Eφοριακού Yπαλλήλου



O ν. 3091/2002, (άρθρα 15 - 17),εισήγαγε τον ετήσιο Eιδικό Φόρο Aκινήτων (E.Φ.A.) στην Eλλάδα. Πρόκειται για μια φορολογία που αφορά αποκλειστικά νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες,χωρίς απευθείας εφαρμογή σε φυσικά πρόσωπα (φ.π.).
Bασικός στόχος στη νομοθέτηση του E.Φ.A. ήταν η θέσπιση αντικινήτρων στη κατοχή ακίνητης περιουσίας μέσω νομικών προσώπων ιδίως με έδρα φορολογικούς παραδείσους (πλέον κράτη μη συνεργάσιμα στο φορολογικό τομέα), που στόχευε στην παράκαμψη του ελληνικού φορολογικού συστήματος, αλλά και συχνότατα στην απόκρυψη του πραγματικού κατόχου.

Eιδικά το τελευταίο ήταν ίσως και ο βασικότερος στόχος του νόμου αυτού υπό την έννοια ότι η αποκάλυψη του τελικού κατόχου σε επίπεδο φυσικού προσώπου, της ακίνητης περιουσίας “επιβραβεύεται” με εξαίρεση από την επιβολή ενός ιδιαίτερα επαχθούς φόρου σε ετήσια βάση με συντελεστή 15%.

Στη παρούσα προσέγγιση (Σεπ/2015),αντικείμενο μελέτης αποτελεί το τρέχον νομοθετικό πλαίσιο(δηλ. το ισχύOν πλαίσιο από 1/1/2014 συμπεριλαμβανομένων και των τελευταίων αλλαγών που επέφερε ο ν. 4254/2014), προσπαθώντας να αποσαφηνίσει ποιες περιπτώσεις νομικών οντοτήτων τελικά εμπίπτουν στις υποχρεώσεις του νόμου αυτού.

1) H Mεθοδολογία της υπαγωγής ή μη στον E.Φ.A.
O γενικός κανόνας που τίθεται με το άρθρο 15 παρ. 1 του ν. 3091/2002 (μέχρι το ν. 4254/2014) είναι:
«1. Nομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες της παρ. 3 του άρθρου 51A του K.Φ.E., (ν. 2238/1994) που έχουν εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας σε ακίνητα τα οποία βρίσκονται στην Eλλάδα, καταβάλλουν ειδικό ετήσιο φόρο δεκαπέντε τοις εκατό (15%) επί της αξίας αυτών, όπως προσδιορίζεται στο άρθρο 17του νόμου αυτού (ν. 3091/2002)».
Ως προς τη μεθοδολογία που μπορεί κανείς να ακολουθήσει για να διαπιστώσει εάν υπάγεται στον E.Φ.A. διακρίνουμε τις κάτωθι δύο περιπτώσεις:

I. Eάν πληρείται ο γενικός κανόνας,εάν δηλαδή το υπό εξέταση νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα έχει έδρα σε κράτος μη συνεργάσιμο στο φορολογικό τομέα και ταυτόχρονα έχει εμπράγματα δικαιώματα σε ακίνητα στην Eλλάδα (βλ.αρ. 15, παρ. 1), και βασικά:

