Κοινοποίηση των διατάξεων των άρθρων 65 έως και 72 του ν.4676 «Εκσυγχρονισμός θεσμικού πλαισίου για τις θαλάσσιες ενδομεταφορές και λοιπές διατάξεις» (ΦΕΚ Α' 67/19.3.2020) αναφορικά με τροποποιήσεις του ν. 4256/2014 (Τουριστικά πλοία και άλλες διατάξεις)

Εγκ. Α.Α.Δ.Ε. Ε 2051/21.04.2020

1. Με τις διατάξεις του ν.4676/2020 και ιδιαιτέρως των άρθρων 65 έως και 71 του νόμου αυτού τροποποιούνται οι διατάξεις των άρθρων 4 παρ 1β, 7 παρ.2.β, 9 παρ.2, 10 παρ.1 και 2, 13, καθώς και του άρθρου 15 του ν.4256/2014, όπως ισχύει. Ειδικότερα ως σημαντικές για τη φορολογική και τελωνειακή διοίκηση κρίνονται οι εξής:

α) Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 παράγραφος 2 του ν. 4256/2014 ορίζεται ότι το επαγγελματικό πλοίο αναψυχής επιτρέπεται κατά το διάστημα που δεν εκτελεί σύμβαση ναύλωσης, να ιδιοχρησιμοποιείται, με την προϋπόθεση η ιδιοχρησιμοποίηση αυτή να καταχωρίζεται στο e-Μητρώο Πλοίων. Επιπλέον σύμφωνα με τα οριζόμενα στην αριθ. πρωτ. ΠΟΛ 1209/2018 ΚΥΑ, σχετικά με τον καθορισμό διαδικασίας καταχώρισης και μεταβολής των στοιχείων του e-Μητρώου Πλοίων, η ιδιοχρησιμοποίηση θεωρείται μεταβολή των στοιχείων του e-Μητρώου Πλοίων.

Ωστόσο, στα πλαίσια εκσυγχρονισμού του θεσμικού πλαισίου για τις θαλάσσιες ενδομεταφορές μεταξύ άλλων και της διαδικασίας καταχώρισης της ιδιοχρησιμοποίησης των επαγγελματικών σκαφών αναψυχής, ο νόμος 4676/2020 με το άρθρο 67 τροποποίησε την παράγραφο 2 του άρθρου 9 του ν.4256/2014 και ορίζεται ότι εφεξής, κατά το διάστημα που το επαγγελματικό πλοίο αναψυχής, ανεξαρτήτως σημαίας, δεν εκτελεί σύμβαση ναύλωσης, επιτρέπεται η ιδιοχρησιμοποίησή του από τον πλοιοκτήτη ή τον εφοπλιστή, με αποκλειστικό σκοπό την αναψυχή, εφόσον αυτό καταχωριστεί στην ηλεκτρονική εφαρμογή της περίπτωσης β' της παραγράφου 2 του άρθρου 7 του ίδιου νόμου, ήτοι σε ηλεκτρονική εφαρμογή που θα υλοποιηθεί για τον σκοπό αυτόν, η οποία θα διασυνδέεται με το e- Μητρώο πλοίων.

Εντούτοις μέχρι την έναρξη λειτουργίας της ως άνω εφαρμογής, η ιδιοχρησιμοποίηση δηλώνεται στη Λιμενική Αρχή στην περιοχή αρμοδιότητας της οποίας βρίσκεται το πλοίο, από τον πλοιοκτήτη ή τον εφοπλιστή του και καταχωρίζεται στο Ειδικό Έντυπο Πληροφοριακών Στοιχείων του Επαγγελματικού Πλοίου Αναψυχής (Ε.Ε.Π.Σ.Ε.Π.Α.). Σε περιπτώσεις ιδιοχρησιμοποίησης του επαγγελματικού πλοίου αναψυχής από τον πλοιοκτήτη ή τον εφοπλιστή, δεν χορηγείται απαλλαγή από το δασμό, τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης και τον Φ.Π.Α. των καυσίμων και λιπαντικών με τα οποία εφοδιάζονται τα πλοία αυτά, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην κείμενη τελωνειακή νομοθεσία.

Η ανωτέρω διάταξη ισχύει σύμφωνα με το άρθρο 88 του ν.4676/2020 από τη δημοσίευση του νόμου, ήτοι από 19.3.2020. Από την ημερομηνία αυτή λοιπόν η ιδιοχρησιμοποίηση καταχωρίζεται χειρόγραφα στο Ειδικό Έντυπο Πληροφοριακών Στοιχείων του Επαγγελματικού Πλοίου Αναψυχής (Ε.Ε.Π.Σ.Ε.Π.Α.) και οι αρμόδιες τελωνειακές και φορολογικές αρχές δύναται να επιβεβαιώνουν μέσω του εντύπου αυτού την ορθή χορήγηση απαλλαγής των καυσίμων και λιπαντικών με τα οποία εφοδιάζονται τα πλοία αυτά, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην κείμενη τελωνειακή και φορολογική νομοθεσία.

