατόπιν πλειστηριασμού, πλοίου, το οποίο απαλλάσσεται από τον ΦΠΑ, σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης α' της παραγράφου 1 του άρθρου 27 του κώδικα ΦΠΑ (ν. 2859/2000), όπως ισχύει, και εφόσον ο υπερθεματιστής είναι πιστωτικό ίδρυμα, υποκείμενο στο φόρο, ανεξάρτητα αν πραγματοποιεί κατ' αποκλειστικότητα απαλλασσόμενες πράξεις, το οποίο δεν προτίθεται το ίδιο να εκμεταλλευτεί το εν λόγω πλοίο, αναστέλλεται η καταβολή του αναλογούντος στην παράδοση αυτού φόρου. Η ανωτέρω αναστολή εφαρμόζεται με τις προϋποθέσεις και διαδικασία που καθορίζεται στα επόμενα άρθρα της εν λόγω απόφασης.

2. Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 10 παρ. 13 του ν. 3156/2003, η πώληση και η μεταβίβαση απαιτήσεων σύμφωνα με το άρθρο αυτό, συμπεριλαμβανομένων των απαιτήσεων από τραπεζικά δάνεια και πιστώσεις πάσης φύσεως, κατά κεφάλαιο, τόκους και λοιπά έξοδα, δεν μεταβάλλει την ουσιαστική, δικονομική και φορολογική φύση των μεταβιβαζόμενων απαιτήσεων και των σχετικών δικαιωμάτων, όπως ίσχυαν αυτά πριν από τη μεταβίβαση σύμφωνα με τις κατά περίπτωση εφαρμoστέες διατάξεις. Ειδικά προνόμια που ισχύουν υπέρ του μεταβιβάζοντος διατηρούνται και ισχύουν υπέρ της εταιρείας ειδικού σκοπού. Στα ειδικά προνόμια του προηγούμενου εδαφίου περιλαμβάνονται και τα προνόμια περί την εκτέλεση (δυνάμει του ν.δ. 17.7/13.8.1923 ή άλλης διάταξης) και εκπτώσεις και απαλλαγές από φόρους και τέλη πάσης φύσεως που ίσxυαν κατά τις κατά περίπτωση εφαρμoστέες διατάξεις στο πρόσωπο του μεταβιβάζοντος αναφορικά με την επιδίωξη των μεταβιβαζόμενων απαιτήσεων και την ενάσκηση κάθε σχετικού δικαιώματος.

3. Κατά την παρ. 1 του άρθρου 10 του παραπάνω ν. 3156/2003, για τους σκοπούς του νόμου αυτού τιτλοποίηση απαιτήσεων είναι η μεταβίβαση επιχειρηματικών απαιτήσεων λόγω πώλησης με σύμβαση που καταρτίζεται εγγράφως μεταξύ "μεταβιβάζοντος" και "αποκτώντος" σε συνδυασμό με την έκδοση και διάθεση, με ιδιωτική τοποθέτηση μόνον, ομολογιών οποιουδήποτε είδους ή μορφής, η εξόφληση των οποίων πραγματοποιείται: (α) από το προϊόν είσπραξης των επιχειρηματικών απαιτήσεων που μεταβιβάζονται ή (β) από δάνεια, πιστώσεις ή συμβάσεις παραγώγων χρηματοοικονομικών μέσων.
 
4. Κατά την παρ. 2 του παραπάνω άρθρου 10, για τους σκοπούς του νόμου αυτού "μεταβιβάζων" είναι έμπορος με κατοικία ή έδρα στην Ελλάδα ή στην αλλοδαπή, εφόσον έχει εγκατάσταση στην Ελλάδα. "Αποκτών" είναι το νομικό πρόσωπο ή νομικά πρόσωπα τα οποία έχουν ως αποκλειστικό σκοπό την απόκτηση επιxειρηματικών απαιτήσεων για την τιτλοποίησή τους σύμφωνα με το νόμο αυτόν ("εταιρεία ειδικού σκοπού"), προς τα οποία μεταβιβάζονται λόγω πώλησης οι επιχειρηματικές απαιτήσεις, εκδότης των ομολογιών είναι ο ίδιος ο αποκτών.