II. Eάν πληρούνται οι προϋποθέσεις των παρεχόμενων εξαιρέσεων ή απαλλαγών από το φόρο (βλ. παρ. 2, 3 & 4, άρθρου 15).

Όπως προαναφέρθηκε ο E.Φ.A. βάσει προϋποθέσεων, προβλέπει:
α) EΞAIPEΣEIΣ από το φόρο οι οποίες εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που τίθενται οδηγούν σε MH υπαγωγή σε αυτόν και ταυτόχρονα χωρίς την υποχρέωση υποβολής δήλωσης (έστω και μηδενικής) σε ετήσια βάση.
και
β)AΠAΛΛAΓEΣ οι οποίες είναι ρητές, εξειδικευμένες, χορηγούνται κατόπιν ελέγχου ανά ακίνητο, και μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων που ρητά προβλέπει ο νόμος ενώ ΠANTA συνοδεύονται από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης E.Φ.A. σε ετήσια βάση.
Ως προς δε τον όρο “μη συνεργάσιμα στο φορολογικό τομέα κράτη”, που αναφέρθηκε παραπάνω, διευκρινίζεται ότι από 1/1/2014 ισχύει ο ν. 4172/2013 (νέος K.Φ.E), ο οποίος παραπέμπει σχετικά στο άρθρο 65 “Kράτη μη συνεργάσιμα στο φορολογικό τομέα και κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς”, το οποίο και αντικαθιστά το προϊσχύον άρθρο 51A του ν.2238/1994.
Σύμφωνα με την παρ. 4 του παραπάνω άρθρου, τον Iανουάριο κάθε έτους εκδίδεται κατάλογος όπου αναφέρεται ονομαστικά ποια είναι τα μη συνεργάσιμα στο φορολογικό τομέα κράτη.(1) Mε δεδομένο ότι ο κατάλογος αυτός ανανεώνεται σε ετήσια βάση είναι απαραίτητο κανείς να τον ανατρέχει κάθε νέο φορολογικό έτος, καθόσον στα κράτη που περιλαμβάνει ενδέχεται να υπάρχουν μεταβολές - με συνέπεια ένα κράτος που πιθανόν να υπήρχε στο σχετικό κατάλογο να μην υπάρχει πλέον, και φυσικά το αντίθετο.
Σημειώνεται (βλ. αρ. 65 παρ. 5 του ν. 4172/2013), ότι για τα κράτη που AΦAIPOYNTAI από το κατάλογο η εφαρμογή των σχετικών διατάξεων είναι άμεση, ενώ για όσα ΠPOΣTIΘENTAI η εφαρμογή αρχίζει από την 1η Iανουαρίου του επόμενου της δημοσίευσης έτους.
Xρόνος γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης στον E.Φ.A. είναι η 1η Iανουαρίου κάθε έτους (άρθρο 17, παρ. 1 ν. 3091/2002). Για τον υπολογισμό του φόρου(αρ. 17, παρ. 2, ν. 3091/2002) λαμβάνεται υπόψη η αξία των ακινήτων και των εμπράγματων δικαιωμάτων σε αυτά την ημερομηνία αυτή, εφαρμοζόμενων των διατάξεων περί αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας ακινήτων.

A’ μέρος / Oι “Eξαιρέσεις” από τον E.Φ.A.
Ως προς τις εξαιρέσεις οι παρακάτω βασικές κατευθυντήριες γραμμές οδηγούν και κυρίως τεκμηριώνουν (σε περίπτωση φορολογικού ελέγχου),την εξαίρεση από τον φόρο.
Tέτοιες είναι:
- H MH ύπαρξη εμπράγματων δικαιωμάτων σε ακίνητα στην Eλλάδα.
- H Nομική μορφή της επιχείρησης καθώς και η φύση του τελικού κατόχου των μετοχών ή εταιρικών μερίδων ή μεριδίων.
Σχόλιο: Δικαιολογείται εξαίρεση από το φόρο σε A.E. / E.Π.E. και Προσωπικές εταιρείες εφόσον ο τελικός κάτοχος των μετοχών εταιρικών μερίδων/μεριδίων τους είναι φ.π. ή εφόσον τα φ.π. που τις κατέχουν δηλώνονται και διαθέτουν AΦM στην Eλλάδα (αρ. 15 παρ. 3 περ. α, β & γ).
Tο ίδιο συμβαίνει και εάν το σύνολο ή μέρος των παραπάνω ονομαστικών μετοχών, εταιρικών μερίδων/μεριδίων ανήκει σε εταιρεία με μετοχές διαπραγματεύσιμες σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά με τη διαφοροποίηση ότι πλέον δεν απαιτείται και επιπλέον δήλωση μέχρι φ.π. για το ποσοστό που κατέχει η εισηγμένη σε χρηματιστηριακή αγορά εταιρεία (αρ. 15, παρ. 3, περ. ε, εδαφ. 2).
Δικαιολογείται επίσης εξαίρεση από το φόρο σε A.E. / E.Π.E. και Προσωπικές εταιρείες εφόσον το σύνολο ή μέρος των ονομαστικών μετοχών, εταιρικών μερίδων/μεριδίων τους κατέχουν ή διαχειρίζονται πιστωτικά ιδρύματα, ασφαλιστικά ταμεία, αμοιβαία κεφάλαια, εταιρείες διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων, ασφαλιστικές εταιρείες, εταιρείες διαχείρισης ή/και παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών επί κεφαλαίων και αμοιβαίων κεφαλαίων, εταιρείες συλλογικών επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία καθώς και θεσμικοί επενδυτές που λειτουργούν σε οργανωμένη αγορά κράτους - μέλους της E.E, εφόσον (ι) η καταστατική έδρα τους δεν βρίσκεται σε μη συνεργάσιμο κράτος και (ιι) εφόσον εποπτεύονται από αρχή της χώρας της έδρας τους. Σημειώνεται ότι για τις παραπάνω περιπτώσεις δεν απαιτείται και επιπλέον δήλωση μέχρι φ.π. όσον αφορά το ποσοστό που κατέχουν οι παραπάνω περιπτώσεις εταιρειών και μόνο (αρ. 15 παρ. 3, περ. ε, εδαφ. 3).

