Παροχή οδηγιών αναφορικά με την υποβολή και την έκδοση πιστοποιητικών καταγωγής και ελεύθερης κυκλοφορίας στο πλαίσιο προτιμησιακών εμπορικών συναλλαγών κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID-19.

Εγκ. Α.Α.Δ.Ε. Ε 2053/15.04.2020

Σχετ : Οι αριθ. Δ19Α 5041357 ΕΞ2013/28.11.2013 και ΔΤΔ Α 1019512 ΕΞ 2017/3.2.2017

Προκειμένου να διασφαλισθεί η ομαλή ροή του προτιμησιακού εμπορίου και να αντιμετωπισθούν οι δυσκολίες που ανακύπτουν κατά την έκδοση και αποδοχή των πιστοποιητικών καταγωγής, κατά τη διάρκεια της κρίσης που έχει δημιουργηθεί λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού (κρίση CoVid-19), η Επιτροπή με ανακοίνωσή της συστήνει τη λήψη έκτακτων μέτρων.

Οι διατάξεις των πρωτοκόλλων καταγωγής προβλέπουν ότι τα αποδεικτικά καταγωγής θα πρέπει να υποβάλλονται στις τελωνειακές αρχές του μέρους εισαγωγής, σύμφωνα με τις διαδικασίες που ισχύουν στο εν λόγω μέρος. Βάσει αυτού, η Επιτροπή συγκέντρωσε στοιχεία τόσο από τα κράτη-μέλη όσο και από τις τρίτες χώρες με τις οποίες έχει συνάψει προτιμησιακές συμφωνίες, σχετικά με τις διαδικασίες που πρόκειται να εφαρμόσει το κάθε κράτος. Τα στοιχεία αυτά έχουν αποτυπωθεί συγκεντρωτικά σε πίνακες από την αρμόδια υπηρεσία της Ε. Επιτροπής και έχουν αναρτηθεί στην σχετική ιστοσελίδα ώστε οι οικονομικοί φορείς της ΕΕ τόσο κατά την εξαγωγή σε προτιμησιακή χώρα όσο και κατά την εισαγωγή από προτιμησιακή χώρα να γνωρίζουν τι ισχύει σε κάθε περίπτωση. Καλούνται επομένως οι οικονομικοί φορείς να συμβουλεύονται την εν λόγω ιστοσελίδα στο πλαίσιο των προτιμησιακών τους συναλλαγών με τρίτες χώρες:

https://ec.europa.eu/taxation_customs/covid-19-taxud-response/guidance-customs-issues-related- covid-19-emergency_en#heading_4 

Ειδικότερα:

1. Εξαγωγή: Διαδικασία έκδοσης πιστοποιητικών καταγωγής την περίοδο της κρίσης CoVid-19

