Παροχή οδηγιών για την αντιμετώπιση προβλημάτων που αφορούν σε οχήματα που ταξινομήθηκαν ως αναπηρικά και εμφανίστηκαν αυτόματα στο Πληροφοριακό Σύστημα Οχημάτων (ΠΣΟ) ως απαλλασσόμενα και από τέλη κυκλοφορίας, χωρίς όμως να έχει εκδοθεί σχετική απόφαση Προϊσταμένου Δ.Ο.Υ. για την χορήγηση της συγκεκριμένης απαλλαγής


Α.Α.Δ.Ε. Πολ.1142/23.07.2018


Σχετ.: Τα με αρ. πρωτ. 100647/23-11-2017 και 42143/27-4-2018 έγγραφα της Δ.Ο.Υ. Αμπελοκήπων.

Με αφορμή γραπτά και προφορικά ερωτήματα που τέθηκαν υπόψη της υπηρεσίας μας αναφορικά με το αντικείμενο του θέματος, δίνονται διευκρινίσεις και παρέχονται οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη αντιμετώπιση προβλημάτων που ανέκυψαν σχετικά με οχήματα που ταξινομήθηκαν ως αναπηρικά, με απαλλαγή από τέλη ταξινόμησης, και εμφανίστηκαν αυτόματα στο Π.Σ.Ο. ως απαλλασσόμενα και από τέλη κυκλοφορίας χωρίς να έχουν τηρηθεί οι απαραίτητες διαδικασίες για το σκοπό αυτό, δεδομένου ότι οι σχετικές τελωνειακές και φορολογικές διατάξεις για την χορήγηση απαλλαγής από τέλη ταξινόμησης και τέλη κυκλοφορίας, ορίζουν τους όρους και τις προϋποθέσεις για την χορήγηση των απαλλαγών αυτών, με διαφορετικό τρόπο.

Συγκεκριμένα:

Α. Σε αρκετές περιπτώσεις οχήματα που ταξινομήθηκαν με απαλλαγή από τέλη ταξινόμησης ως αναπηρικά σύμφωνα με τις σχετικές τελωνειακές διατάξεις (άρθρο 1 του ν. 490/1976, ΦΕΚ Α 331 και άρθρου 16 του ν.1798/1988 ΦΕΚ Α'166 όπως ισχύει), εμφανίστηκαν στο Πληροφοριακό Σύστημα Οχημάτων ως μη υπόχρεα και για την καταβολή των τελών κυκλοφορίας λόγω αναπηρίας - αυτόματος χαρακτηρισμός του οχήματος στο ΠΣΟ ως «αναπηρικό» - χωρίς όμως να έχει προηγηθεί έλεγχος των σχετικών προϋποθέσεων και χωρίς να έχει εκδοθεί σχετική απόφαση χορήγησης απαλλαγής από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ φορολογίας εισοδήματος του δικαιούχου της απαλλαγής (άρθρο 4 της ΑΥΟ Δ18Α 5038645 ΕΞ 29.10.2013 ΦΕΚ 2774/Β' και αριθμ. Μ. 2311/323/1977 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών). 

Στη συνέχεια, όταν οι εν λόγω φορολογούμενοι προέβαιναν σε οποιαδήποτε αλλαγή στα στοιχεία του οχήματος στις υπηρεσίες του Υποδομών και Μεταφορών, αυτομάτως γινόταν αποχαρακτηρισμός του οχήματος από αναπηρικό και εμφανίζονταν οφειλές από τέλη κυκλοφορίας.

Στις περισσότερες των ανωτέρω περιπτώσεων, πληρούνταν μεν οι προϋποθέσεις χορήγησης της σχετικής απαλλαγής και από τέλη κυκλοφορίας, όμως ουδέποτε προσήλθαν οι δικαιούχοι της απαλλαγής φορολογούμενοι στη Δ.Ο.Υ. φορολογίας εισοδήματός τους, προκειμένου να εκδοθεί σχετική απόφαση απαλλαγής από τέλη κυκλοφορίας, καθώς θεωρούσαν αυτονόητο - λόγω και της λανθασμένης απεικόνισης στο Π.Σ.Ο. - ότι ήταν απαλλασσόμενοι και από τέλη κυκλοφορίας.