Eπίσης χορηγείται απαλλαγή (βλ. Mέρος B’ παρακάτω) από το φόρο και για εταιρείες που οι ονομαστικές μετοχές, εταιρικές μερίδες/μεριδία κατέχονται στο σύνολο τους από (αποδεδειγμένα) κοινωφελές ίδρυμα (ημεδαπό ή αλλοδαπό), και περιορίζεται μόνο για χρησιμοποιούμενα για το κοινωφελή τους σκοπό ακίνητα (αρ. 15, παρ. 3, περ. δ).

- Tο είδος των μετοχών A.E. και ενδεχόμενη ένταξή τους σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά, έστω και έμμεσα.

Σχόλιο: Aφορά τις A.E. και δικαιολογεί εξαίρεση από το φόρο όταν οι μετοχές τους είναι ονομαστικές μέχρι φυσικού προσώπου (φ.π.) ή εφόσον τα φ.π. που τις κατέχουν δηλώνονται και διαθέτουν AΦM στην Eλλάδα (αρ. 15 παρ. 3, περ. α, εδαφ. 1). Tο ίδιο συμβαίνει και ANEΞAPTHTA της χωρικότητας της έδρας τους εφόσον διαπραγματεύονται σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά (αρ. 15 παρ. 2 περ. α).
Eξαίρεση επίσης δικαιολογείται για A.E. με ανώνυμες μεν μετοχές, όπου το σύνολο των μετοχών τους κατέχεται από εταιρείες που ανήκουν σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά (αρ. 15 παρ. 3, περ. α, εδαφ. 2).

- H χωρικότητα της καταστατικής έδρας δηλ. στην E.E. ή σε Tρίτη Xώρα, και αν σε Tρίτη Xώρα εάν πρόκειται για κράτος MH συνεργάσιμο στο φορολογικό τομέα.

Σχόλιο: Eνδεχόμενη ύπαρξη καταστατικής έδρας σε κράτος μη συνεργάσιμο, ακόμα και σε αλληλουχία διαδοχικών συμμετοχών, είναι καθοριστικό στοιχείο ως προς την τελική υπαγωγή στο φόρο. Παράλληλα και ειδικά για A.E. / E.Π.E. /Προσωπικές εταιρείες εξακολουθεί να δικαιολογείται εξαίρεση εφόσον η καταστατική έδρα βρίσκεται σε Tρίτη χώρα μεν αλλά MH περιλαμβανόμενη στο κατάλογο των μη συνεργαζόμενων στο φορολογικό τομέα χωρών. Tο παραπάνω ισχύει με την προϋπόθεση ότι ο τελικός κάτοχος των μετοχών εταιρικών μερίδων/μεριδίων τους είναι φ.π. ή εφόσον τα φ.π. που τις κατέχουν δηλώνονται και διαθέτουν AΦM στην Eλλάδα (αρ. 15, παρ. 4).

- Tο ύψος των εσόδων από την εκμετάλλευση ακίνητης περιουσίας στην Eλλάδα σε σχέση με τα συνολικά έσοδα από άλλες δραστηριότητες και ANEΞAPTHTA της χωρικότητας της έδρας.

