Εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 29 του ν. 3986/11 «Ειδική εισφορά αλληλεγγύης στα φυσικά πρόσωπα», μετά την κατάργηση του ν. 2238/94 και την έναρξη ισχύος του ν. 4172/13

Υπ. Οικ. Πολ. 1099/09.04.2014

Δεδομένης της κατάργησης των διατάξεων του ν. 2238/1994 και την αντικατάστασή τους από αυτές του ν. 4172/2013, δίδονται οι ακόλουθες διευκρινίσεις, όσον αφορά την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στα εισοδήματα των φυσικών προσώπων που αποκτώνται από 01/01/2014 και στο εξής και θα δηλωθούν αντιστοίχως στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2015 και μετά:

1. Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης επιβάλλεται στα εισοδήματα άνω των δώδεκα χιλιάδων (12.000) ευρώ και ειδικότερα στο μεγαλύτερο ποσό που προκύπτει μετά από τη σύγκριση των αντικειμενικών δαπανών και υπηρεσιών του άρθρου 31 του ν. 4172/2013 και των συνολικών πραγματικών εισοδημάτων που αποκτώνται από μισθωτή εργασία και συντάξεις, από επιχειρηματική δραστηριότητα, από κεφάλαιο και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, ανεξάρτητα αν αυτά τα εισοδήματα φορολογούνται με βάση τους φορολογικούς συντελεστές των άρθρων 15, 29, 40 και 43 ή απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος.

Τα κλιμάκια της ειδικής εισφοράς βάσει του συνολικού καθαρού ατομικού εισοδήματος ή τεκμαρτού εισοδήματος έχουν ως εξής:

Από 12.001,00 έως 20.000,99: συντελεστής 1%
Από 20.001,00 έως 50.000,99: συντελεστής 2%
Από 50.001,00 έως 100.000,99: συντελεστής 3%
Από 100.001,00 και άνω: συντελεστής 4%.

Στους υπόχρεους της περιπτ. ε', όπως Βουλευτές, Υπουργοί, Αναπληρωτές Υπουργοί, Υφυπουργοί, Γενικοί και Ειδικοί Γραμματείς Υπουργείων, Περιφερειάρχες, Δήμαρχοι, Γενικοί Γραμματείς των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, Ευρωβουλευτές κλπ., επιβάλλεται ειδική εισφορά με συντελεστή 5% επί ολόκληρου του ποσού του εισοδήματός τους.

2. Επισημαίνεται ότι, για την εφαρμογή των διατάξεων της επιβολής της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, το τεκμαρτό εισόδημα που προκύπτει από τις αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες διαβίωσης, δεν μειώνεται κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) προκειμένου για συνταξιούχους άνω των 65 ετών (περίπτωση ζ' άρθρου 33).

Το ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα λαμβάνεται υπόψη πριν από τις μειώσεις της παραγρ. 2 του άρθρου 34 του ν.4172/2013.

Για την εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου αυτής και κατά τον υπολογισμό του ετήσιου τεκμαρτού εισοδήματος δεν υπολογίζονται οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του άρθρου 32. Αντίθετα λαμβάνεται υπόψη η συνολική ετήσια δαπάνη των αντικειμενικών δαπανών και υπηρεσιών του άρθρου 31 του ΚΦΕ.

3. Στην περίπτωση υποβολής κοινής δήλωσης, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγρ. 4 του άρθρου 67 του ΚΦΕ, εφόσον η ετήσια αντικειμενική δαπάνη του ενός συζύγου είναι μεγαλύτερη από το εισόδημα που δηλώθηκε από αυτόν, τότε η διαφορά αυτή μπορεί να καλυφθεί από τα πραγματικά εισοδήματα του άλλου συζύγου.

4. Περαιτέρω, σύμφωνα με το τρίτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 29 του ν. 3986/2011, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με την παραγρ. 5.β' του άρθρου 38 του ν. 4024/2011, εξαιρούνται από την επιβολή της ειδικής εισφοράς τα ακόλουθα εισοδήματα:
α) τα εισοδήματα των προσώπων που είναι ολικώς τυφλοί, καθώς και των προσώπων που παρουσιάζουν βαριές κινητικές αναπηρίες σε ποσοστό από ογδόντα τοις εκατό και άνω.

