Πέμπτη, 28 Μαρτίου 2024

www.totsisgroup.gr Est.1954                                          Totsis Group 69 Χρόνια

ΤΕΥΧΟΣ logistis
Εισάγετε το email σας
και μείνετε ενημερωμένοι
Λεπτομέρειες Άρθρου
Παρασκευή 4 Οκτωβρίου 2019
Αρθρο του Γιώργου Δαλιάνη
Φορολογική αντιμετώπιση εταιρικών μετασχηματισμών

Πρόσφατα ψηφίσθηκε ο νόμος 4601/2019 για εταιρικούς μετασχηματισμούς με τον οποίο επιδιώκεται η αναμόρφωση του δικαίου των εταιρικών μετασχηματισμών και γίνεται προσπάθεια συστηματοποίησής του για πρώτη φορά σε ένα ενιαίο νομοθετικό κείμενο. Στο παρόν άρθρο θα εξετάσουμε τα κυριότερα σημεία του νέου νόμου, με ιδιαίτερη έμφαση στην φορολογική αντιμετώπιση των σχετικών ζητημάτων που ανακύπτουν.

Πεδίο εφαρμογής του νόμου
Καταρχάς, οι μορφές εταιρικών μετασχηματισμών που εμπίπτουν στον νόμο είναι:
- συγχώνευση
- διάσπαση
- μετατροπή
Δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νόμου οι διασυνοριακές συγχωνεύσεις (διότι υπερισχύει το ευρωπαϊκό δίκαιο) και θα συνεχίσουν να διέπονται από τον ν. 3777/2009, καθώς και οι περιπτώσεις που αναφέρονται στον ν. 4335/2015.

Νομικές μορφές που αφορά ο νέος νόμος
Με βάση το άρθρο 2, ο νέος νόμος καταλαμβάνει αποκλειστικά νομικά πρόσωπα με εμπορική ιδιότητα, όπως αυτά περιοριστικά απαριθμώνται κατωτέρω:
α. Ανώνυμες Εταιρείες.
β. Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης.
γ. Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες.
δ. Ομόρρυθμες Εταιρείες.
ε. Ετερόρρυθμες Εταιρείες.
στ. Ετερόρρυθμες Εταιρείες κατά μετοχές.
ζ. Κοινοπραξίες που προβλέπονται στην παρ. 3 του άρθρου 293 του ν. 4072/2012 (Α86).
η. Ευρωπαϊκές Εταιρείες (SE) που προβλέπονται στον Κανονισμό (ΕΚ) 2157/2001 του Συμβουλίου της 8ης Οκτωβρίου 2001 (ΕΕ L 294).
θ. Αστικοί Συνεταιρισμοί.
ι. Ευρωπαϊκές Συνεταιριστικές Εταιρείες (ΕΣΕτ) που προβλέπονται στον Κανονισμό (ΕΚ) 1435/2003 της 22ής Ιουλίου 2003 (ΕΕ L 207).
Σημειώνουμε ότι επιτρέπονται πλέον όλα τα είδη μετασχηματισμών, μεταξύ κάθε νομικής μορφής, από τις ανωτέρω (α-ι) .

Προσοχή:
Δεν περιλαμβάνεται η «Ατομική Επιχείρηση», όπως άλλωστε και στο προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο. Και αυτό διότι σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές του εμπορικού δικαίου μετατροπή πραγματοποιείται όταν μια εταιρεία που διαθέτει ήδη νομική προσωπικότητα μεταβάλλει την εταιρική της μορφή σε έναν άλλο εταιρικό τύπο (π.χ. μια Ε.Π.Ε. σε Α.Ε.). Δεδομένου ότι η ατομική επιχείρηση δεν διαθέτει βάσει νόμου νομική προσωπικότητα δεν είναι νοητή η μετατροπή εταιρείας χωρίς νομική προσωπικότητα σε (άλλη) εταιρεία με νομική προσωπικότητα.
Η μετατροπή ατομικής επιχείρησης σε ΕΠΕ/ΑΕ/IKE αποτελεί κατ ουσίαν σύσταση νέου νομικού προσώπου με εισφορά σε είδος και όχι μετατροπή κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 118-133 του νέου νόμου για τους εταιρικούς μετασχηματισμούς (ν. 4601/2019). Στην περίπτωση αυτή, λοιπόν, εφαρμόζονται οι διατάξεις των αναπτυξιακών νόμων (ν.δ. 1297/1972, ν. 2166/1993 κ.λπ.) (βλ. και ΑΑΔΕ/Ε2048/21.3.2019).
Περαιτέρω, εκτός από τις ατομικές επιχειρήσεις δεν εμπίπτουν στον νόμο και:
- εν γένει οι εταιρικές μορφές που στερούνται νομικής προσωπικότητας (π.χ. κοινωνία κληρονόμων, συνιδιοκτησία λ.χ. φορτηγού, συμπλοιοκτησία)
- ναυτικές εταιρείες του ν. 959/1979
- ναυτικές εταιρείες πλοίων αναψυχής του ν. 3182/2003
- αγροτικοί συνεταιρισμοί του ν. 4384/2016