Κατά την εξαγωγή εμπορευμάτων σε προτιμησιακή χώρα η έκδοση του πιστοποιητικού θα πραγματοποιείται κατά τη συνήθη διαδικασία από το τελωνείο με τις απαιτούμενες σφραγίδες και υπογραφές.
Στις περιπτώσεις που είναι εφικτή η δια ζώσης συναλλαγή του συναλλασσόμενου με το τελωνείο θα παραδίδεται το πρωτότυπο πιστοποιητικό, ως ίσχυε μέχρι σήμερα. Ωστόσο, όταν δεν είναι εφικτό να παραδοθεί στον συναλλασσόμενο το πρωτότυπο πιστοποιητικό, θα αποστέλλεται αντίγραφο αυτού, μέσω fax ή e-mail, και το πρωτότυπο θα φυλάσσεται στο τελωνείο και θα παραδίδεται στο συναλλασσόμενο σε μεταγενέστερο χρόνο προκειμένου να αποσταλεί στη χώρα προορισμού εντός της προκαθορισμένης από την κάθε χώρα χρονικής περιόδου.
Τα έγγραφα που τυχόν απαιτούνται για την απόδειξη του χαρακτήρα καταγωγής των εμπορευμάτων, για τα οποία ο εξαγωγέας αιτείται την έκδοση πιστοποιητικού καταγωγής καθώς και η σχετική αίτηση μπορούν να αποστέλλονται αρχικά ηλεκτρονικά από τον εξαγωγέα και να προσκομίζονται τα πρωτότυπα είτε κατά την παραλαβή του πιστοποιητικού (σε περίπτωση παραλαβής του πρωτοτύπου) είτε σε μεταγενέστερο χρόνο το συντομότερο δυνατό και σε κάθε περίπτωση άμεσα μετά τη λήξη των έκτακτων μέτρων.
Επιπρόσθετα είναι δυνατόν να γίνεται χρήση των διατάξεων για την εκ των υστέρων έκδοση ενός πιστοποιητικού καταγωγής που περιλαμβάνονται στα πρωτόκολλα καταγωγής των προτιμησιακών συμφωνιών της ΕΕ με τρίτες χώρες. Σε αυτές ορίζεται ότι ένα πιστοποιητικό καταγωγής μπορεί σε εξαιρετικές περιπτώσεις να εκδίδεται μετά την εξαγωγή των εμπορευμάτων που αφορά, εφόσον: α) δεν είχε εκδοθεί κατά τη στιγμή της εξαγωγής συνεπεία λαθών, ακουσίων παραλείψεων ή ειδικών περιστάσεων· ή β) αποδεικνύεται κατά τρόπο ικανοποιητικό για τις τελωνειακές αρχές ότι εκδόθηκε πιστοποιητικό κυκλοφορίας EUR.1, το οποίο δεν έγινε δεκτό κατά την εισαγωγή για τεχνικούς λόγους.
Η τρέχουσα κατάσταση που έχει δημιουργηθεί λόγω της κρίσης CoVid-19 μπορεί να θεωρηθεί ως «ειδική περίσταση» και ως αποτέλεσμα δικαιολογείται μια πιθανή εκ των υστέρων έκδοση του πιστοποιητικού.
Επίσης οι προαναφερόμενες διαδικασίες εφαρμόζονται και για τα πιστοποιητικά κυκλοφορίας A.TR που εκδίδονται στο πλαίσιο της Απόφασης 1/2006 της Επιτροπής Τελωνειακής Συνεργασίας ΕΚ- Τουρκίας για την τελωνειακή ένωση.

2. Εισαγωγή: Διαδικασία αποδοχής των πιστοποιητικών καταγωγής.