5. Εν συνεχεία, σύμφωνα με την παρ. 3 του ιδίου ως άνω άρθρου, αν η εταιρεία ειδικού σκοπού εδρεύει στην Ελλάδα, πρέπει να είναι ανώνυμη εταιρεία και διέπεται από τις διατάξεις του νόμου αυτού και συμπληρωματικά από τις διατάξεις περί ανωνύμων εταιρειών και τις διατάξεις του ν.δ. 17 Ιουλίου/13 Αυγούστου 1923, εφόσoν δεν είναι αντίθετες με το νόμο αυτόν. Η διάταξη της περιπτώσεως (γ) της παραγράφου 1 του άρθρου 48 του κ.ν. 2190/1920 δεν εφαρμόζεται.

6. Επίσης, σύμφωνα με την παρ. 14 του ίδιου ως άνω άρθρου, με σύμβαση που συνάπτεται εγγράφως η είσπραξη και εν γένει διαχείριση των μεταβιβαζόμενων απαιτήσεων μπορεί να ανατίθεται σε πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα που παρέχει νομίμως υπηρεσίες σύμφωνα με το σκοπό του στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, στον μεταβιβάζοντα ή και σε τρίτο, εφόσον ο τελευταίος είτε είναι εγγυητής των μεταβιβαζόμενων απαιτήσεων είτε ήταν επιφορτισμένο με τη διαχείριση ή την είσπραξη των απαιτήσεων πριν τη μεταβίβασή τους στον αποκτώντα. Αν η εταιρεία ειδικού σκοπού δεν εδρεύει στην Ελλάδα και οι μεταβιβαζόμενες απαιτήσεις είναι απαιτήσεις κατά καταναλωτών πληρωτέες στην Ελλάδα, τα πρόσωπα στα οποία ανατίθεται η διαχείριση πρέπει να έχουν εγκατάσταση στην Ελλάδα. Σε περίπτωση υποκατάστασης του διαχειριστή, ο υποκατάστατος ευθύνεται αλληλεγγύως και εις ολόκληρον με τον διαχειριστή.

7. Από τις προαναφερόμενες διατάξεις προκύπτει ότι εταιρείες ειδικού σκοπού είτε εδρεύουν στην Ελλάδα είτε εκτός αυτής στις οποίες έχουν μεταβιβαστεί επιχειρηματικές απαιτήσεις λόγω πώλησης δυνάμει του ν. 3156/2003 (τιτλοποίηση απαιτήσεων) διατηρούν υπέρ τους τα ειδικά προνόμια που ισχύουν υπέρ του μεταβιβάζοντος τις σχετικές απαιτήσεις. Στα ειδικά αυτά προνόμια περιλαμβάνονται και τα προνόμια περί την εκτέλεση και εκπτώσεις ή απαλλαγές από φόρους και τέλη πάσης φύσεως που ίσxυαν κατά τις κατά περίπτωση εφαρμoστέες διατάξεις στο πρόσωπο του μεταβιβάζοντος αναφορικά με την επιδίωξη των μεταβιβαζόμενων απαιτήσεων και την ενάσκηση κάθε σχετικού δικαιώματος.

8. Κατά συνέπεια, με την παρούσα διευκρινίζεται ότι η αναστολή καταβολής του αναλογούντος φόρου κατά τον πλειστηριασμό πλοίου, εφαρμόζεται και στην περίπτωση που υπερθεματιστής είναι αντί του πιστωτικού ιδρύματος (μεταβιβάζοντος την επιχειρηματική απαίτηση) η εταιρία ειδικού σκοπού (αποκτών την απαίτηση). Επομένως, εφαρμόζεται η διαδικασία της ΑΥΟ ΠΟΛ.1107/1998 και στις περιπτώσεις εταιρειών ειδικού σκοπού που αναδεικνύονται υπερθεματιστές κατά τον πλειστηριασμό πλοίου, σύμφωνα με τους ειδικότερους όρους και προϋποθέσεις της εν λόγω απόφασης. Απαραίτητη προϋπόθεση, σε κάθε περίπτωση, είναι η εταιρεία ειδικού σκοπού να διαθέτει ΑΦΜ/ΦΠΑ στην Ελλάδα.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
Γ. ΠΙΤΣΙΛΗΣ