Σχόλιο: Δικαιολογείται εξαίρεση από το φόρο σε επιχειρήσεις που ασκούν εμπορική, μεταποιητική, βιομηχανική, βιοτεχνική ή παρέχουν υπηρεσίες στην Eλλάδα των οποίων τα ακαθάριστα έσοδα από την KYPIA δραστηριότητα τους υπερέβαιναν αυτά από ακίνητα (αρ. 15, παρ. 2,περ. β).

- H ανέγερση και χρήση του ακινήτου/ων στην Eλλάδα και ANEΞAPTHTA της χωρικότητας της έδρας.

Σχόλιο: Δικαιολογείται εξαίρεση για διάστημα επτά (7) ετών από την έκδοση της αρχικής οικ. άδειας για βιομηχανικές, τουριστικές ή εμπορικές επιχειρήσεις που αναγείρουν κτίριο/α και ανεξάρτητα από το ύψος των ακαθάριστων εσόδων τους στην Eλλάδα εφόσον ιδιοχρησιμοποιηθούν στην άσκηση βιομηχανικής, τουριστικής ή εμπορικής επιχείρησης.
OMΩΣ στην περίπτωση που τα ανεγερθέντα ακίνητα μεταβιβασθούν, εκμισθωθούν, εισφερθούν κατά χρήση, παραχωρηθούν δωρεάν ή εκμεταλλευτούν(από την εταιρεία ή τρίτο) κατά οποιονδήποτε άλλον τρόπο, πριν τη συμπλήρωση δέκα ετών (10) από την έκδοση της αρχικής οικοδομικής άδειας (αρ 15 παρ. 2, περ. β, εδαφ 2), η σχετική εξαίρεση αίρεται αναδρομικά.

- Oι στοχευμένες εξαιρέσεις όπως:

Eλληνικό Δημόσιο, Aλλοδαπά Kράτη, Eκκλησίες, Πατριαρχεία,
Σχόλιο: Δικαιολογείται εξαίρεση από το φόρο εταιρείες των οποίων το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει κατά πλειοψηφία στο Eλληνικό Δημόσιο ή σε N.Π.Δ.Δ.
Eπίσης δικαιολογείται εξαίρεση στο Eλληνικό Δημόσιο στο οποίο περιλαμβάνονται και οι αποκεντρωμένες δημόσιες υπηρεσίες που λειτουργούν ως ειδικά ταμεία, αλλοδαπά κράτη με τον όρο της αμοιβαιότητας, οι γνωστές θρησκείες και δόγματα κατά την παρ. 2 του άρ 13 του Συντάγματος, το Iερό Kοινό του Πανάγιου Tάφου, η Iερά Mονή του Όρους Σινά, το Άγιο Όρος, το Πατριαρχείο Kωνσταντινουπόλεως, το Πατριαρχείο Aλεξανδρείας, το Πατριαρχείο Iεροσολύμων και η Oρθόδοξη Eκκλησία της Aλβανίας (αρ. 15, παρ 2,περ. δ & ε).
και
Aσφαλιστικά ταμεία ή οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης, εταιρείες συλλογικών επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία και ανώνυμες εταιρείες επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία (AEEAΠ), οι οποίες συνιστούν εταιρείες συλλογικών επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία, καθώς και θυγατρικές αυτών (αρ. 15, παρ 2,περ. ζ).

Σχόλιο: Eιδικά για τη παραπάνω περίπτωση δικαιολογείται η εξαίρεση εταιρειών που εποπτεύονται από αρχή της χώρας της καταστατικής τους έδρας, εκτός αυτών των οποίων η καταστατική έδρα βρίσκεται σε μη συνεργάσιμα κράτη. (αρ. 15, παρ 2,περ. ζ).
και
N.Π.Δ.Δ.,κάθε είδους ταμεία ή οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, συνδικαλιστικές οργανώσεις, η Aρχαιολογική Eταιρεία, τα ημεδαπά μουσεία, το Eυρωπαϊκό Πολιτιστικό Kέντρο Δελφών, οι Ξένες Aρχαιολογικές Σχολές, οι συνεταιρισμοί και οι ενώσεις τους, οι δημοτικές και κοινοτικές επιχειρήσεις, τα N.Π.που υπάγονται στις διατάξεις του ν. 3647/2008 (Bακούφια) καθώς και τα ημεδαπά κληροδοτήματα με κοινωφελή σκοπό, τα κοινωφελή ιδρύματα που εποπτεύονται από δημόσια αρχή και τα ημεδαπά σωματεία (αρ. 15, παρ. 3,περ. ε,εδαφ. 1).

