Επιστροφή ποσών σε μετόχους ανώνυμης εταιρίας από μείωση τακτικού αποθεματικού συνεπεία μείωσης μετοχικού κεφαλαίου

Υπ. Οικ: Δ12Β 1158092/17.10.2013

Στην υπηρεσία μας υποβλήθηκε ερώτημα ως προς τη φορολογική αντιμετώπιση των ποσών που επιστρέφονται στους μετόχους από τη μείωση τακτικού αποθεματικού συνεπεία μείωσης μετοχικού κεφαλαίου, σε απάντηση του οποίου σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

1. Με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 25 του ν. 2238/1994 ορίζεται ότι το εισόδημα που προέρχεται από αποθεματικά ανωνύμων εταιριών, τα οποία διανέμονται ή κεφαλαιοποιούνται με οποιοδήποτε τρόπο και σε οποιονδήποτε χρόνο, ανεξάρτητα αν η διανομή τους γίνεται σε χρήμα ή σε ακίνητα ή κινητά ή σε άλλες αξίες, λογίζεται ως εισόδημα από κινητές αξίες.

2. Επίσης, με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 54 του ν. 2238/1994, όπως ισχύουν μετά την αντικατάστασή τους με την παρ. 2 του άρθρου 6 του ν. 4110/2013 και έχουν εφαρμογή για διανεμόμενα κέρδη που εγκρίνονται από Γενικές Συνελεύσεις από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά, ορίζεται ότι στα μερίσματα ή κέρδη που κεφαλαιοποιούν ή διανέμουν οι ημεδαπές ανώνυμες εταιρίες, σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα, ημεδαπά ή αλλοδαπά, ενώσεις προσώπων ή ομάδες περιουσίας, ενεργείται παρακράτηση φόρου με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%). Με την παρακράτηση αυτή εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση του δικαιούχου για τα πιο πάνω εισοδήματα.

3. Εξάλλου, με τις διατάξεις των άρθρων 44 και 45 του κ.ν. 2190/1920 ορίζεται ότι αφαιρείται ετησίως τουλάχιστον το ένα εικοστό (1/20) των καθαρών κερδών της ανώνυμης εταιρίας προς σχηματισμό τακτικού αποθεματικού. Η προς σχηματισμό αποθεματικού αφαίρεση παύει να είναι υποχρεωτική όταν αυτό φθάσει τουλάχιστον το ένα τρίτο (1/3) του μετοχικού κεφαλαίου. Το αποθεματικό αυτό χρησιμοποιείται αποκλειστικά για εξίσωση προ πάσης διανομής μερίσματος του τυχόν χρεωστικού υπολοίπου του λογαριασμού κερδών και ζημιών. Καθαρά κέρδη της εταιρίας είναι τα προκύπτοντα μετά την αφαίρεση από τα πραγματοποιηθέντα ακαθάριστα έσοδα κάθε εξόδου, ζημίας, των κατά νόμο αποσβέσεων και κάθε άλλου εταιρικού βάρους.

4. Επίσης, με την αριθμ. 270/2006 Γνωμοδότηση ΝΣΚ έγινε δεκτό ότι είναι νόμιμη η απόφαση της Γενικής Συνέλευσης ανώνυμης εταιρίας, με την οποία αποφασίσθηκε η διάθεση στους μετόχους, με τη μορφή πρόσθετου μερίσματος, τμήματος του πέραν του υποχρεωτικού, ήτοι του 1/3 του μετοχικού κεφαλαίου, σχηματισθέντος τακτικού αποθεματικού.

5. Μετά από όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω και δεδομένου ότι το τακτικό αποθεματικό σχηματίζεται από τα καθαρά κέρδη που απομένουν μετά την αφαίρεση κάθε εταιρικού βάρους, συμπεριλαμβανομένου και του φόρου εισοδήματος, κατά τη διανομή τμήματός του ενεργείται μόνο παρακράτηση φόρου σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 54 του ν. 2238/1994 (παρακράτηση φόρου διανεμομένων κερδών).