Παροχή οδηγιών, στο πλαίσιο της λήψης έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, κατά την εκτέλεση τελωνειακών εργασιών

Εγκ. Α.Α.Δ.Ε. Ε 2050/16.04.2020

ΣΧΕΤ. : 1. Η με αρ. Ε.2003/2019 (Α.Δ.Α.: ΩΣΘΠ46ΜΠ3Ζ-4ΛΟ) εγκύκλιος του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε.
2. H αριθμ. ΔΤΔ Α 1002472 ΕΞ2020/07-01-2020 εγκύκλιος ΑΑΔΕ «Είσοδος εμπορευμάτων στο τελωνειακό έδαφος της Ένωσης - Προσκόμιση των εμπορευμάτων στο τελωνείο - Προσωρινή εναπόθεση» (ΑΔΑ: ΨΛΛ446ΜΠ3Ζ-3ΡΤ)
3. Η αριθμ. ΔΤΔ Α 1068392 ΕΞ 2016/26.4.2016 εγκύκλιος της Γενικής Διευθύντριας Τελωνείων και ΕΦΚ «Εξαγωγή & Έξοδος εμπορευμάτων από το τελωνειακό έδαφος της Ένωσης στο πλαίσιο του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα - Αντικατάσταση της Δ19Α 5013811 ΕΞ 3.6.2014» (ΑΔΑ: ΩΨΜ6Η-ΔΡΧ)

Στο πλαίσιο της λήψης έκτακτων μέτρων για την αντιμετώπιση του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού COVID-19, κατά την εκτέλεση τελωνειακών εργασιών, σας κοινοποιούμε οδηγίες σχετικά με την εκτέλεση τελωνειακών εργασιών, ως ακολούθως:

1. Απόδειξη του ενωσιακού χαρακτήρα των εμπορευμάτων.
2. Διακίνηση εμπορευμάτων υπό το καθεστώς ενωσιακής/κοινής διαμετακόμισης
2.1. Διατυπώσεις στο τελωνείο αναχώρησης
2.2. Διατυπώσεις στο τελωνείο διέλευσης
2.3. Διατυπώσεις στο τελωνείο προορισμού
3. Διακίνηση εμπορευμάτων με χρήση δελτίων TIR
4. Προθεσμία για την προσωρινή εναπόθεση εμπορευμάτων
5. Δυνατότητα αναβολής της ακύρωσης διασάφησης εξαγωγής ή επανεξαγωγής

1. Απόδειξη του ενωσιακού χαρακτήρα των εμπορευμάτων.