Εναρξη ισχύος του νόμου
Εναρξη ισχύος του νόμου είναι η 15η Απριλίου 2019, ενώ για τις περιπτώσεις που οι διαδικασίες βρίσκονταν ήδη σε εξέλιξη κατά την δημοσίευση του νόμου, θα εξακολουθήσει να ισχύει το προγενέστερο καθεστώς. Συγκεκριμένα, ο νέος νόμος εφαρμόζεται σε:
α) συγχωνεύσεις στις οποίες η ημερομηνία του σχεδίου σύμβασης συγχώνευσης είναι μεταγενέστερη της 15ης.4.2019, για οποιαδήποτε από τις εταιρείες που μετέχουν στη συγχώνευση,
β) διασπάσεις στις οποίες η ημερομηνία του σχεδίου σύμβασης διάσπασης είναι μεταγενέστερη της 15ης.4.2019, για οποιαδήποτε από τις εταιρείες που μετέχουν στη διάσπαση και
γ) μετατροπές στις οποίες η απόφαση της συνέλευσης ή των εταίρων λαμβάνεται μετά την 15η.4.2019.

Φορολογικές Διατάξεις
Ο νόμος 4601/2019 αντιμετωπίζει τους μετασχηματισμούς μόνο από εταιρικής σκοπιάς και δεν έχει κάποια αντιμετώπιση φορολογικών θεμάτων. Συγκεκριμένα, με τις διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 1 του νόμου αυτού ορίζεται ότι οι διατάξεις του ν.δ. 1297/1972, των ν. 2166/1993, 4172/2013 και άλλων νόμων, ιδίως φορολογικού ή αναπτυξιακού περιεχομένου, οι οποίες αναφέρονται σε μετασχηματισμούς που αποτελούν αντικείμενο του νόμου, διατηρούνται σε ισχύ ως προς τις φορολογικές τους ρυθμίσεις και τα παρεχόμενα πλεονεκτήματα ή κίνητρα. Δυστυχώς αυτό το γεγονός κάνει τον νόμο ατελή και τα κενά που αφήνει θα ανακύψουν πολλά προβλήματα στην εφαρμογή του. Στα πλαίσια αυτά, με την εφαρμογή του νόμου 4601/2019 θα δημιουργηθούν ζητήματα όπου για τον εταιρικό μετασχηματισμό είναι απαραίτητη η αποτίμηση εισφορών, ιδίως σε σχέση με τον ν. 2166/1993 που ρητά αποκλείει την αποτίμηση.

Ορισμός εμπειρογνωμόνων
Για την εξέταση του σχεδίου σύμβασης μετασχηματισμού ή εξακρίβωσης της περιουσίας προβλέπεται ο ορισμός εμπειρογνώμονα. Τον ρόλο αυτό μπορεί να έχουν οι ορκωτοί ελεγκτές λογιστές και ελεγκτικές εταιρείες, αλλά και οι πιστοποιημένοι εκτιμητές του ν. 4152/2013, είτε λογιστές-φοροτεχνικοί Α Τάξεως, είτε διπλωματούχοι οικονομολόγοι εγγεγραμμένοι στο μητρώο του οικονομικού επιμελητηρίου Ελλάδος.