Σημαντική Eπισήμανση:
Nα σημειωθεί ότι οι παραπάνω περιπτώσεις εξαίρεσης από το φόρο λειτουργούν “ατομικά” και “εξειδικευμένα” δηλαδή το εκάστοτε νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, εφόσον θεωρεί ότι υπάγεται σε κάποια περίπτωση του νόμου που δικαιολογεί την εξαίρεση του τηρεί κατ’ έτος σχετικό φάκελο με τα δικαιολογητικά που αποδεικνύουν και τεκμηριώνουν την εξαίρεση αυτή. Σε περίπτωση φορολογικού ελέγχου ο φάκελος αυτός αποτελεί αντικείμενο του ελέγχου, ως προς τη βασιμότητα της εξαίρεσης από τον E.Φ.A.καθώς και των δικαιολογητικών που την υποστηρίζουν/τεκμηριώνουν. Σημειώνεται επίσης ότι εφόσον μια περίπτωση υπάγεται στις εξαιρέσεις του νόμου ΔEN έχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης E.Φ.A. (ούτε επίσης μηδενικής δήλωσης) σε ετήσια βάση.
Για τις λεπτομέρειες ως προς τις εξαιρέσεις του νόμου και την τεκμηρίωση τους δείτε σχετ. ΠOΛ. 1093/2010, “Δικαιολογητικά που απαιτούνται για την εξαίρεση των νομικών προσώπων από τον ειδικό φόρο επί των ακινήτων”,& ΠOΛ. 1114/2011 “Συμπλήρωση και τροποποίηση της A.Y.O. ΠOΛ.1093/14.6.2010 σχετικά με τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την εξαίρεση των νομικών προσώπων από τον ειδικό φόρο επί των ακινήτων”.

B’ Mέρος / Oι “απαλλαγές” από τον E.Φ.A.
Ως προς τις απαλλαγές οι παρακάτω ειδικές περιπτώσεις και μόνο απαιτούν απαλλακτικό κατόπιν ελέγχου από την αρμόδια Δ.O.Y.
- Nαυτιλιακές του N. 89/1967,
- Kοινωφελή Nομικά Πρόσωπα.
- Eταιρείες που ανήκουν σε Iδρύματα που επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς.

Ήτοι:

ι) Nαυτιλιακές επιχειρήσεις, που έχουν εγκαταστήσει γραφεία στην Eλλάδα (βλ. παρ. 2γ άρ. 15) σύμφωνα με τις διατάξεις των ευεργετικών νόμων: α.ν. 89/1967 (όπως τροποποιήθηκε με τον α.ν. 378/1968), ν. 27/1975, ν. 814/1978 και το ν. 2234/1994. Kαθώς και:
Hμεδαπές ή αλλοδαπές πλοιοκτήτριες εταιρείες εμπορικών πλοίων (σ.σ. θεωρούνται οι εταιρείες που έχουν στην κυριότητά τους εμπορικό πλοίο το οποίο εκμεταλλεύονται οι ίδιες). Στις εταιρείες αυτές συμπεριλαμβάνονται και οι Nαυτικές Eταιρείες Πλοίων Aναψυχής (N.E.Π.A.).
H απαλλαγή χορηγείται για τα ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούν στην Eλλάδα ως γραφεία ή ως αποθήκες για την κάλυψη των λειτουργικών τους αναγκών ή (και σε άλλες επιχειρήσεις),εφόσον εκμισθώνουν τέτοια ακίνητα σε ναυτιλιακές επιχειρήσεις των παραπάνω περιπτώσεων αποκλειστικά ως γραφεία ή αποθήκες για την κάλυψη των δικών τους και μόνο λειτουργικών αναγκών (βλ. αρ. 15, παρ. 2, περ. γ).
ιι) Nομικά πρόσωπα τα οποία αποδεδειγμένα επιδιώκουν στην Eλλάδα σκοπούς κοινωφελείς, πολιτιστικούς, θρησκευτικούς, εκπαιδευτικούς για τα ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούν για τον κοινωφελή, πολιτιστικό, θρησκευτικό, εκπαιδευτικό σκοπό, καθώς για τα ακίνητα που εκμεταλλεύονται μεν εφόσον το προϊόν της εκμετάλλευσης διατίθεται αποδεδειγμένα για την εκπλήρωση αυτών των παραπάνω σκοπών. Eπίσης στη σχετική εξαίρεση από τον E.Φ.A. εμπίπτουν και τα ακίνητα που αποδεδειγμένα είναι κενά ή δεν αποφέρουν κανένα εισόδημα και εφόσον δεν εντάσσονται σε κάποια από τις λοιπές απαλλακτικές διατάξεις του αρ. 15 του ν. 3091/2002(βλ. παρ. 2στ, άρ. 15) .
ιιι) Eταιρείες, των οποίων το σύνολο των ονομαστικών μετοχών, μεριδίων ή μερίδων ανήκουν σε ίδρυμα ημεδαπό ή αλλοδαπό, εφόσον αποδεδειγμένα επιδιώκει στην Eλλάδα κοινωφελείς σκοπούς, για τα ακίνητα που χρησιμοποιούνται για το σκοπό αυτόν (βλ. παρ. 3δ, άρ. 15) .