β) Επιπλέον και όσον αφορά την ηλεκτρονική εφαρμογή της περίπτωσης β' της παραγράφου 2 του άρθρου 7 επισημαίνεται ότι σύμφωνα με το άρθρο 66 του ν. 4676/2020 η εν λόγω ηλεκτρονική εφαρμογή θα περιλαμβάνει την υποβολή των στοιχείων του ναυλοσυμφώνου, τα στοιχεία των ενημερωμένων καταστάσεων επιβαινόντων καθώς και πληροφοριών ιδιοχρησιμοποίησης των επαγγελματικών πλοίων αναψυχής και των τυχόν μεταβολών όλων των ανωτέρω στις αρμόδιες Αρχές (μέσω καταχώρισης στην ηλεκτρονική εφαρμογή). H ως άνω ηλεκτρονική εφαρμογή θα διασυνδέεται με το «e-Μητρώο Πλοίων».

γ) Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 68 του ν. 4676/2020, καταργείται το Δελτίο Κίνησης Πλοίου Αναψυχής (ΔΕ.Κ.ΠΑ) για τα ιδιωτικά πλοία αναψυχής υπό ελληνική σημαία ή σημαία των άλλων κρατών - μελών της Ε.Ε και θεσμοθετείται η υποχρέωση για εφοδιασμό των πλοίων αναψυχής με κατάσταση επιβαινόντων, ανά κατηγορία πλοίου, σύμφωνα με τα ειδικότερα αναφερόμενα στην εν λόγω διάταξη. Η ανωτέρω διάταξη ισχύει από 19.4.2020 (σύμφωνα με την παράγραφο 2 του ως άνω άρθρου 68).

Η υποχρέωση έκδοσης Δελτίου Κίνησης - Transit Log - για τα ιδιωτικά πλοία αναψυχής με σημαία ή νηολόγιο Τρίτης Χώρας ή ειδικού φορολογικού εδάφους του Παραρτήματος ΙΙ του Κώδικα Φ.Π.Α. (κύρωση με το ν.2859/00) παραμένει σε ισχύ σύμφωνα με τους όρους της κείμενης Τελωνειακής νομοθεσίας.

δ) Με το άρθρο 69 αντικαταστάθηκε η παράγραφος 2 του άρθρου 10 του ν.4256/2014 και ορίζεται ότι με την επιφύλαξη των διατάξεων των περιπτώσεων γ' και δ' της παραγράφου 3 του άρθρου 9, οι Πλοίαρχοι ή Κυβερνήτες ιδιωτικών πλοίων αναψυχής υπό ελληνική σημαία ή σημαία άλλου κράτους - μέλους της Ε.Ε. απαλλάσσονται από την υποχρέωση λήψης αδείας απόπλου και δήλωσης κατάπλου σε κάθε Λιμενική Αρχή προσέγγισης. Οι ως άνω εκπληρώνουν την υποχρέωση αυτή κάθε φορά, στη Λιμενική Αρχή του πρώτου λιμένα στον οποίο καταπλέουν στην Ελλάδα από το εξωτερικό και στη Λιμενική Αρχή του τελευταίου λιμένα απόπλου για το εξωτερικό. Υπό την επιφύλαξη των διατάξεων των περιπτώσεων γ' και δ' της παραγράφου 3 του άρθρου 9, οι διατάξεις της παρούσας παραγράφου δεν εφαρμόζονται στα ιδιωτικά πλοία αναψυχής υπό σημαία κράτους εκτός της Ε.Ε. και στα πλοία αναψυχής, ανεξαρτήτως σημαίας, που έχουν χαρακτηριστεί επαγγελματικά σύμφωνα με το δίκαιο άλλης χώρας, τα οποία υποχρεούνται σε λήψη άδειας απόπλου και δήλωσης κατάπλου στη Λιμενική Αρχή κάθε λιμένα. Οι ανωτέρω διατάξεις ισχύουν σύμφωνα με το άρθρο 88 του ν.4676/2020 από τη δημοσίευση του νόμου, ήτοι από 19.3.2020. Με την ισχύουσα έως 18.3.2020 διάταξη οι κυβερνήτες ιδιωτικών πλοίων αναψυχής, υπό σημαία ελληνική ή άλλου κράτους - μέλους της Ε.Ε., απαλλάσσονταν από την υποχρέωση να λαμβάνουν άδεια απόπλου από τη Λιμενική Αρχή ή να δηλώνουν αντίστοιχα κατάπλου.