Δικαιώματα Εργαζομένων
Με την διενέργεια οποιασδήποτε πράξης βάσει του ν. 4601/2019 (μετατροπή, συγχώνευση κ.λπ.) υπάρχει προστασία των εργαζομένων, σύμφωνα και με τις ισχύουσες διατάξεις για την μεταβολή του προσώπου του εργοδότη (ΠΟΛ 178/2002).
Εν κατακλείδι, διαπιστώνουμε ότι η απόπειρα του Ελληνα νομοθέτη για ενοποίηση και συστηματοποίηση του δικαίου των εταιρικών μετασχηματισμών, μέσω του άρτι ψηφισθέντος νόμου (4601/2019) βρίσκει πολλαπλά προσκόμματα. Αφενός, διότι το εταιρικό δίκαιο των μετασχηματισμών, το οποίο είναι διασκορπισμένο σε διάσπαρτα νομοθετήματα δεν ενοποιείται εξ ολοκλήρου, δεδομένου ότι εξακολουθούν να διατηρούνται σε ισχύ ορισμένες από τις σχετικές προϋπάρχουσες διατάξεις. Αφετέρου, διότι ο νέος νόμος δεν περιέχει ρυθμίσεις φορολογικού χαρακτήρα, διατηρουμένων σε ισχύ ως προς τις φορολογικές διατάξεις των κατά τα λοιπά καταργούμενων νόμων. Η δεύτερη αδυναμία του νόμου είναι η πλέον σημαντική, δεδομένου ότι οι υφιστάμενες φορολογικές ρυθμίσεις (που εξακολουθούν να ισχύουν και μετά την έναρξη ισχύος του νέου νόμου) δεν καλύπτουν όλα τα σκέλη των εταιρικών μετασχηματισμών που εισάγει ο νέος νόμος, αφού το φορολογικό σκέλος είχε σχεδιαστεί με βάση το τότε υφιστάμενο εταιρικό δίκαιο των μετασχηματισμών. Αυτή η διαφορά ταχυτήτων μεταξύ των δύο πόλων, δηλαδή του εταιρικού και του φορολογικού δικαίου των εταιρικών μετασχηματισμών, αναμένεται να γεννήσει προβλήματα στην υλοποίησή τους, ιδίως στις περιπτώσεις όπου απαιτείται αποτίμηση, εάν δεν υπάρξει άμεση νομοθετική πρωτοβουλία για τον επανασχεδιασμό και τον εκσυγχρονισμό της φορολογικής νομοθεσίας που διέπει τους εταιρικούς μετασχηματισμούς.

______________
(*) Ο κ. Γιώργος Δαλιάνης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Artion Α.Ε. & ιδρυτής του Ομίλου Artion, Οικονομολόγος - Φοροτεχνικός.


Εγκ. Α.Α.Δ.Ε. Ε 2016/06.03.2024
Διευκρινίσεις για τη φορολογική μεταχείριση της υπεραξίας που προκύπτει από τη μεταβίβαση μετοχών εισηγμένων σε χρηματιστηριακή αγορά στην περίπτωση που έχουν μεσολαβήσει εταιρικές πράξεις διάσπασης (stock split) ή συνένωσης (reverse stock split) μετοχών, καθώς και για την εφαρμογή του τρίτου, τέταρτου και πέμπτου εδαφίου της παρ. 4 του άρθρου 42 του ν. 4172/2013 (Α 167), όπως αυτά προστέθηκαν με το άρθρο 28 του ν. 5024/2023 (Α 41).
Εγκ. Α.Α.Δ.Ε. Ε 2020/07.03.2024
Αυτόματη αποστολή της άδειας παράδοσης στα εισαγωγικά καθεστώτα - Αυτόματη οριστικοποίηση των διασαφήσεων εισαγωγής.
Αποφ. Α.Α.Δ.Ε. Α 1039/13.03.2024
Τροποποίηση της υπό στοιχεία Α.1215/28-12-2023 απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων «Καθορισμός του αριθμού φορολογικών ελέγχων που θα διενεργηθούν κατά το έτος 2024» (Β 7475).
Αποφ. Α.Α.Δ.Ε. Α 1040/15.03.2024
Καθορισμός του περιεχομένου, της διαδικασίας, του τρόπου και του χρόνου υποβολής των Δηλώσεων Πληροφοριών αναφορικά με υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης Φορολογικών Ηλεκτρονικών Μηχανισμών (ΦΗΜ), που παρέχονται στις υπόχρεες οντότητες του άρθρου 1 του ν. 4308/2014 (Α 251), στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, για την τήρηση του Μητρώου Παρεχόμενων Υπηρεσιών Τεχνικής Υποστήριξης Φορολογικών Ηλεκτρονικών Μηχανισμών (ΦΗΜ).
Αποφ. Α.Α.Δ.Ε. A 1042/15.03.2024
Τροποποίηση της υπό στοιχεία Α.1157/12.10.2023 απόφασης του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) «Καθορισμός του χρόνου και της διαδικασίας αναβάθμισης των Μέσων Πληρωμών, που χρησιμοποιούν οι οντότητες του άρθρου 1 του ν. 4308/2014 (Α 251), από τους Παρόχους Μέσων Πληρωμών (NSPs), για την ολοκλήρωση της διαδικασίας διασύνδεσης αυτών με τα Ταμειακά Συστήματα, καθώς και κάθε άλλου ειδικότερου θέματος για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 15Β του ν. 4987/2022 (ΚΦΔ). Τροποποίηση της υπό στοιχεία Α.1021/2023 (Β 1826) απόφασης του Διοικητή της ΑΑΔΕ» (Β 5994).
Περισσότερα »