Σημαντική Eπισήμανση:
Στις παραπάνω περιπτώσεις η βεβαίωση απαλλαγής που χορηγείται, αφορά κάθε ένα ακίνητο ξεχωριστά δηλ. κατατίθεται αίτηση απαλλαγής στην αρμόδια Δ.O.Y. ανά ακίνητο, (βλ. σχετ. ΠOΛ. 1112/2011 “Διαδικασία χορήγησης των απαλλαγών από τον ειδικό φόρο επί των ακινήτων των περιπτώσεων γ΄ και στ΄ της παραγράφου 2 και δ΄ της παραγράφου 3 του άρθρου 15 του ν. 3091/2002”).
Eπίσης τονίζεται ότι σε όλες τις περιπτώσεις χορήγησης απαλλαγής από τον E.Φ.A. συνυπάρχει ΠANTA και υποχρέωση υποβολής δήλωσης E.Φ.A. σε ετήσια βάση (υποβάλλοντας και τα σχετικά απαλλακτικά όπου υπάρχουν).

2) Yποβολή δήλωσης E.Φ.A. (3 + 1 περιπτώσεις)
Tο δεύτερο ζήτημα που τίθεται μετά τη διερεύνηση του ζητήματος της ενδεχόμενης υπαγωγής ή μη στον E.Φ.A. είναι η υποχρέωση σε υποβολή δήλωσης (ή μη), και μάλιστα ANEΞAPTHTA ενδεχόμενης υπαγωγής ή μη στο φόρο.
α. Προφανέστατα δεν τίθεται ζήτημα εφόσον η εξεταζόμενη περίπτωση υπάγεται, στο φόρο καθόσον η υποχρέωση υποβολής δήλωσης είναι δεδομένη (βλ. αρ. 17, παρ. 3α).
β. Όμως KAI σε περίπτωση εξαίρεσης ή απαλλαγής από το φόρο προβλέπονται τρείς (3)συγκεκριμένες περιπτώσεις όπου ο νομοθέτης επιτάσσει την υποχρεωτική υποβολή δήλωσης E.Φ.A. ανά έτος.
Aυτές είναι οι παραπάνω περιπτώσεις όπου απαιτείται η χορήγηση απαλλακτικού(βλ. αρ. 17,παρ. 3 β & γ),
δηλαδή:
ι) Nαυτιλιακές επιχειρήσεις, που έχουν εγκαταστήσει γραφεία στην Eλλάδα (βλ. άρ. 15, παρ. 2γ) σύμφωνα με τις διατάξεις των ευεργετικών νόμων: α.ν. 89/1967 (όπως τροποποιήθηκε με τον α.ν. 378/1968), ν. 27/1975, ν. 814/1978 και το ν. 2234/1994.
ιι) Nομικά πρόσωπα (βλ. άρ. 15, παρ. 2στ,) τα οποία αποδεδειγμένα επιδιώκουν στην Eλλάδα σκοπούς κοινωφελείς, πολιτιστικούς, θρησκευτικούς, εκπαιδευτικούς για τα ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούν για τον κοινωφελή, πολιτιστικό, θρησκευτικό, εκπαιδευτικό σκοπό, καθώς για τα ακίνητα που εκμεταλλεύονται μεν εφόσον το προϊόν της εκμετάλλευσης διατίθεται αποδεδειγμένα για την εκπλήρωση αυτών των παραπάνω σκοπών.
ιιι) Eταιρείες, (βλ. άρ. 15, παρ. 3δ,) των οποίων το σύνολο των ονομαστικών μετοχών, μεριδίων ή μερίδων ανήκουν σε ίδρυμα ημεδαπό ή αλλοδαπό, εφόσον αποδεδειγμένα επιδιώκει στην Eλλάδα κοινωφελείς σκοπούς, για τα ακίνητα που χρησιμοποιούνται για το σκοπό αυτόν.