Υπήρξαν και περιπτώσεις, όπως στην περίπτωση των ανήλικων αναπήρων, όπου τα εν λόγω οχήματα νομίμως ταξινομήθηκαν στο όνομα των γονέων ή του επιτρόπου ή του δικαστικού συμπαραστάτη τους, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 16 του ν. 1798/1988, χωρίς όμως στη συνέχεια να περιέλθουν στην πλήρη κυριότητα των δικαιούχων της απαλλαγής (αναπήρων τέκνων) και συνεπώς χωρίς να έχει εκδοθεί σχετική απόφαση του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ., όπως ορίζει η αντίστοιχη νομοθεσία περί απαλλαγής από τέλη κυκλοφορίας.

Β. Προκειμένου η Διοίκηση να αντιμετωπίσει τα ως άνω ζητήματα χωρίς ταλαιπωρία των δικαιούχων απαλλαγής από τέλη κυκλοφορίας λόγω αναπηρίας, οι Δ.Ο.Υ. θα πρέπει εφεξής, κατά τον εντοπισμό τέτοιων περιπτώσεων, να προβαίνουν σε εξέταση των πραγματικών περιστατικών για την διακρίβωση της πλήρωσης ή μη των προϋποθέσεων για την χορήγηση απαλλαγής και από τέλη κυκλοφορίας κατά τον χρόνο της ταξινόμησης των επίμαχων οχημάτων ως αναπηρικών. Εάν αυτό προκύπτει, θα πρέπει να προβαίνουν σε τακτοποίησή των εν λόγω περιπτώσεων, χωρίς καταλογισμό τελών κυκλοφορίας.

Ειδικότερα για την αντιμετώπιση περιπτώσεων αναπηρικών οχημάτων που κατά το παρελθόν ταξινομήθηκαν νομίμως στο όνομα των γονέων ή του δικαστικού συμπαραστάτη ή του επιτρόπου, για λογαριασμό του αναπήρου (η δυνατότητα αυτή προβλεπόταν από τις σχετικές τελωνειακές διατάξεις), αλλά πληρούνταν ταυτόχρονα και οι λοιπές προϋποθέσεις χορήγησης απαλλαγής από τέλη κυκλοφορίας π.χ. ο προβλεπόμενος κυβισμός οχήματος ανά κατηγορία πάθησης, η γνωμάτευση της αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής ή ΚΕΠΑ, κατά περίπτωση, αναλόγως την ημερομηνία ταξινόμησης του οχήματος, ή της ΑΣΥΕ, ΑΝΥΕ, ΑΑΥΕ κλπ, και περαιτέρω λαμβάνοντας υπόψη και τις πρόσφατες διατάξεις του αρ. 29 του ν.4538/2018 (85 Α') με τις οποίες δύναται πλέον να παραχωρείται το δικαίωμα της απαλλαγής από τέλη κυκλοφορίας των δικαιούχων ανήλικων αναπήρων, στους ασκούντες την γονική μέριμνα ή την επιτροπεία έως και την ενηλικίωσή τους, γίνεται δεκτό ότι πληρούνταν κατά το χρόνο της ταξινόμησης οι προϋποθέσεις χορήγησης απαλλαγής από τέλη κυκλοφορίας, και κατά συνέπεια δεν οφείλονται τέλη κυκλοφορίας.

Σε κάθε περίπτωση, οι Δ.Ο.Υ. πρέπει να ενημερώνουν τους ενδιαφερόμενους, κατά την προσέλευσή τους, για την άμεση και εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος τακτοποίηση τυχόν εκκρεμοτήτων τους (προσκόμιση γνωμάτευσης ΚΕΠΑ με την σχετική ιατρική βεβαίωση αντιστοίχισης της πάθησης κλπ), προκειμένου εφεξής, να εκδοθούν οι κατά την κείμενη νομοθεσία αποφάσεις περί απαλλαγής από τους Προϊσταμένους των Δ.Ο.Υ..

Γ. Περαιτέρω, έχουν εντοπιστεί και περιπτώσεις ταξινόμησης οχημάτων μεγαλύτερου κυβισμού από αυτόν που δικαιολογείται από τις σχετικές διατάξεις για απαλλαγή από τέλη κυκλοφορίας, τα οποία, για τους προαναφερθέντες λόγους, εμφανίζονται στο Π.Σ.Ο. ως απαλλασσόμενα από τέλη κυκλοφορίας, ενώ στην πραγματικότητα δεν απαλλάσσονται.

Όσον αφορά τις περιπτώσεις αυτές και για λόγους χρηστής Διοίκησης, επιβάλλονται τα οφειλόμενα τέλη κυκλοφορίας χωρίς τα σχετικά πρόστιμα.