Κατά τη διαδικασία εισαγωγής εμπορευμάτων για τα οποία ο διασαφιστής αιτείται τη χορήγηση προτιμησιακής μεταχείρισης, για τη χρονική περίοδο που διαρκεί η κρίση CoVid 19, κατ' εξαίρεση των όσων ορίζονται στις με αριθ. Δ19Α 5041357 ΕΞ2013/28.11.2013 και ΔΤΔ Α 1019512 ΕΞ 2017/3.2.2017 διαταγές αναφορικά με την υποβολή/προσκόμιση των πιστοποιητικών καταγωγής, ορίζονται τα εξής:
α) Στην περίπτωση που ο εισαγωγέας έχει στην κατοχή του αντίγραφο, σε χάρτινη ή ηλεκτρονική μορφή, του πρωτοτύπου πιστοποιητικού καταγωγής που είναι σφραγισμένο και υπογεγραμμένο από τις αρμόδιες αρχές σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, αυτό το υποβάλει ηλεκτρονικά μαζί με τα υποστηρικτικά έγγραφα της διασάφησης και διατηρεί στα αρχείο του το σχετικό αντίγραφο. Εντός 60 ημερών από την υποβολή της διασάφησης εισαγωγής θα πρέπει ο εισαγωγέας να έχει στην κατοχή του το πρωτότυπο πιστοποιητικό καταγωγής και να το προσκομίσει άμεσα στο τελωνείο όταν του ζητηθεί. Η προθεσμία αυτή είναι δυνατόν να παραταθεί για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η περίοδος της κρίσης CoVid-19 και ισχύουν τα έκτακτα μέτρα.
Στην περίπτωση αυτή δεν απαιτείται η λήψη διασφαλιστικών μέτρων για την εξασφάλιση είσπραξης της τελωνειακής οφειλής που τυχόν προκύψει από την προτιμησιακή δασμολογική μεταχείριση.
Επισημαίνεται ωστόσο ότι η δυνατότητα αυτή που παρέχεται για πιο ευέλικτη προσέγγιση αναφορικά με την υποβολή των πιστοποιητικών καταγωγής κατά την περίοδο της κρίσης CoVid-19, σε καμία περίπτωση δεν απαλλάσσει τις τελωνειακές αρχές από την υποχρέωση να επιδεικνύουν την απαιτούμενη προσοχή ώστε να διασφαλίζεται η εγκυρότητα και η αυθεντικότητα των πιστοποιητικών καταγωγής. Σε κάθε περίπτωση εξακολουθούν να ισχύουν όλες οι λοιπές διατάξεις και σχετικές οδηγίες περί μη αποδοχής των αποδεικτικών καταγωγής.
Επιπρόσθετα μετά τη λήξη των έκτακτων μέτρων, προτείνεται η εντατικοποίηση των εκ των υστέρων ελέγχων για τις περιπτώσεις παροχής προτιμησιακής μεταχείρισης όπου ο εισαγωγέας είχε στην κατοχή του αντίγραφο του πιστοποιητικού καταγωγής, κατά την περίοδο ισχύος των έκτακτων μέτρων .
β)Εάν ο εισαγωγέας έχει στην κατοχή του πιστοποιητικό καταγωγής ή αντίγραφό του (σε χάρτινη ή ηλεκτρονική μορφή), το οποίο δεν φέρει υπογραφές και σφραγίδες των αρμόδιων αρχών όπως προβλέπεται κανονικά, αλλά μόνο ψηφιακή υπογραφή από τις αρμόδιες αρχές, αυτό το υποβάλει ηλεκτρονικά μαζί με τα υποστηρικτικά έγγραφα της διασάφησης. Στη συγκεκριμένη περίπτωση και δεδομένου ότι δεν είναι εφικτό να ελεγχθεί η εγκυρότητα της ψηφιακής υπογραφής που θα φέρει το πιστοποιητικό, αυτό γίνεται μεν αποδεκτό αλλά κρίνεται αναγκαία η λήψη διασφαλιστικών μέτρων ώστε να εξασφαλισθεί η είσπραξη της τελωνειακής οφειλής που τυχόν προκύψει από την προτιμησιακή δασμολογική μεταχείριση.
Ο εισαγωγέας υποχρεούται εντός 60 ημερών από την υποβολή της διασάφησης να έχει στην κατοχή του το πρωτότυπο πιστοποιητικό καταγωγής με τις κατάλληλες σφραγίδες και υπογραφές, το οποίο θα πρέπει να το προσκομίσει στο τελωνείο άμεσα. Η χρονική περίοδος των 60 ημερών είναι δυνατόν να παραταθεί για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η περίοδος της κρίσης CoVid-19 και ισχύουν τα έκτακτα μέτρα.
Ευνόητο είναι ότι πριν από την αποδέσμευση τυχόν εγγυήσεων ή άλλων διασφαλιστικών μέτρων που έχουν ληφθεί, το τελωνείο θα πρέπει να έχει διασφαλίσει ότι για τα υπό εξέταση εμπορεύματα έχει εκδοθεί πιστοποιητικό καταγωγής με τις κατάλληλες σφραγίδες και υπογραφές από τις αρμόδιες αρχές για το οποίο δεν υπάρχουν αμφιβολίες ως προς την εγκυρότητα και την αυθεντικότητά του.
Τα προαναφερόμενα έκτακτα μέτρα θα ισχύουν μόνο για τα πιστοποιητικά που έχουν εκδοθεί από την έναρξη της κρίσης του Covid 19, για τα οποία έχει επηρεαστεί η δυνατότητα να εκδίδονται με τον δέοντα τρόπο. Για τους σκοπούς του παρόντος η κατάσταση αυτή θεωρείται ότι υφίσταται από την 1η Μαρτίου 2020.Τα έκτακτα μέτρα θα ισχύουν μέχρι την έκδοση σχετικής ανακοίνωσης για την άρση τους.
Επίσης οι προαναφερόμενες διαδικασίες εφαρμόζονται και για τα πιστοποιητικά κυκλοφορίας A.TR που γίνονται αποδεκτά στο πλαίσιο της Απόφασης 1/2006 της Επιτροπής Τελωνειακής Συνεργασίας ΕΚ-Τουρκίας για την τελωνειακή ένωση.

3. Τέλος, επισημαίνεται ότι όλα τα ανωτέρω αφορούν στις περιπτώσεις απόδειξης της καταγωγής με τη χρήση πιστοποιητικών καταγωγής που εκδίδονται από τις τελωνειακές αρχές και όχι μέσω της σύνταξης δηλώσεων τιμολογίου/καταγωγής από τους εξαγωγείς.

Ο ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΑΔΕ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΙΤΣΙΛΗΣ