Εξοδος εταίρου από την εταιρεία. Εφαρμογή του άρθρου 13 του Κ.Φ.Ε. στην εκούσια έξοδο εταίρου προσωπικής εταιρείας.

Υπ. Οικ. Δ12Α 1148110/27.09.2013

Σε απάντηση της από 2.9.2013 αίτησης, αναφορικά με το παραπάνω θέμα, σας πληροφορούμε τα εξής:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ.α' της παρ.1 του άρθρου 13 του ν.2238/1994 (Κ.Φ.Ε.), μεταξύ άλλων, φορολογείται αυτοτελώς, λογιζόμενο ως εισόδημα με συντελεστή είκοσι τοις εκατό (20%) κάθε κέρδος ή ωφέλεια που προέρχεται από τη μεταβίβαση:
αα) ολόκληρης επιχείρησης με τα άυλα στοιχεία αυτής, όπως αέρας, επωνυμία, σήμα, προνόμια κ.τ.λ. ή υποκαταστήματος επιχείρησης, όπως αυτό ορίζεται από τις διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 9 του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων
ββ) εταιρικών μερίδων ή μεριδίων, ποσοστών συμμετοχής σε κοινωνία αστικού δικαίου που ασκεί επιχείρηση ή επάγγελμα, ή σε κοινοπραξία, εκτός κοινοπραξίας τεχνικών έργων, της παραγράφου 2 του άρθρου 2 του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων.

2. Με τις διατάξεις του άρθρου 261 του ν.4072/2012 ο εταίρος μπορεί με δήλωσή του προς την εταιρεία και τους λοιπούς εταίρους να εξέλθει από την εταιρεία, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά στην εταιρική σύμβαση. Στην εταιρεία αορίστου χρόνου η αξία της συμμετοχής καταβάλλεται στον εξερχόμενο εταίρο στο τέλος της εταιρικής χρήσης. Στην εταιρεία ορισμένου χρόνου η καταβολή της αξίας συμμετοχής στον εξερχόμενο εταίρο εξαρτάται από τη συνδρομή σπουδαίου λόγου. Αν το δικαστήριο που αναφέρεται στην παρ.2 του άρθρου 259 κρίνει ότι δεν συντρέχει σπουδαίος λόγος, ο εταίρος δεν έχει αξίωση για καταβολή της αξίας της συμμετοχής του.

3. Περαιτέρω, όπως έχει γίνει δεκτό από τη Διοίκηση με το 1083305/22.01.2007 έγγραφό μας, η μεταβίβαση εταιρικών μεριδίων μπορεί να είναι άμεση με πώληση του εταιρικού μεριδίου ή έμμεση, με τη μορφή αποχώρησης εταίρου με ανάληψη από αυτόν του κεφαλαίου που έχει καταβάλει με ισόποση μείωση του εταιρικού κεφαλαίου, οπότε ο αποχωρήσας εταίρος αναλαμβάνει συγχρόνως και την προκύπτουσα υπεραξία που αναλογεί στο μερίδιό του. Για την ωφέλεια που αποκτά κατά την αποχώρηση του από την εταιρεία φορολογείται αυτοτελώς με συντελεστή είκοσι τοις εκατό (20%).

4. Επίσης, έχει γίνει πάγια δεκτό από τη Διοίκηση η διαφοροποίηση των ποσοστών συμμετοχής των εταίρων συνεπάγεται μεταβίβαση εταιρικών μερίδων ή μεριδίων και συνεπώς υφίσταται θέμα υπεραξίας, που θα φορολογηθεί με συντελεστή είκοσι τοις εκατό (20%). Συνεπώς, όταν λαμβάνουν χώρα μεταβιβάσεις εταιρικών μερίδων σε μεταβολές του εταιρικού κεφαλαίου, υφίσταται θέμα υπεραξίας για το κέρδος ή ωφέλεια που προέκυψε κατά τις πραγματοποιηθείσες μεταβιβάσεις με συντελεστή φορολογίας είκοσι τοις εκατό (20%) (σχετ. το 1005201/14.02.2006 έγγραφό μας).

5. Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι και στην περίπτωση εκούσιας εξόδου εταίρου από προσωπική εταιρεία, κατά τις διατάξεις του άρθρου 261 του ν. 4072/2012, συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής της περ. α’ της παραγράφου 1 του άρθρου 13 του Κ.Φ.Ε. και επιβάλλεται ο αυτοτελής φόρος υπεραξίας, ανεξάρτητα αν το κεφάλαιο της εταιρείας, μειωθεί λόγω της αποχώρησης του εταίρου ή παραμείνει το ίδιο σε αντιστοιχία με τους εναπομείναντες εταίρους, ανεξάρτητα δηλαδή από το αν πραγματοποιήθηκε μεταβίβαση μεριδίων ή όχι.