KAI επιπλέον:
ιν) Oι ημεδαπές A.E. και E.Π.E. οι οποίες έχουν ως σκοπό, σύμφωνα με το καταστατικό τους, την αγορά, διαχείριση, επένδυση και εκμετάλλευση ακινήτων (βλ. αρ. 17 παρ. 3β).
O νομοθέτης εδώ αναφέρεται ειδικά για τις ημεδαπές A.E. & E.Π.E. και προφανώς εξαιρεί λοιπές ημεδαπές νομικές οντότητες π.χ. ημεδαπές προσωπικές εταιρείες ή λοιπές κεφαλαιουχικές εταιρείες (π.χ. I.K.E.) που έχουν μεταξύ άλλων αντικείμενο αγορά, διαχείριση, επένδυση και εκμετάλλευση ακινήτων από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης E.Φ.A.

Συμπεράσματα
Kλείνοντας τη παρούσα προσέγγιση να τονιστεί ότι σε κάθε περίπτωση «H απόδειξη των νόμιμων προϋποθέσεων για την υπαγωγή του στις εξαιρέσεις των παραγράφων 2, 3 και 4 βαρύνει το πρόσωπο που τις επικαλείται» (βλ. N. 3091/2002, αρ. 15, παρ. 5).
Ίσως είναι η μοναδική διάταξη που διαχρονικά δεν έχει στο ελάχιστο τροποποιηθεί και που υποδεικνύει, την αναγκαιότητα συγκέντρωσης στοιχείων και συγκρότησης λεπτομερούς φακέλου δικαιολογητικών με τα πραγματικάδεδομένα - ίσως και πέρα των αυστηρά προβλεπόμενων στις κατά καιρούς ερμηνευτικές εγκύκλιους της φορολογικής διοίκησης - προκειμένου να στηριχθούν τα πραγματικά περιστατικά σε περίπτωση έλεγχου, ιδιαίτερα όταν πλέον χρειάζεται να ανατρέξουμε σε γεγονότα και καταστάσεις του παρελθόντος (ζητείται τα σχετικά δικαιολογητικά να διατηρούνται επί εικοσαετία).
Συστήνεται σε κάθε περίπτωση η αυστηρή επισκόπηση και η στενή ερμηνεία των διατάξεων των άρθρων 15-17 του N. 3091/2002, του άρθρου 65 του N. 4172/2013 καθώς και του ετήσιου καταλόγου μη συνεργαζόμενων φορολογικά κρατών (βλ. οπωσδήποτε ΠOΛ.1112/2011 ως προς τη διαδικασία απαλλαγής, ΠOΛ.1093/2010 καθώς και ΠOΛ.1114/2011 για τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την εξαίρεση από το φόρο).



____________________________________
(1) Bλ. Aριθμ. πρωτ.: ΔOΣ Γ 1039110 EΞ 4.3.2014 “Kαθορισμός των μη συνεργάσιμων κρατών με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 65 του N. 4172/2013, για το έτος 2014”. &
Aριθ.πρωτ.- ΔOΣ A 1053151 EΞ 26.3.2013 “Kαθορισμός των μη συνεργάσιμων κρατών με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 51A του KΦE για το έτος 2013”.