β) οι αποζημιώσεις των μισθωτών, λόγω διακοπής εργασιακής σχέσης και

γ) οι εφάπαξ παροχές ταμείων πρόνοιας και ασφαλιστικών οργανισμών, τα εφάπαξ βοηθήματα δημοσίων υπαλλήλων και τα εφάπαξ βοηθήματα που χορηγούνται σύμφωνα με τις διατάξεις των ν. 4153/1961, αν. ν. 513/1968, ν.103/1975 και ν. 303/1976.

Επιπλέον, σύμφωνα με το τέταρτο εδάφιο της παραπάνω παραγράφου και της περίπτωσης Θδ' του άρθρου 138 του ν. 4052/2012, εξαιρούνται τα εισοδήματα των μακροχρόνια άνεργων που είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα ανέργων του ΟΑΕΔ, Γ.Ε.Ν.Ε. και ΕΤΑΠ - ΜΜΕ και όσοι λαμβάνουν επίδομα ανεργίας από τα συγκεκριμένα ταμεία, εφόσον δεν έχουν κατά τον χρόνο της βεβαίωσης πραγματικά εισοδήματα.

Επίσης, απαλλάσσονται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, το ενιαίο επίδομα στήριξης τέκνων της υποπαραγράφου ΙΑ 2 της παραγράφου ΙΑ του ν. 4093/2012 και το ειδικό επίδομα τριτέκνων και πολυτέκνων του άρθρου 40 του ν.4141/2013, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγρ. 7.β' της υποπαραγράφου Β.2. της παραγράφου Β' του άρθρου 3 του κεφαλαίου Β' του ν. 4254/2014.

Επισημαίνεται ότι, δεν επιβάλλεται ειδική εισφορά στις αμοιβές των υπαλλήλων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για τις οποίες έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του δευτέρου εδαφίου του άρθρου 13 του πρωτοκόλλου περί Προνομίων και Ασυλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της 8ης Απριλίου 1965 (όπως ισχύει σήμερα) καθώς και στις αμοιβές των λοιπών προσώπων που αναφέρονται στην Πολ. 1014/22.02.2010.

Τέλος, δεν επιβάλλεται εισφορά στις αγροτικές ενισχύσεις που δεν συνδέονται με την παραγωγή (ενώ αντίθετα υπόκεινται σε εισφορά όσες δίδονται επί της παραγωγής), ούτε στα ποσά που συμπληρώνονται στη δήλωση προκειμένου να καλύψουν τεκμήρια, ενώ δεν αποτελούν εισόδημα, πχ. διάθεση περιουσιακών στοιχείων, δάνεια, δωρεές, κλπ.

5. Η βεβαίωση των οφειλόμενων ποσών γίνεται από την Δ/νση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης ή τις Δ.Ο.Υ., με βάση τις αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, τις πράξεις διορθωτικού προσδιορισμού φόρου που εκδίδονται μετά από έλεγχο, τις αποφάσεις των διοικητικών δικαστηρίων και κάθε άλλο στοιχείο που έχει στη διάθεσή της η Φορολογική Διοίκηση.

Αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την επιβολή της εισφοράς, θεωρείται η Δ.Ο.Υ. εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.

Η ειδική εισφορά αλληλεγγύης βεβαιώνεται μαζί με τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, το τέλος επιτηδεύματος και το φόρο πολυτελούς διαβίωσης, εμφανίζεται στην ενιαία πράξη του διοικητικού προσδιορισμού φόρου και ακολουθεί την διαδικασία εξόφλησης που ακολουθεί και ο φόρος εισοδήματος.

6. Στις περιπτώσεις που το Υπουργείο Οικονομικών δεν διαθέτει στοιχεία για την ορθή επιβολή της εισφοράς, τότε οι υπόχρεοι φορολογούμενοι, εφόσον διαπιστώσουν λάθος, υποβάλλουν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. αίτηση για την τροποποίηση του ποσού.