ε) Με το άρθρο 70 αντικαταστάθηκε το άρθρο 13 του ν.4256/2014 όσον αφορά την επιβολή κυρώσεων, αρμοδιότητας του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, για τη μη συμμόρφωση με τις διατάξεις του ν.4256/2014, κατά περίπτωση.

Επισημαίνεται ότι τα εν λόγω πρόστιμα επιβάλλονται χωρίς να επηρεάζονται οι κυρώσεις που προβλέπονται και επιβάλλονται από την Φορολογική και Τελωνειακή νομοθεσία.

2. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 72 του ν.4676/2020 ορίζεται ότι αιτήσεις καταχώρισης στο Μητρώο του άρθρου 2 του ν. 4256/2014 (Α' 92) πλοίου αναψυχής, εφοδιασμένου κατά την 15.9.2019 με άδεια του ν. 2743/1999 (Α' 211) ή άδεια της παραγράφου 8 του άρθρου 15 του ν. 4256/2014 σε ισχύ, που δεν υποβλήθηκαν έως τις 15.9.2019 σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 15 του ν. 4256/2014, υποβάλλονται, κατ' εξαίρεση, εντός εξάμηνης αποκλειστικής προθεσμίας, ήτοι έως και 19.9.2020.

Οι Πράξεις του Προϊσταμένου της αρμόδιας Διεύθυνσης του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής που εκδόθηκαν έως την έναρξη ισχύος του ν.4676/2020, ήτοι την 19-03-2020 κατ' εφαρμογή των διατάξεων της περίπτωσης στ' της παραγράφου 1, της περίπτωσης δ' της παραγράφου 2 και του τελευταίου εδαφίου της περίπτωσης γ' της παραγράφου 8 του άρθρου 15 του ν. 4256/2014, ανακαλούνται με πράξη του ίδιου οργάνου μόνον υπό την προϋπόθεση της υποβολής των ως άνω αιτήσεων και εντός της οριζόμενης αποκλειστικής εξάμηνης προθεσμίας.

Οι ανωτέρω πράξεις ανάκλησης κοινοποιούνται από την αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής στις αρμόδιες υπηρεσίες της Φορολογικής και Τελωνειακής Διοίκησης. Τυχόν ποσά Φ.Π.Α. και λοιπές φορολογικές επιβαρύνσεις που έχουν καταβληθεί για πράξεις που ανακαλούνται εξαιτίας της ανωτέρω ρύθμισης, επιστρέφονται κατόπιν υποβολής έγγραφου αιτήματος, εφαρμοζομένων των διατάξεων του άρθρου 42 του ν. 4174/2013 (Α' 170) καθώς και των διατάξεων περί επιστροφής αχρεωστήτως εισπραχθέντων του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα. Αντίθετα τυχόν ποσά που αφορούν σε e-παράβολα που έχουν πληρωθεί για την εγγραφή εκ νέου πλοίου στο «e- Μητρώο Πλοίων», μετά την 15.9.2019 και λόγω της παύσης της άδειας του (η οποία ανακαλείται σύμφωνα με τα ανωτέρω), δεν επιστρέφονται.

3. Τέλος επισημαίνεται ότι όσον αφορά τις διατάξεις του ν.4256/2014 καθώς και το ηλεκτρονικό μητρώο τουριστικών πλοίων και μικρών σκαφών (e-Μητρώο Πλοίων - σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο άρθρο 2 του νόμου αυτού) έχουν κοινοποιηθεί έως σήμερα η εγκύκλιος ΠΟΛ 1141/2015, η εγκύκλιος ΠΟΛ 1197/2018, η απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής με αριθμ. ΠΟΛ 1209/2018, η εγκύκλιος Ε.2094/2019, οδηγίες με το αριθμ. πρωτ. Ο ΔΕΕΦ Α 1113548 ΕΞ 2019/09-08-2019 έγγραφο, καθώς και λειτουργική διαδικασία με τίτλο «12.11 Καταχώρηση τουριστικών πλοίων και μικρών σκαφών του ν. 4256/2014 (Α' 92) στο «e- Μητρώο» πλοίων (μόνο κατά το μέρος που αφορά στη Δ.Ο.Υ.)» το οποίο έχει κοινοποιηθεί με το αριθμ. πρωτ. Δ. ΟΡΓ. Γ 1179398 ΕΞ 27.12.2019 έγγραφο.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
Γ. ΠΙΤΣΙΛΗΣ