Εγκύκλιος e-ΕΦΚΑ 14/2024
Ασφάλιση ιδιοκτητών τουριστικών καταλυμάτων κατ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 125 ν. 5078/2023 (ΦΕΚ 211/τ.Α/20.12.23)
Εγκύκλιος e-ΕΦΚΑ 9/13.02.2024
Χορήγηση εφάπαξ παροχής σε κληρικούς (άρθρο 122 Ν. 5078/2023 ΦΕΚ 211/τ. Α 7/20.12.2023)
Εγκύκλιος e-ΕΦΚΑ 8/13.02.2024
«Αναπροσαρμογή από 1/1/2024: α) του ανωτάτου ορίου ασφαλιστέων αποδοχών, β) των ποσών ασφαλιστικών κατηγοριών, κλάδου εφάπαξ παροχών (πρόνοιας), του e-ΕΦΚΑ έμμισθων δικηγόρων Δημοσίου και μισθωτών μηχανικών-υγειονομικών, που απασχολούνται στο Δημόσιο Τομέα με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου και γ) των ποσών ασφαλιστικών κατηγοριών, κλάδου επικουρικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ και του Τ.Ε.Κ.Α., έμμισθων δικηγόρων Δημοσίου και μισθωτών μηχανικών, που απασχολούνται...
Εγκύκλιος e-ΕΦΚΑ 01/15.01.2024
Νέο νομικό πλαίσιο για την απασχόληση συνταξιούχων εξ ιδίου δικαιώματος (λόγω γήρατος/αναπηρίας), με την αντικατάσταση του άρθρου 20 του ν. 4387/2016 (Α 85). Κοινοποίηση των διατάξεων του άρθρου 114 του ν. 5078/2023 με παροχή οδηγιών
Εγκύκλιος e-ΕΦΚΑ 45/15.09.2023
Ασφαλιστικές εισφορές εργατών γης που αμείβονται με εργόσημο.
Περισσότερα »
Επιμέλεια:
ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΤΟΤΣΗΣ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΡ. ΤΟΤΣΗΣ
Ειδήσεις - Κρίσεις Σχόλια
Aρθρο του Γιώργου Δαλιάνη
του Διονύση Σαμόλη
και της Νίκης Χατζοπούλου
Συμπληρωματικά στοιχεία του ΣΔΟΕ και της Οικονομικής Αστυνομίας παρατείνουν την παραγραφή;
Aρθρο της Τζένης Πάνου
Φορολογικά προνόμια για αλλοδαπούς συνταξιούχους
Aρθρο του Σωκράτη Μπόγια
'Ελεγχος ενδοομιλικών συναλλαγών στην Κύπρο
Aρθρο της Τατιάνας Ψαριανού
Τα μακροχρόνια υπόλοιπα εμπορικών λογαριασμών δεν χαρτοσημαίνονται.
Επιμέλεια:
Χρήστος Ν. Τότσης
Νικόλαος Χρ. Τότσης
Ειδήσεις - Κρίσεις Σχόλια:
Αρθρο του Χρυσόστομου Γκίκα
Επισημάνσεις εκ των άρθρων 37 και 50 παρ. 7 του Κ.Φ.Δ. (ν. 4174/2013) για τα δικαιώματα των αλληλεγγύως ευθυνομένων
Αρθρο του Γιώργου Δαλιάνη
Η μεταβίβαση ατομικής επιχείρησης
Αρθρο του Γεώργιου Παλαιτσάκη
Οι εννέα τρόποι για την «αποφυγή» των τεκμηρίων
Αρθρο του Γεώργιου Κόντου
Έσοδα και διαδικασία αναγνώρισής τους
Περισσότερα »
ΚΑΛΑΘΙ ΑΓΟΡΑΣ
Το καλάθι είναι άδειο