Στις περιπτώσεις διακίνησης εμπορευμάτων με έναν εκ των ακόλουθων τρόπων, δεν απαιτείται η απόδειξη του ενωσιακού χαρακτήρα των εμπορευμάτων κατά την επανείσοδό τους στο τελωνειακό έδαφος της Ε.Ε. και επομένως δεν απαιτείται η προσκόμιση πιστοποιητικού T2L ή ισοδυνάμου αποδεικτικού ενωσιακού χαρακτήρα (άρθρο 119, παρ.2.Καν. (ΕΕ) 2446/2015)
α) όταν τα εμπορεύματα μεταφέρονται αεροπορικώς και φορτώθηκαν ή μεταφορτώθηκαν σε ενωσιακό αερολιμένα με προορισμό άλλον ενωσιακό αερολιμένα, εφόσον η μεταφορά πραγματοποιείται βάσει ενιαίου παραστατικού μεταφοράς που έχει εκδοθεί σε κράτος μέλος·
β) όταν, προκειμένου για θαλάσσια μεταφορά, τα εμπορεύματα έχουν μεταφερθεί μεταξύ ενωσιακών λιμένων στο πλαίσιο τακτικής γραμμής θαλάσσιας μεταφοράς για την οποία έχει χορηγηθεί άδεια σύμφωνα με το άρθρο 120 Καν. (ΕΕ) 2446/2015·
γ) όταν, προκειμένου για σιδηροδρομική μεταφορά, τα εμπορεύματα έχουν μεταφερθεί σιδηροδρομικώς μέσω τρίτης χώρας η οποία είναι συμβαλλόμενο μέρος της σύμβασης περί καθεστώτος κοινής διαμετακόμισης βάσει ενιαίου παραστατικού μεταφοράς που έχει εκδοθεί σε κράτος μέλος και η δυνατότητα αυτή προβλέπεται σε διεθνή συμφωνία.
Επιπλέον, δύναται να αποδειχτεί ο ενωσιακός χαρακτήρας των διακινούμενων εμπορευμάτων με χρήση του τιμολογίου τους ή του εγγράφου μεταφοράς τους ως ακολούθως:
i. όταν η αξία των διακινούμενων εμπορευμάτων υπερβαίνει τις 15.000€, τότε είναι απαραίτητο το έγγραφο(τιμολόγιο ή έγγραφο μεταφοράς) να είναι δεόντως συμπληρωμένο και υπογεγραμμένο από τον ενδιαφερόμενο και θεωρημένο από το τελωνείο. Η θεώρηση γίνεται κατόπιν αίτησης του ενδιαφερόμενου.
il. όταν η αξία των διακινούμενων εμπορευμάτων δεν υπερβαίνει τις 15.000€, τότε δεν απαιτείται θεώρηση από το αρμόδιο τελωνείο. Ωστόσο, πρέπει να αναγράφονται στο τιμολόγιο ή στο έγγραφο μεταφοράς, εκτός από τα απαραίτητα στοιχεία, το όνομα και η διεύθυνση του αρμόδιου τελωνείου.
Για το διάστημα ισχύος των έκτακτων μέτρων και σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η προσκόμιση πρωτοτύπων εγγράφων απόδειξης του ενωσιακού χαρακτήρα, γίνεται αποδεκτή η προσκόμιση αντιγράφων αυτών, σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή. Οι τελωνειακές αρχές θα προβαίνουν σε έλεγχο γνησιότητας είτε ηλεκτρονικά (όπου υπάρχει δυνατότητα) είτε με χρήση δελτίου έρευνας.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι, οι φορείς για να διευκολυνθούν έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν τρόπο μεταφοράς που δεν απαιτεί την απόδειξη ενωσιακού χαρακτήρα των εμπορευμάτων ή τη χρήση αποδεικτικού που δεν απαιτεί προσκόμιση στο τελωνείο.

2. Διακίνηση εμπορευμάτων υπό το καθεστώς ενωσιακής/κοινής διαμετακόμισης

2.1. Διατυπώσεις στο τελωνείο αναχώρησης

Η εκ των προτέρων ηλεκτρονική υποβολή δεδομένων διασάφησης διαμετακόμισης είναι υποχρεωτική για τη χρήση του καθεστώτος ενωσιακής/κοινής διαμετακόμισης, όπως και του καθεστώτος TIR. Τα επισυναπτόμενα έγγραφα (CMR, τιμολόγια, κ.λπ.) συνυποβάλλονται υποχρεωτικά σε ηλεκτρονική μορφή, προς διευκόλυνση του ενδιαφερόμενου κατά τη διέλευση συνόρων και τη διεξαγωγή τελωνειακών διατυπώσεων και ελέγχων.
Υποβολή με φυσική παρουσία μπορεί να γίνει μόνο κατόπιν επικοινωνίας με το αρμόδιο τελωνείο και ορισμού ημερομηνίας και ώρας συνάντησης. Ορισμός ημερομηνίας και ώρας συνάντησης απαιτείται σε κάθε περίπτωση που προβλέπεται η σφράγιση εγγράφων που συνοδεύουν τα διακινούμενα εμπορεύματα.
Για την εξακρίβωση της ταυτότητας των διακινούμενων εμπορευμάτων συνιστάται η χρήση εναλλακτικών μέτρων αντί της σφράγισης, όπου είναι δυνατόν (π.χ. για βαρέα ή ογκώδη ή εμπορεύματα που φέρουν serial number), όπως περιγράφεται στην Ε.2003/2019 (ΑΔΑ: ΩΣΘΠ46ΜΠ3Ζ-4ΛΟ). Υπενθυμίζεται ότι σε αυτή την περίπτωση είναι υποχρεωτική η αναγραφή της περιγραφής των εμπορευμάτων στη θέση 31 της διασάφησης.
Κατά την υπαγωγή εμπορευμάτων στο καθεστώς ενωσιακής/κοινής διαμετακόμισης, τα τελωνεία αναχώρησης, για τον καθορισμό προθεσμίας προσκόμισης των εμπορευμάτων στο τελωνείο προορισμού, οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τους ότι είναι δυνατόν να απαιτηθεί περισσότερος χρόνος, καθότι η λήψη μέτρων προστασίας έναντι του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 ενδέχεται να προκαλέσει καθυστερήσεις κατά τη διαδρομή. Επιπλέον, το συνοδευτικό έγγραφο διαμετακόμισης (ασφαλείας), θα πρέπει να εκδίδεται ηλεκτρονικά, και όχι σε φυσική μορφή. Η ηλεκτρονική έκδοση του ΣΕΔ/ΣΕΔΑ συνεπάγεται ότι θα πρέπει υποχρεωτικά να αποστέλλεται με ηλεκτρονικό μήνυμα στον υποβάλλοντα (δικαιούχο του καθεστώτος ή τον εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο αυτού.

2.2. Διατυπώσεις στο τελωνείο διέλευσης

Στο πλαίσιο διασφάλισης της ομαλούς ροής στη διακίνηση εμπορευμάτων προτείνεται η χρήση των «πράσινων διαδρόμων» (green lanes) από τους μεταφορείς. Με τον όρο «πράσινος διάδρομος» χαρακτηρίζονται όλα τα σημεία διέλευσης που εντοπίζονται στα εσωτερικά και εξωτερικά σύνορα της Ένωσης και αποτελούν μέρος του Δι-Ευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (TEN-T).
Ως σημεία διέλευσης με πράσινους διαδρόμους για τη χώρα μας χαρακτηρίζονται τα ακόλουθα:

Σε αυτά τα σημεία, τα τελωνεία οφείλουν να λειτουργούν σε 24ωρη βάση. Εφόσον, αυτά λειτουργούν ως τελωνεία διέλευσης, οι έλεγχοι που ασκούν, ελαχιστοποιούνται στους απολύτως απαραίτητους (π.χ. οπτικός έλεγχος εγγράφων είτε σε φυσική, είτε σε ηλεκτρονική μορφή). Οι τελωνειακές διατυπώσεις τηρούνται στα τελωνεία που λειτουργούν στα εξωτερικά σημεία.

2.3. Διατυπώσεις στο τελωνείο προορισμού

Όταν τα εμπορεύματα προσκομίζονται στο τελωνείο προορισμού μετά τη λήξη της προθεσμίας, η τελωνειακή αρχή, αφού αξιολογήσει τις αιτίες εκπρόθεσμης προσκόμισης, μπορεί να θεωρήσει ότι η καθυστέρηση δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του μεταφορέα. Μεταξύ των αποδεκτών αιτιών περιλαμβάνονται οι καθυστερήσεις εξαιτίας τυχόν συνοριακών ελέγχων.
Για το διάστημα ισχύος των έκτακτων μέτρων, η προθεσμία για την αποστολή των αποτελεσμάτων ελέγχου (μήνυμα ΙΕ018), όπως αναφέρεται στην υπ' αρ. 1 σχετική, παρατείνεται στις έξι (06) μέρες από την άφιξη των εμπορευμάτων (μήνυμα 006).

3. Διακίνηση εμπορευμάτων με χρήση δελτίων TIR

Όσα αναφέρονται στην ενότητα «Διακίνηση εμπορευμάτων υπό το καθεστώς ενωσιακής/κοινής διαμετακόμισης» ισχύουν και για τη διακίνηση εμπορευμάτων με την κάλυψη δελτίου TIR. Όμως, στα τελωνεία εισόδου, όπου υποβάλλονται ηλεκτρονικά τα δεδομένα του δελτίου TIR και δεδομένου ότι οι αλλοδαποί κάτοχοι του δελτίου TIR μπορεί να έχουν υποβάλλει τα ηλεκτρονικά δεδομένα από τη χώρα τους (π.χ. μέσω της πλατφόρμας TIR EPD) είναι δυνατόν να μην έχουν υποβάλλει ηλεκτρονικά σε αρχείο PDF τη φορτωτική CMR αλλά να την προσκομίζουν με το έντυπο δελτίο TIR .
Περαιτέρω, είναι δυνατόν για λόγους διευκόλυνσης του εμπορίου και εφόσον το ζητήσει ο ενδιαφερόμενος, κατά το διάστημα εφαρμογής μέτρων προστασίας έναντι του κινδύνου διασποράς του κορωνοϊού COVID19 να εφαρμοστεί εφεδρική διαδικασία για το καθεστώς TIR (εκτός NCTS).
Επισημαίνεται ότι, στο τελωνείο προορισμού ή εξόδου θα καταχωρηθούν απαραιτήτως τα στοιχεία της κίνησης, στις Λειτουργίες - Δηλώσεις TIR προ NCTS, προκειμένου να δημιουργηθεί ο φάκελος με τα στοιχεία των εξοφλημένων δελτίων TIR, που υποβάλλεται καθημερινά στην εγγυοδοτική αλυσίδα, μέσω του εγγυοδοτικού οργανισμού (ΟΦΑΕ), όπως αναφέρεται στην υπ' αρ. 1 σχετική, ως εφεδρική διαδικασία του καθεστώτος TIR.

4. Προθεσμία για την προσωρινή εναπόθεση εμπορευμάτων

Σε συνέχεια ερωτημάτων σχετικά με τη δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας παραμονής εμπορευμάτων σε εγκαταστάσεις προσωρινής εναπόθεσης πέραν των 90 ημερών που προβλέπονται στο άρθρο 149 του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα ή σε χώρους, άλλους από τις αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις προσωρινής εναπόθεσης, που έχουν εγκριθεί για την προσωρινή εναπόθεση
εμπορευμάτων, πέραν των 3 ή 6 (για τους εγκεκριμένους παραλήπτες) ημερών όπως προβλέπεται στο άρθρο 115, παρ. 2 του Καν. (ΕΕ) 2015/2446, δεν υφίσταται τέτοια δυνατότητα καθώς οι εν λόγω προθεσμίες ορίζονται στη νομοθετική δέσμη του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα και η τροποποίησή τους απαιτεί την εκκίνηση νομοθετικής διαδικασίας από τα αρμόδια όργανα της ΕΕ.
Ως εκ τούτου, οι οικονομικοί φορείς που έχουν ανάγκη αποθήκευσης των εμπορευμάτων τους με αναστολή καταβολής δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των ανωτέρω προθεσμιών, ενθαρρύνονται να διερευνήσουν άλλες καταλληλότερες εναλλακτικές αποθήκευσης των εμπορευμάτων τους (τελωνειακή αποταμίευση, ελεύθερη ζώνη, τελωνειακή αποθήκευση, φορολογική αποθήκη), συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας έκδοσης προσωρινής άδειας λειτουργίας αποθήκης τελωνειακής αποταμίευσης για τον χώρο της εγκατάστασης προσωρινής εναπόθεσης.

5. Δυνατότητα αναβολής της ακύρωσης διασάφησης εξαγωγής ή επανεξαγωγής

Σύμφωνα με το άρθρο 248(2) του Κανονισμού (ΕΕ) 2015/2446, αν το τελωνείο εξαγωγής δεν έχει λάβει πληροφορίες ή στοιχεία που αποδεικνύουν ότι τα εμπορεύματα έχουν εγκαταλείψει το τελωνειακό έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης εντός 150 ημερών από την ημερομηνία παράδοσης των εμπορευμάτων για το καθεστώς της εξαγωγής, της επανεξαγωγής ή της τελειοποίησης προς επανεισαγωγή, το εν λόγω τελωνείο μπορεί να ακυρώσει τη σχετική διασάφηση.
Ωστόσο, υπό τις παρούσες εξαιρετικές περιστάσεις και δεδομένου ότι έχουν ήδη υποβληθεί από οικονομικούς φορείς αιτήματα για την παράταση της προθεσμίας εξόδου των εμπορευμάτων εκτός του τελωνειακού εδάφους της Ένωσης, τα τελωνεία εξαγωγής δεν πρέπει να εκκινούν τη διαδικασία ακύρωσης διασαφήσεων εξαγωγής ή επανεξαγωγής ακόμα και μετά την πάροδο της προθεσμίας εξόδου των 150 ημερών, εκτός αν η ακύρωση ζητείται ρητά από τον ίδιο τον διασαφιστή.
Οι τελωνειακές αρχές παρακαλούνται για την πιστή τήρηση των ανωτέρω και την αναφορά τυχόν προβλημάτων προς επίλυση στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της Διεύθυνσης Τελωνειακών Διαδικασιών: dtd@2001.syzefxis.gov.gr.

Ο ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